พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ พระนามเดิม พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ พระราชโอรสองค์ที่ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแพ เมื่อวันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๓๙๙

พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ ทรงเป็นพระเจ้าน้องยาเธอที่มีบทบาทในงานวรรณกรรมในช่วงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นเจ้าของและบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ ดรุโณวาท ซึ่งเป็นหนังสือพิมพ์ฉบับแรกที่เผยแพร่แก่ประชาชน และดำเนินการโดยคนไทย เริ่มออกฉบับแรกเมื่อ พ.ศ.๒๔๑๗ ชื่อหนังสือมีความหมายว่า "โอวาทหรือคำสอนของคนหนุ่ม" มีทั้งสารคดีและบันเทิงคดี มีสาระทันสมัย แสดงความสามารถและสติปัญญาของคนหนุ่มรุ่นใหม่ในยุคนั้น

พระองค์เจ้าเกษมสันตโสภาคย์ รับราชการในโรงพิมพ์และการเสื้อหมวก เป็นพนักงานจารึกอักษรในแผ่นศิลาประดับวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ ทรงสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๗ พระชนมายุได้ ๖๘ พรรษา

[แก้] พระโอรส-ธิดา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ ทรงมีพระโอรส ๔๓ องค์ พระธิดา ๒๕ องค์ ไม่ทราบว่าเป็นโอรสหรือธิดา ๓ องค์ รวมทั้งสิ้น ๗๑ องค์ ทรงเป็นต้นราชสกุล "เกษมสันต์"

• หม่อมเจ้าหญิงประโลมสมร (2418- 5 เม.ย. 2438)
• หม่อมเจ้าชายสุภสวัสดิเกษมสันต์ (เม.ย. 2419- 17 ส.ค. 2420)
• หม่อมเจ้าหญิงจรัสโฉม (8 ก.ย. 2419 - 19 ธ.ค. 2516)
• หม่อมเจ้าชายลม้าย (8 ก.ย. 2421 - )
• หม่อมเจ้าชายทัศโนภาส (22 ก.พ. 2421 - 7 ส.ค. 2508)
• หม่อมเจ้าหญิงพโยมมาลย์ (2 ต.ค. 2422- 15 ก.ย. 2514)
• หม่อมเจ้าหญิงกุสุมา (24 พ.ย. 2422 - )
• หม่อมเจ้าหญิงอังสุมาลย์ (11 ก.ค. 2423 - 31 ม.ค. 2509)
• หม่อมเจ้าชายโชติรส (12 เม.ย. 2424 - ) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงพวงสนธิสุวรรณ ทองแถม พระธิดาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทองแถมถวัลยวงศ์ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ
• หม่อมเจ้าชายทินทัต (2426 - 7 ก.ย. 2430)
• หม่อมเจ้าหญิงประภาพรรณ (17 เม.ย. 2427 - 11 ธ.ค. 2468)
• หม่อมเจ้าชายอนุกุลประพันธ์ (26 ต.ค. 2427 - )
• หม่อมเจ้าพันธุประวัติ (2430 - 8 มิ.ย. 2463)
• หม่อมเจ้าชายสมบูรณ์ศักดิ์ (11 ก.ย. 2428 - 23 ธ.ค. 2473)
• หม่อมเจ้าชายเจริญสุขโสภาคย์ (10 พ.ย. 2429 - 25 ม.ค. 2517)
• หม่อมเจ้าชายพันธุประวัติ (2430 - 8 มิ.ย. 2463)
• หม่อมเจ้าชายพชรมาลย์ (9 มิ.ย. 2430 - 2471 )
• หม่อมเจ้าหญิงสลักษณา (11 มี.ค. 2430 - 21 มี.ค. 2525)
• หม่อมเจ้าหญิงจันทรจำรัส (22 พ.ค. 2434 - )
• หม่อมเจ้าชายมนูญศิริ (3 ธ.ค. 2434 - 15 มี.ค. 2512)
• หม่อมเจ้าหญิงประไพพิมพ์ (7 ก.ย. 2435 - )
• หม่อมเจ้าชายชัชวลิต (12 ก.ค. 2437 - 6 มิ.ย. 2517)
• หม่อมเจ้าหญิงวิมลมาศ (22 ม.ค. 2437 - )
• หม่อมเจ้าชายนิวัทธวงศ์ (5 ต.ค. 2438 - 22 มิ.ย. 2507) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงวงศ์แข เกษมศรี พระธิดาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมศรีศุภโยค กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ
• หม่อมเจ้าชายเกียรติประวัติ (25 ธ.ค. 2438 - 30 พ.ค. 2503) เษกสมรสกับ เจ้าหญิงลำเจียก ณ ลำพูน ราชธิดาใน พลตรี เจ้าจักรคำขจรศักดิ์, เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑๐
• หม่อมเจ้าชายวุฒิภาคย์ (31 ม.ค. 2438 - )
• หม่อมเจ้าอุจพงศ์ (18 เม.ย. 2440 - 23 ธ.ค. 2480)
• หม่อมเจ้าชายบุญะฤทธิ์ (5 ม.ค. 2440 บางแห่งว่า 27 พ.ย. 2438 - 3 พ.ค. 2514)
• หม่อมเจ้าชายประสิทธิศักดิ์ (17 มี.ค. 2440 - 15 พ.ย. 2472)
• หม่อมเจ้าหญิงวรรณวิจิตร (19 ต.ค. 2441 - 28 ธ.ค. 2535)
• หม่อมเจ้าหญิงพงศ์พิศมัย (13 มี.ค. 2441 - )
• หม่อมเจ้าชายนรนาค (10 มี.ค. 2442 - 2 ส.ค. 2454)
• หม่อมเจ้าชายลักษณากร (9 เม.ย. 2445 - 18 ก.พ. 2520) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงศรีสอางค์นฤมล วรวรรณ พระธิดาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากร กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์
• หม่อมเจ้าชายพรพิพัฒน์ (2 มิ.ย. 2447 - 25 ก.พ. 2528)
• หม่อมเจ้าชายภัคยพันธ์ (15 มี.ค. 2447 - )
• หม่อมเจ้าชายกิติเกริกไกร (2449 - 27 ก.พ. 2464)
• หม่อมเจ้าชายวัยโสภาคย์ (25 ก.พ. 2449 - 8 พ.ค. 2476)
• หม่อมเจ้าชายสันตวงศ์ (13 ธ.ค. 2450 - 29 ธ.ค. 2511)
• หม่อมเจ้าหญิงไตรทิพย์สุดา (30 ม.ค. 2452 - )
• หม่อมเจ้าหญิงอรอำไพ (6 ก.พ. 2452 - )
• หม่อมเจ้าชายคงเกษม(น้อย) (29 ก.ย. 2454 - 4 พ.ย. 2525)
• หม่อมเจ้าชายเกษมพันธ์พิสุทธิ์ (24 ส.ค. 2457 - 12 ก.พ. 2473)
• หม่อมเจ้าชายวิสุทธิเกษม (28 พ.ย. 2457 - 4 ก.พ. 2524)
• หม่อมเจ้าชายเปรมประสิทธิ์ (เป้ง) (24 มี.ค. 2462 - 16 พ.ย. 2542)

สมัยก่อนหน้า: กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม

'พระนามกรมพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๔ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์'

สมัยถัดไป: กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร