บ้านหยงสตาร์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ชุมชนบ้านตันหยงสตาร์เป็นชุมชนที่มีมาแต่โบราณนับพันปี และมีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศด้านชายฝั่งตะวันตก เช่น สิงคโปร์ ปีนัง และหัวเมืองชายฝั่งอื่นๆ ด้านคาบสมุทรมลายู การทำมาค้าขายย่อมอาศัยความรู้ทางคณิตศาสตร์ จำเป็นที่จะต้องรู้ภาษาต่าง ๆ เช่น ภาษามลายู ภาษาจีนเป็นต้น
ภูมิประเทศของชุมชนตันหยงสตาร์ มีส่วนสำคัญต่อวิถีชีวิตความเป็นอยู่ การประกอบอาชีพ และขนบธรรมเนียมประเพณี ตลอดจนนิสัยใจคอ เพราะพื้นเพราะเพื้นที่ของตันหยงสตาร์ มีลักษณะเป็นแหลมยื่นลงสู่ทะเลอันดามันโดยมีแหลมหยงสตาร์อยู่ตรงปลายสุด ถ้ามอบจากภาพถ่ายดาวเทียมจะเห็นชุมชนตันหยงสตาร์คล้ายหัวเผือก คือ คอดกิ่วด้านบนแล้วค่อย ๆ ป่องออกตรงกลางพอไปด้านล่างจะค่อย ๆ เรียวเล็กลงตรงจุดปลายแหลม อาณาเขตชุมชนตันหยงสตาร์ พอสรุปได้ดังนี้
ทิศเหนือ จดคลองท่าข้ามโดยมีคลองเล็ก ๆ เชื่อมต่อมาจากคลองสังหลัง ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออก และมีคลองใหญ่ที่อยู่อีกคลองหนึ่ง คือคลองหลักขัน ด้านนี้มีสะพานท่าข้าม เป็นตัวเชื่อมสู่โลกภายนอก
ทิศตะวันออก จดคลองหลักขันและปากคลองมีตะกอน และสันดรทราย ตั้งแต่อดีตนับพันล้านปีจนเกิดเป็นเกาะ คือ เกาะเหลาตรงและบริเวณนี้มีความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยกุ้ง หอย ปู ปลา ทิศตะวันออกมีอ่าวที่ลึกเข้าไปถึงอำเภอทุ่งหว้า จังหวัดสตูล
ทิศตะวันตก จดทะเลอันดามัน ซึ่งมีแนวชายฝั่งที่ยาวเป็นแหล่งสัตว์น้ำหลายชนิด โดยเฉพาะ หอยแครง ลอเนาะ ฝั่งนี้ในอดีตเคยมีกุ้งชุกชุมและมีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ คือ หัวแหลมและหินหัวช้าง ห่างออกไปไม่ไกลมีเกาะค้างคาว ซึ่งคงเป็นดินตะกอน และทรายที่พัดตามน้ำมาจากคลองสุโสะซึ่งเป็นคลองใหญ่อีกคลองหนึ่ง
ทิศใต้ จดทะเลอันดามัน โดยมีหัวแหลมอยู่ปลายสุดของพื้นที่ ทั้งหมดห่อหุ้มไปด้วยป่าชายเลน แต่ปัจจุบันแปลสภาพเป็นพื้นที่เลี้ยงกุ้งกุลาดำบางส่วนโดยเฉพาะฝั่งตะวันตก ส่วนตรงกลางเป็นที่ราบสูง ดังนั้น ชุมชนตันหยงสตาร์ จึงไม่มีภัยธรรมชาติจากวาตภัย เพราะมีป่าชายเลนห่อหุ้ม และไม่มีอุทกภัย เพราะตั้งอยู่ในทำเลที่สูงจากระดับน้ำทะเล จากความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติและไม่มีภัยธรรมชาติจึงอยู่กันด้วยความสงบสุข
ในปี พ.ศ. 2440 สมัยพระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภัคดี (คอซิมบี้ ณ ระนอง) มาเป็นผู้ว่าราชการเมืองตรัง มีการเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองเมืองตรังเสียใหม่ อำเภอท่าพญาซึ่งตั้งอยู่ที่บ้านท่าพญาก็ถูกย้ายมาตั้งอยู่ที่บ้านหยงสตาร์ พร้อมกับเปลี่ยนชื่ออำเภอเป็นอำเภอปะเหลียน มีหลวงพิทักษ์โยธา(ปาน) เป็นนายอำเภอ เมื่ออำเภอปะเหลียนตั้งอยู่บ้านหยงสตาร์ (ปัจจุบันเป็นชุมชนตันหยงสตาร์)
เหตุผลที่พระยารัษฏานุประดิษฐ์มหิศรภัคดี ย้ายอำเภอจากท่าพญา มาตั้งที่บ้านหยงสตาร์ น่าจะเป็นเพราะบ้านหยงสตาร์นั้นเจริญมากกว่าเป็นชุมชนใหญ่ มีอ่าวจอดเรือระหว่างปากคลองหยงสตาร์กับเกาะเหลาตรง (ปุเลาตะฮง) มีเรือขนาดใหญ่เข้ามาจอด