Quyosh
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kuzatuv tasnifi | |
---|---|
Yerdan uzoqligi (oʻrtacha) |
149.6×106 km (yorugʻlik uchun 8.31 daqiqalik yoʻl) |
Koʻrinma yulduz kattaligi (V) | −26.8m |
Mutlaq yulduz kattaligi | 4.8m |
Spektrga koʻra tabaqalanishi | G2V |
Mehvar tasnifi | |
Somon Yoʻli markazidan uzoqligi (oʻrtacha) |
~2.5×1017 km (26,000-28,000 yorugʻlik yili) |
Galaktik davri | 2.25-2.50×108 Yer yili |
Tezlik | 217 km/s (Galaktika markaziga nisbatan), 20 km/s (qoʻshni yulduzlarga nisbatan) |
Fizik tasnif | |
Oʻrtacha diametri | 1.392×106 km (109 Yer diametri) |
Perimetri | 4.373×106 km (342 Yer diametri) |
Siqiqligi | 9×10−6 |
Yuzasining maydoni | 6.09×1012 km² (11,900 Yer maydoni) |
Hajmi | 1.41×1018 km³ (1,300,000 Yer hajmi) |
Massasi | 1.988 435(27) × 1030 kg (332,946 Yer massasi) |
Zichligi | 1.408 g/sm³ |
Sirtidagi tortish kuchi | 273.95 m s-2 (27.9 g) |
Ikkinchi kosmik tezlik | 617.54 km/s
(55 Yer IKT) |
Sirtidagi harorat | 5785 K |
Protuberanetsidagi harorat | 5×106 K |
Yadrosidagi harorat | ~13.6×106 K |
Yorqinlik (LQuyosh) | 3.827×1026 Vt ~9×1027 kd ~3×1027 kd |
Oʻrtacha intensivlik (IQuyosh) | 2.009×107 Vt m-2 sr-1 |
Aylanishi tasnifi | |
Ekliptikaga ogʻish burchagi | 7.25° (Yer ekliptikasiga nisbatan) 67.23° (Galaktika tekisligiga nisbatan) |
Rektassenziya (Shimoliy Qutb uchun) |
286.13° (19 soat 4 daq 30 s) |
Deklinatsiya (Shimoliy Qutb uchun) |
+63.87° |
Aylanish davri (ekvatorda) |
25.3800 Yer sutkasi (25 kun 9 soat 7 daq 13 s) |
Aylanish tezligi (ekvatorda) |
7174 km/soat |
Fotosfera tasnifi | |
Vodorod | 73.46 % |
Geliy | 24.85 % |
Kislorod | 0.77 % |
Uglerod | 0.29 % |
Temir | 0.16 % |
Neon | 0.12 % |
Azot | 0.09 % |
Kremniy | 0.07 % |
Magniy | 0.05 % |
Oltingugurt | 0.04 % |
Quyosh - Quyosh tizimining markaziy jismi, qizigan plazma shari. Q. Yerga eng yaqin yulduz. Massasi 1,990×1030 kg (Yernikidan 332958 marta ko`p). Q.da Quyosh tizimi massasining 99,866 foizi jamuljam. Yerdan Q.gacha masofa 1,4710×1011 m dan (yanvar) 1,5210×1011 m gacha (iyul) bo`lib, o`rtacha 1,4960×1011 m ni tashkil etadi (astronomik birlik). Q. diametri 1,392×1011 9 m (Yer ekvatori diametridan 109 marta ko`p). O`rtacha zichligi 1,41×1011 kg/m3. Q. sirtida erkin tushish tezlanishi 273,98 m/s kvadrat, parabolik tezlik (ikkinchi kosmik tezlik) esa 6,18×105 m/s. Sirtidagi harorat 5770 K.
Quyosh tizimi — Quyosh |
Sayyoralar: Merkuriy | Venera | Yer | Mars | Yupiter | Saturn | Uran | Neptun |
Karlik sayyoralar: Serera | Pluton | Xaron | Erida |
Asteroidlar kamari | Kometalar | Koyper kamari | Oort buluti |
Shuningdek: Tabiiy yoʻldoshlar | Oy |