Avery Brundage

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Avery Brundage (d. 28 Eylül 1887, Detroit - ö. 8 Mayıs 1975) Amerikalı atlet, spor yöneticisi, sanat kolleksiyoncusu ve hayırsever. ABD Olimpiyat Komitesi ve IOC başkanlığı yaptığı dönemde aldığı kararlar oldukça tartışılmıştır.

Illinois Üniversitesi'nde inşaat mühendisliği eğitimi gördü ve 1909 yılında mezun oldu. Bir kaç yıl sonra "Avery Brundage Company" adıyla kendi inşaat şirketini kurdu ve 1947 yılına kadar Chicago başta olmak üzere pek çok inşaat projesi gerçekleştirdi.

Brundage 1912 yılında Stokholm'de düzenlenen Olimpiyat Oyunları'nda pentatlon ve dekatlon branşlarına aktılmış ve dereceye girmiştir. Ayrıca 1914, 1916 ve 1918 yıllarında ABD adına çeşitli şampiyonalara katılmıştır.

1928 yılında, Amatör Atletler Birliği (Amateur Athletic Union - AAU) başkanı oldu. 1929 yılında ise ABD Olimpiyat Komitesi (United States Olympic Committee - USOC) başkanı oldu. Bir yıl sonra, 1930'da ise Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu'nun (IAAF) başkan yardımcısı oldu.

USOC başkanı olarak, Berlin'deki 1936 Yaz Olimpiyatları'nda her türlü boykot önerisini reddetti. Sporcuların Berlin'deki Olimpiyatları boykot etmesini teşvik eden Amerikalı Ernest Lee Jahnke ihraç edildi ve yerine IOC komitesine üye oldu.

400 metre bayrak yarışı olduğu sabah, son anda ABD takımındaki iki Yahudi asıllı atlet olan Marty Glickman ve Sam Stoller'i kadrodan çıkardı. Yerlerine Jesse Owens ve Ralph Metcalfe'yi kadroya soktu. Bu olay sonucu Olimpiyat Oyunları tarihine geçecek iki siyahi atletin Adolf Hitler'in önünde madalyaya ulaşması görüntüsü gerçekleşmiş oldu. Ancak Yahudi sporculara aldığı tavır oldukça tartışılmıştı. Bu sporculardan Glickman bu değişikliğin Avery Brundage'den gelen baskı sonucu olduğunu iddia etti. Brundage, daha sonra çeşitli şekillerde Nazi Rejimi'ne olan övgülerini açıkladı. Bunun sonucunda 1941 yılında bu eğilimlerinden dolayı 1941 yılında Amerika Komitesi'nden ihraç edildi.

Dönemin IOC başkanı Henri de Baillet-Latour'un 2. Dünya Savaşı sırasında ölmesi ile Brundage, 1945 yılında IOC'nin yardımcı başkanı oldu. Daha sonra 1952 yılında bu kez başkan Sigfrid Edström'ün görevi bırakması ile IOC Başkanı oldu.

IOC Başkanlığı döneminde Olimpiyat Oyunları'nda özellikle profesyonelliğe şiddetle karşı çıktı. Kademeli olarak, bu görüş spor dünyası ve diğer IOC üyeleri arasında daha az bir şekilde kabul edilmeye başladı. Bu süreçte 1972 Kış Olimpiyatları'nda Avusturya'lı kayakçı Karl Schranz'ın profesyonel olduğunun iddia edilmesi üzerine oyunlardan ihraç edilmesi gibi olaylar yaşandı.

Amerikalı atlet Jim Thorpe'un 1912 yılında kazandığı Olimpiyat madalyalarının iade edilmesine karşı çıkmaktaydı. Thorpe, bu oyunlara gitmeden önce profesyonel olarak beyzbol oynamıştı ve bundan dolayı madalyaları geri alınmıştı. Bu Olimpiyatlarda Jim Thorpe, pentatlonda da, dekatlonda da Brundage'i geçmişti. Buna rağmen, Doğu Bloku ülkelerinde uygulanan sporculara antremanları karşılığı ödeme yapılan yarı profesyonel uygulamaya, "Bu onların yaşam biçimi" diyerek kabul etmektedir.

Avery Brundage, ayrıca spora politika karıştırılmasına karşı çıkmıştır. Meksika'daki 1968 Olimpiyat Oyunları'nda madalya kazanan siyahi iki ABD'li sprinter Tommie Smith ve John Carlos'un madalya töreninde kollarını kaldırarak yaptıkları "Siyahi Güç" hareketi sonucu, iki sporcuyu Olimpik Köy'den kovmuş ve takımdan çıkarmıştır.

Bir sonraki Olimpiyatlar'da tartışılan bir başka karar almıştır. 1972 yılında Münih'te düzenlenen oyunlarda büyük bir terör saldırısı gerçekleşmiş ve 11 İsrailli atlet öldürülmüştür. Brundage, "Oyunlar devam etmeli" diyerek ertesi gün oyunların devam etmesine karar vermiştir.

Avery Brundage aynı zamanda tüm takım sporlarının Olimpiyat Oyunları'ndan çıkarılması teklifi ile hatırlanır. Bir başka teklifi ise Kış Olimpiyatları organizasyonunu iptal etmek şeklindeydi. Birçok görüşe göre bu Brundage'in başkanlığının sonunu getiren sebeplerden biriydi.

Brundage 1972 Olimpiyat Oyunları'nın ardından başkanlığı bıraktı ve yerine Lord Killanin seçildi. Halen IOC tarihindeki tek ABD'li başkandır.

Sporun yanında sanatla ilgilenen, Brundage başta Asya sanatı olmak üzere çok geniş bir sanat koleksiyonu topladı. Oldukça geniş olan koleksiyonu San Francisco'daki Asya Sanat Müzesi'nin halen yarısından fazlasını oluşturur.

Brundage, 87 yaşında iken 1975 yılında, Garmisch-Partenkirchen, Batı Almanya'da başkanlığı bıraktıktan 3 yıl sonra öldü.

IOC Başkanları

Demetrius Vikelas (1894–1896) | Pierre de Coubertin (1896–1925) | Godefroy de Blonay (acting 1916–1919) | Henri de Baillet-Latour (1925–1942) | Sigfrid Edström (1942–1952) | Avery Brundage (1952–1972) | Lord Killanin (1972–1980) | Juan Antonio Samaranch (1980–2001) | Jacques Rogge (2001–...) |