Abhazya

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Аҧсны Aҳәынҭқарра Apsnı Ahuıntkarra
Bayrak Amblem
Milli Marş: Aiaaira
Başkent En Büyük Şehir	Sohumkale 43°01′N 41°02′E Sohumkale
Resmi dil	Abhazca ve Rusça
Siyasal statü	de jure özerk cumhuriyettir de facto ayrı cumhuriyet
Yönetim - Devlet Başkanı - Başbakan	Cumhuriyet Sergey Bagapş Aleksander Ankvab
Yüzölçümü - Toplam - Su(%)	8,600 km² %0
Nüfus - Toplam - Yoğunluk	250,000 29/km²
Para Birimi	Ruble
Saat Dilimi	UTC +3

Abhazya (Abhazca: Аҧсны/Apsnı; Gürcüce: აფხაზე/Aphazeti), Gürcistan'ın kuzeybatı kesiminde, fiilen (de facto) ayrı cumhuriyet, hukuken (de jure) özerk cumhuriyettir. 1990'ların başındaki savaşın aradından bağımsızlığını ilan etmiş, ama bağımsızlığı bugüne değin herhangi bir ülke tarafından tanınmamıştır. 8.600 km²’lik bir alanı kapsar. Yönetim merkezi Sohumkale’dir (Suhumi).

Konu başlıkları 1 Siyasal statü 2 Ekonomi 3 Kültür ve Eğitim 4 Nüfus 5 Yüzey şekilleri ve iklim 6 Önemli Şehirleri 7 Dış bağlantılar 8 Resimler

[değiştir] Siyasal statü

Abhazya fiili olarak tamamen Gürcistan yönetiminden ayrı olmasına rağmen Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, BM, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Birliği Konseyi gibi uluslararası örgütler Abhazya’yı Gürcistan’ın bir parçası olarak tanımakta ve anlaşmazlığın her iki tarafın barışçı yollarla çözümlemesini istemektedir. Bununla birlikte, Abhazya’nın bağımsızlık yanlısı hükümeti ve mevcut nüfusun çoğunluğu (Gal ve Kodor Vadisindeki Gürcü nüfusu hariç), Abhazya’yı egemen bir devlet olarak kabul etmektedir.

Abhazya'nın kuzeydoğu kesimindeki Kodor Vadisi'nde (Yukarı Abhazya olarak da adlandırılmaktadır), uluslararası kurumlarca "de jure" Abhazya hükümeti olarak tanınan ikinci bir yönetim vardır. Daha önce Tiflis'te bulunan bu hükümet, 2006’da buraya yerleşmiştir. De-jure Abhazya hükümetinin başı olan Malhaz Akişbaia, Batı’da eğitim görmüş bir Abhaz politikacıdır ve bu göreve Nisan 2006 tarihinde seçilmiştir. Mart 2007'de bu hükümetin bulunduğu Çhalta köyü, Rusya'dan giren helikopterlerce bombalanmıştır.

Savaş sırasında Rus yetkilileri, bağımsızlık yanlısı yönetime önemli ölçüde askeri ve parasal yardım sağlamıştır. Günümüzde de Rusya, Abhazya’daki bağımsızlık yanlısı hükümet üzerinde güçlü bir siyasi ve askeri etkiye sahiptir. Sohum yönetimini destekleyen Moskova, Abhazya'da yaşayan Gürcülerin dışındaki bütün nüfusa Rusya pasaportu vermiştir.

[değiştir] Ekonomi

Başlıca gelir kaynağı turizmdir, ancak sektör 4 yıldan bu yana artarak süren ekonomik ve siyasi ambargo nedeniyle büyük darbe yemiştir. Tkuarçal bölgesinde dünyanın en iyi kömürleri üretilmektedir. Tarihte de en eski İpek Yolunun denize açılan kapısı olan Abhazya, zengin kömür havzasına ve değerli mermer yataklarına sahiptir. Abhazyadaki ağaç çeşitliği nedeniyle bu zamana kadar önemli bir gelir kaynağı olan ağaç ürünleri sektörü, son zamanlarda ormanların koruma altına alınmasıyla askıya alınmıştır. Ambargodan dolayı üretilen malların dışarıya satılamaması yüzünden, ülke ekonomik olarak fazla bir gelişme gösteremektedir.

[değiştir] Kültür ve Eğitim

Abhazlar, eğitim ve kültürde, sanat ve edebiyatta, sosyal yaşamda öne çıkmava çalışmışlardır. Okur-yazar oranı % 100'e yakındır. Sinema, tiyatro, sanat, edebiyat ve folklor alanında ünü Sovyet sınırlarını aşmış birçok kişi ve kuruluş bulunmaktadır. Gazete ve dergilerinin tirajları nüfusa oranla yüksektir. Ancak savaşta yayınevi ve matbaaların tamamen yıkılması nedeniyle basın ve yayın sekteye uğramıştır.

[değiştir] Nüfus

Yıl	Toplam	Gürcü	Abhaz	Rus	Ermeni	Rum
1886	68.773	34.806	28.320	1.216	1.090	2.140
1926	201.016	67.494	55.918	12,553	25,677	14,045
1939	311,885	91,967	56,197	60,201	49,705	34,621
1959	404,738	158,221	61,193	86,715	64,425	9,101
1970	486,959	199,596	77,276	92,889	74,850	13,114
1979	486,082	213,322	83,087	79,730	73,350	13,642
1989	525,061	239,872	93,267	74,913	76,541	14,664
2003 Tah.	215,972	45,953	94,606	23,420	44,870	1,486

[değiştir] Yüzey şekilleri ve iklim

Abhazya, Kuzeybatı Kafkasya'da Karadeniz’in kuzey kıyılarında 8.600 km²’lik bir alanı kapsar. Kafkas Dağları Abhazya’yı kuzey ve kuzeydoğuda, Rusya Federasyonu içindeki Çerkesya topraklarından ayırır. Abhazya’nın doğusunda Gürcistan yer alır. Güney ve güneybatısı Karadeniz’le çevrelenmiştir.

Abhazya’nın büyük bölümü (yaklaşık % 75) dağlardan oluşur. Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimlerinde, düz alanlarda ve alçak kesimlerde yerleşmiştir. Büyük Kafkas Dağları bölgeyi kuzeyden tamamen kuşatır. Dağların yüksekliği pek çok yerde 4.000 m civarındadır. İklimi genel olarak ılımandır.

[değiştir] Önemli Şehirleri

Sohum, Gagra, Gal, Gudauta,Oçamçira, Tukarçal

[değiştir] Dış bağlantılar

• Abhazya Devlet Başkanı Sergey Bagapş'ın Resmi Web Sitesi
• Kafkas Abhazya Dayanışma Komitesi
• (UNPO)Temsil Edilmeyen Halklar Organizasyonu
• Abhazya Dışişleri Bakanlığı Sitesi
• [1] Apsni (Rusça)
• Abhazya Başkanlık Sitesi
• Abkhazya.org
• BBC Abhazya Raporu
• [2] Abhazya. (Rusça)
• [3] Apsni (Rusça)
• [4] Gürcistan Ulusal Parlamentosu Kütüphanesi’nden Abhazya Cumhuriyeti. (İngilizce)

[değiştir] Resimler

Tren İstasyonu	New Athos Manastırı	Ritsa Gölü	Gagra
Geg Şelalesi	Sohumkaleden bir görüntü1	Sohumkaleden bir görüntü2	Pitsunda
Sohumkale quay	Sohumkale Botanik Bahçesi	Sohumkale Drama Tiyatrosu

	Gürcistan'ın Bölgeleri
Özerk Devletler: Abhazya1 | Acaristan
Bölgeler: Gurya | İmeret | Kahet | Kvemo Kartli | Mtsheta-Mtianeti | Raca-Leçhum ve Kvemo Svanetya | Samegrelo-Zemo Svanetya Samtshe-Cavahet | Şida Kartli 2
Bölge Statüsüne Sahip Şehir: Tiflis3 Notlar: (1) Fiilen (de facto) ayrı cumhuriyet, hukuken (de jure) özerk cumhuriyettir; (2) Resmi olarak özerk bölge statüsü kaldırılmış olan, ama bugün bir bölümü fiilen ayrı Güney Osetya'yı da içerir; (3) Gürcistan'ın Başkenti