აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა
ვიკიპედიიდან
აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა |
|
---|---|
ზოგადი ცნობები | |
რეგიონის კოდი: | GE-AB |
ფართობი: | 8.700 კმ² |
მოსახლეობა: | 180-200 ათასი |
ადმ. ერთეულები: | 2 ქალაქი, 5 რაიონი |
მთავარი ქალაქი: | სოხუმი |
უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარე: |
თემურ მჟავია |
მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარე: |
ირაკლი ალასანია |
ფოტოგალერეა | |
ავტონომიური რესპუბლიკა საქართველოს შემადგენლობაში, შავი ზღვის სანაპიროზე. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-AB. იგი მოიცავს ისტორიულ-გეოგრაფიული პროვინციების აფხაზეთის და სამეგრელოს (ნაწილობრივ) ტერიტორიას. 1992 წლის კონფლიქტამდე აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედიოდა შემდეგი ადმინისტრაციულ–ტერიტორიული ერთეულები:
- ქალაქი სოხუმი;
- გაგრის რაიონი;
- სოხუმის რაიონი;
- გუდაუთის რაიონი;
- გულრიფშის რაიონი;
- გალის რაიონი;
- ოჩამჩირის რაიონი.
199? წელს სეპარატისტულმა ხელისუფლებამ განახორციელა ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული რეფორმა, რის შედეგადაც ოჩამჩირისა და გალის რაიონების ტერიტორიების ნაწილის ხარჯზე შექმნა ტყვარჩელის რაიონი.
სექციების სია |
ზოგადი ცნობები
ავტონომიური რესპუბლიკის ფართობი შეადგენს 8700 კვ.კმ–ს, მოსახლეობა – დაახლოებით 100-120 ათასს. ავტონომიის დედაქალაქია ქალაქი სოხუმი. ავტონომიის ტერიტორიაზე 526 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
- ქალაქი - 7: სოხუმი, ტყვარჩელი, გაგრა, გუდაუთა, გალი, ოჩამჩირე, ახალი ათონი.
- დაბა – 5: გულრიფში, ახალი ათონი, ბიჭვინთა, განთიადი, მიუსერა.
- სოფელი - 514.
ადგილობრივი მმართველობა
დევნილობაში მყოფი აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანოებს წარმოადგენენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭო (საკანონმდებლო ორგანო) და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭო (აღმასრულებელი ორგანო), რომლებიც 1993 წლიდან ქალაქ თბილისშია განთავსებული.
- მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარეები:
საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების იურისდიქციის ქვეშაა გულრიფშის რაიონის აჟარის სასოფლო თემის ტერიტორია (23 სოფელი), ე.წ. კოდორის ხეობა. ამ ტერიტორიაზე 1998-2004 წლებში მოქმედებდა საქართველო პრეზიდენტის რწმუნებულის მმართველობა.
სეპარატისტული რეჟიმი
1992 წლიდან აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე დამყარებულია სეპარატისტული რეჟიმი, რომელმაც 1992 წლის 23 ივლისიდან გამოაცხადა ე.წ. ”აფხაზეთის რესპუბლიკის” დამოუკიდებლობა. იგი არ არის აღიარებული არც ერთი ქვეყნის მიერ და იურიუდიულად განიხილება საქართველოს განუყოფელ ნაწილად.
- დე-ფაქტო ხელისუფლების ”პრეზიდენტები”:
- 1992 - ვლადისლავ არძინბა.
- 2005 - სერგეი ბაღაფში.
- დე-ფაქტო ხელისუფლების ”პრემიერ-მინისტრები”:
ეკონომიკა
რეგიონის ხელსაყრელი მდებარეობის გამო, რომელიც უშუალოდ ესაზღვრება რუსეთის ფედერაციას, ჩვეულებრივ პირობებში შეიძლებოდა ყოფილიყო ერთ–ერთი ყველაზე განვითარებული მხარე. მაგრამ კონფლიქტის შედეგად თითქმის მთლიანად განადგურდა მისი სამრეწველო და სასოფლო–სამეურნეო ინფრასტრუქტურა. ამჟამად ფუნქციონირებს რამდენიმე მცირე საწარმო, რომლებიც ძირითადად ნედლეულის (ხე–ტყე, ქვანახშირი) რუსეთსა და თურქეთში გატანით არიან დაკავებულნი.
ღირშესანიშნაობები
ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
- ახალი ათონის მღვიმე
- ახალი ათონის მონასტერი
- კელასურის კედელი
- ბიჭვინთის მონასტერი
- დრანდის ეკლესია
- ბედიის ეკლესია
- ილორის ეკლესია
- თამარის ხიდი
- სოხუმის ბოტანიკური ბაღი
- რიწის ტბა
ისტორია
აფხაზეთის ტერიტორია 1864 წელს ანექსირებულ იქნა რუსეთის იმპერიის მიერ, რომელმაც გააუქმა აფხაზეთის სამთავრო და მას სოხუმის ოკრუგი უწოდა. 1918-21 წლებში აფხაზეთი საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის შემადგენლობაშია. 1921 წლის 4 მარტს შეიქმნა აფხაზეთის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა (სსრ), რომელიც სამოკავშირეო ხელშეკრულებით დაუკავშირდა საქართველოს სსრ–ს. 1931 წელს იგი გარდაიქმნა ავტონომიურ რესპუბლიკად ასსრ–ს სტატუსით. საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ ეწოდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა. 1992-93 წლების კონფლიქტის შემდეგ ფაქტობრივად ოკუპირებულია რუსეთის მიერ და იმართება სეპარატისტული რეჟიმის მიერ.
აფხაზეთში კონფლიქტის პოლიტიკური შეფასება
2006 წლის ანგარიშგებაში საქართველოს პარლამენტის წინაშე ეროვნული ხელისუფლების დამხობის შემდგომ პირველად მიეცა ობიექტური შეფასება აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში 1991-1992 წლებიდან მომდინარე კონფლიქტს.
სააკაშვილის ანგარიშგებაში აღნიშნულია, რომ „არავითარი ეთნიკური კონფლიქტები საქართველოს აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთთან არ აქვს, არამედ მიმდინარეობს "ტერიტორიული კონფლიქტი პოსტიმპერიული ტერიტორიების დანაწილებისათვის"“. სააკაშვილის ეს განცხადება სავსებით და სრულად ეთანხმება დევნილი ეროვნული ხელისუფლების მოსაზრებებს ცხინვალის რეგინსა და ფხაზეთში კონფლიქტების არსის შესახებ.
სააკაშვილის ეს უმაღლესი სახელმწიფო პოლიტიკის დონის განცხადება ამავე დროს ამხელს 1991-1992 წლებიდან ქართველი და უცხოელი ანტიქართული, პროიმპერიული „პოლიტოლოგების“ მიერ ფართოდ დამკვიდრებულ დეზინფორმაციას აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონებში მომხდარი კონფლიქტების შესახებ - რომ თითქოს ეს იყო ეთნიკური კონფლიქტები, რომლის საფუძველი გახდა „ქართული ნაციონალიზმი და ფაშიზმი“. მხილება განსაკუთრებით ეხება პროიმპერიულ „დისიდენტ“ სახაროვს - რომელმაც აფხაზეთისა და ცხინვალის ზონების რუსეთის მიერ ანექსიას თეორიული საფუძველი ჩაუყარა ცნებისა და ტერმინის „საქართველო - მცირე იმპერია“ შემოღებითა და საერთაშორისო მასშტაბით დანერგვით.
ტექსტი
Саакашвили убежден, что имеет место «попытка открытой аннексии Грузии». Но, заметил он, весь мир должен знать, что творится в Абхазии и Южной Осетии, и «с каким феноменом мы имеем дело». По его словам, никаких этнических конфликтов у Грузии с Абхазией и Южной Осетией не существует, а идет «территориальный конфликт с дележкой постимперской территории». ...президент Грузии Михаил Саакашвили в ежегодном отчете перед парламентом Грузии.
"აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტები - ეთნოკონფლიქტები არ არის. მე ვკრძალავ ისეთი ფრაზების გამოყენებას, როგორებიცაა "ქართულ-აფხაზური კონფლიქტი" ან "ქართულ-ოსური კონფლიქტი", რადგან ეს ტერიტორიული კონფლიქტებია, რომლებიც პოსტიმპერიული სივრცის ტერიტორიების გაყოფასთანაა დაკავშირებული"...
აფხაზეთის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:
რესურსები ინტერნეტში
რედ. საქართველოს მხარეები |
აფხაზეთი • აჭარა • თბილისი • გურია • იმერეთი • კახეთი • მცხეთა-მთიანეთი • რაჭა-ლეჩხუმი-ქვემო სვანეთი • სამეგრელო-ზემო სვანეთი • სამცხე-ჯავახეთი • ქვემო ქართლი • შიდა ქართლი |