Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Web Analytics
Cookie Policy Terms and Conditions Thuốc lá – Wikipedia tiếng Việt

Thuốc lá

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Điếu thuốc lá
Điếu thuốc lá
Khay tàn thuốc lá
Khay tàn thuốc lá

Thuốc lá điếu là tên gọi của một loại sản phẩm được làm chủ yếu từ nguyên liệu lá thuốc lá đã thái sợi, được cuốn hay nhồi định hình bằng giấy, có dạng hình tròn (thường có độ dài dưới 120 mm, đường kính khoảng 10 mm). Thuốc lá điếu thường được đốt cháy ở một đầu, để cháy âm ỉ nhằm mục đích tạo khói và khói này theo dòng khí vào miệng người hút từ đầu đối diện (thường có gắn đầu lọc). Thuật ngữ thuốc lá thường được dùng theo nghĩa chung liên quan đến thuốc lá trong khi thuốc lá điếu nhằm chỉ cụ thể loại sản phẩm thuốc lá sợi đã cuốn thành điếu. Tuy nhiên, đôi khi, thuật ngữ này cũng được sử dụng để chỉ loại thuốc hút khói nhưng được làm từ một số loại thực vật khác (cây gai dầu...)

Thuốc lá điếu khác thuốc lá xì gà trước hết ở kích thước (tên cigarette - thuốc lá và cigar - xì gà trong tiếng Anh): điếu nói chung bé hơn, sử dụng sợi từ lá thuốc đã qua chế biến và được cuốn bằng giấy trắng chuyên dùng. Thuốc lá xì gà khác ở điểm được làm hoàn toàn bằng nguyên lá thuốc lá, ruột là mảnh lá và lá áo bọc ngoài cũng bằng lá thuốc lá. Trước cuộc chiến tranh Crimean (Nga-Pháp năm 1854-1856), hầu hết các quốc gia nói tiếng Anh chưa biết đến thuốc lá điếu. Chỉ đến khi các binh sỹ người Anh thời đó bắt chước các đồng nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ, Ottaman (Đức) sử dụng giấy in báo để cuốn thuốc lá hút, thuốc lá mới bắt đầu kỷ nguyên bành trướng rộng rãi ra khắp thế giới từ đó.

Đôi khi người ta sử dụng tẩu để hút thuốc. Thuật ngữ điếu thuốc, thường được dùng để chỉ một điếu thuốc lá, nhưng cũng có thể chỉ các vật khác có chứa lá thơm, ví dụ như cần sa. Do người ta tin tưởng rằng (và cũng được khoa học chứng minh trong trường hợp cụ thể có tuổi thọ ngắn đi khi nguy cơ ung thư phổi tăng lên) các sản phẩm thuốc lá gây đoản thọ, phần lớn các nước Tây phương và một số quốc gia châu Âu cho in lời cảnh báo về sức khỏe bằng phông chữ lớn ở mặt trước và mặt sau mỗi bao thuốc để báo động về tác hại của việc hút thuốc, đồng thời cấm mọi quảng cáo để bán thuốc lá...

Mục lục

[sửa] Sản xuất các loại thuốc lá

Thuốc lá thương mại và thuốc lá sợi hiếm khi có chứa sợi thuốc tinh khiết. Các nhà sản xuất thường thêm phụ gia để giữ hương vị được lâu, tăng chất lượng màu sợi, để giữ chất lượng sợi và thậm chí để thay đổi hoàn toàn chất lượng cảm nhận của khói thuốc. Trong khi nhiều công ty thuốc lá thực hành điều này, tại Canada các mác thuốc chứa 100% là thuốc Virginia tự nhiên - không có phụ gia. Một số loại thuốc lá (được gọi là kretek, thuốc lá bạc hà, hay chỉ đơn giản là bạc hà) có vị bạc hà trộn lẫn với thuốc. Nó được thêm vào để tăng cảm giác sảng khoái của người hút khi làm tê miệng và phổi cũng như tạo cảm giác dễ chịu. Các loại thuốc lá bạc hà rẻ tiền được chế tạo đơn giản bằng cách trộn tinh dầu bạc hà vào sợi thuốc.

Ngoài các phụ gia, thuốc lá sợi, đặc biệt là các loại chất lượng thấp, thường bị xử lý nhiều. Trong quá trình xử lý lá thuốc đầu tiên, lá được bỏ gân và được cắt thành lớp mỏng. Vì lá thuốc ở quá trình này khá khô nên nó tạo ra nhiều vụn thuốc. Các nhà máy sản xuất đã phát triển các phương pháp thu hồi số vụn thuốc này và lại biến chúng thành nguyên liệu sử dụng được (được gọi là lá thuốc tái chế).

Các đường gân lá bị bỏ ra, vốn không thích hợp để sử dụng khi giữ nguyên trạng, trước kia bị loại bỏ hay ép mỏng thành các phiến lớn vì chúng chứa nhiều nitơ. Tuy nhiên, các quá trình xử lý mới đã được phát triển để ép chúng và chế biến trộn lẫn vào sợi thuốc. Tất cả các quá trình ấy cho phép nhà sản xuất thuốc lá có được số lượng thuốc lớn nhất với lượng nguyên liệu thô thấp nhất.

Hình:Cigs high prices.jpg
Thuốc lá đã trở nên rất đắt tại những nơi muốn giảm bớt số lượng người hút thuốc nơi công cộng; ảnh giá một bao thuốc tại New Jersey

Ứng dụng nhiều nhất của điếu thuốc là để dẫn khói của thuốc lá. Ứng dụng nhiều thứ hai là để dẫn khói của cần sa. Ống quấn là loại phổ biến nhất của điếu cần sa. Người hút cần sa sẽ thường vặn xoắn hai đầu của điếu cần sa để tránh cho những lá cần sa bị cắt vụn khỏi rơi ra ngoài. Tuy nhiên những người hút thuốc lá mà tự quấn điếu thuốc cho mình, thường không hay vặn xoắn hai đầu của điếu thuốc; thuốc lá được làm theo sợi nên sẽ không bị rơi ra ngoài.



The most common usage of the cigarette is tobacco smoke delivery. The second most common usage of the cigarette is for marijuana smoke delivery. The hand-rolled cigarette is the most common form of marijuana cigarette. Marijuana users will usually twist the ends of the cigarette to prevent fine cut marijuana buds from falling out. Tobacco users who roll their own cigarettes, however, will usually not twist the cigarette at the ends; hand rolling tobacco is made in strands so it doesn't have a tendency to fall out.

Some cigarette smokers roll their own cigarettes by wrapping loose cured tobacco in paper; most, however, purchase machine-made commercially available brands, generally sold in small cardboard packages of 10 or 20 cigarettes in the United States and UK or 25 in Canada. Commercial cigarettes usually contain a cellulose acetate or cotton filter through which the smoker inhales the cigarette's smoke; the filter serves to cool and clean the smoke.

Recently cigarette rolling machines have become increasingly popular. Tobacco can be purchased in pouches or cans, usually at a fraction of the price that would be paid for the same amount pre-rolled. A rolling machine makes filterless, or "straight" cigarettes, or a machine can be purchased that packs the tobacco into a pre-rolled form with a filter. These filtered papers usually come in boxes of 200, while unfiltered papers will come in packs ranging from 12 to 64, and some contain even more. There are many different types of cigarettes:

  • Hand Rolled Cigarettes from rolling papers
  • Unfiltered Cigarettes (no filter)
  • Regular Filtered Cigarettes (regular size)
  • Light Filtered Cigarettes (are not as strong)
  • Ultra-Light Filtered Cigarettes (very weak)
  • Regular Filtered 100s (longer)
  • Light Filtered 100s (longer, are not as strong)
  • Ultra-light Filtered 100s (longer, very weak)
  • Regular Slim 120s (very long, skinny)
  • Light Slim 120s (very long, skinny, are not as strong)
  • Ultra-Light Slim 120s (very long, skinny, very weak)

Note: Regular size are known as King Size in the UK, and 100s are Superkings: they are also the same width as a normal cigarette.

  • Menthols (have smoke that induces a cooling sensation)
  • Slims (Cigarette is of smaller diameter)
  • Wides (Cigarette is of larger diameter)

Color Coding on Commercial Cigarette Packs

  • Red packs usually means Full Flavor
  • Gold packs usually means Lights
  • Light Blue, or Silver usually means Ultra-Lights
  • Green usually means Menthols
  • Light Green usually means Menthol Lights
  • Very Dark Red usually means Unfiltered

[sửa] Buôn bán thuốc lá

Hình:Cigarettecounter pd.jpg
Siêu thị Safeway tại Úc

Trước Thế chiến lần thứ 2 nhiều nhà sản xuất tặng kèm theo 1 lá bài sưu tầm trong mỗi bao thuốc. Việc làm này đã không được tiếp tục để tiết kiệm giấy trong chiến tranh và đã không còn xuất hiện nữa. Trong thế chiến lần thứ 2 người ta tặng miễn phí thuốc lá cho cả binh lính và dân thường. Vào ngày 1 tháng 4, 1970 tổng thống Nixon đã kí đạo luật về hút thuốc lá trong sức khỏe cộng đồng, cấm các quảng cáo thuốc lá trên TV ở Mĩ từ ngày 2 tháng 1, 1971. Tuy nhiên một số công ty thuốc lá đã cố gắng lách luật bằng cách quảng cáo thuốc là là "xì gà nhỏ" ngay sau khi luật cấm có hiệu lực, và Backwoods Smokes, nhãn hiệu thuốc lá vào thị trường mùa đông 1973-1974 quảng cáo với phương châm "How can anything that looks so wild taste so mild", tạm dịch "Làm sao mà một thứ có vẻ mạnh như thế có thể có vị thật nhẹ nhàng".

The sale of cigarettes and other tobacco products to minors under 18 is now prohibited by law in all fifty states of the United States. In Alabama, Alaska, New Jersey, Suffolk County, New York, Nassau County, New York, and Utah the statutory age is 19, and legislation was pending as of 2004 in some other states, including California, to raise the age to 19, or even 21 in some cases. In Massachusetts, parents and guardians are allowed to give cigarettes to minors, but sales to minors are prohibited.

Similar laws exist in many other countries. In Canada most of the provinces require smokers to be 19 years of age to purchase cigarettes (except for Quebec, Saskatchewan, Manitoba and Alberta, where the age is 18). However the minimum age only concerns the purchase of tobacco, not use. Alberta, however, does have a law which prohibits the possession or use of tobacco products by all persons under 18, punishable by a $100 fine. Australia has a nation-wide ban on the selling of all tobacco products to people under 18.

In the UK, cigarettes can legally be sold only to people aged 16 and over. However it is not illegal for people under this age to buy (or attempt to buy) cigarettes, so only the retailer is breaking the law by selling to under 16s.

Most countries in the world have a legal smoking age of 18. One exception is Switzerland, where the age is 16 whereas a country such as Turkey, which has one of the highest percentage of smokers in its population, has a legal age of 18. In other countries, such as Egypt, it is legal to use and purchase tobacco products regardless of age.

However, while bans stand in most countries for sales to minors, it is still common for merchants to disregard such laws because they are tough to enforce. Often the profits from selling cigarettes to minors illegally are much greater than the fines paid out in very infrequent times when they are caught. Some police departments in the United States occasionally send a clearly underage child into a store where cigarettes are sold, and have the child attempt to purchase cigarettes. If the vendor sells them to the minor, the store is issued a fine. This is by far the most common way in which cigarette vendors are caught when they sell cigarettes to minors.

[sửa] Bán thuốc lá trên mạng

Online stores have recently appeared that offer foreign cigarettes to internet buyers. As many jurisdictions place high taxes on tobacco sales, these could be seen as an effort to avoid paying duty or taxes.

Some online cigarette stores exist to sell tax-free cigarettes inside their own country as well. The legality of these stores is being questioned currently in the United States. Federal lawmakers contend that these stores are clear tax evasions. Recently in Michigan, several online stores have been subpoenaed by the state for the names and addresses of customers. The state has reportedly been sending out fines for each package purchased, contending tax evasion over Michigan's $2-a-pack law.

This same action has also taken place in Wisconsin after the Wisconsin Department of Revenue received a list of several thousand buyers in that state from an online cigarette merchant. However, the effort to collect on the taxes from the listed residents was stopped by order of Governor Jim Doyle a few days later.

MasterCard, and American Express have all refused to allow online cigarette stores to accept payment by credit-card.

[sửa] Tác hại sức khỏe

Hình:Kungensmoks.jpg
Vua Thụy Điển bị bắt gặp hút thuốc tại cuộc trao giải Nobel năm 1992

Health effects of tobacco smoking

Health issues and the effects of cannabis.

Smoking has been linked to lung cancer by medical research institutions throughout the world (through the use of observational studies). The risk of dying from lung cancer is more than 22 times higher among men who smoke cigarettes, and about 12 times higher among women who smoke cigarettes compared with never smokers. Cigarette smoking increases the risk for many types of cancer, including cancers of the lip, oral cavity, and pharynx; esophagus; pancreas; larynx (voice box); lung; uterine cervix; urinary bladder; and kidney [cần chú thích]. Recent findings by the World Health Organization suggest that U.S. white male smokers have an 8% chance of acquiring lung cancer at some point in their lives, as opposed to the 2% chance of acquiring lung cancer among U.S. white male non-smokers. Second-hand smoke, however, has been shown to have no negative health effects by the World Health Organisation.

Certain other lung disorders, like emphysema, are also linked to cigarette smoking. Both smoking and second-hand smoke during pregnancy increases the risk of miscarriage, underweight, and deformed infants. Smoking also increases the chance of heart attacks and a variety of cancers. Long-term smokers tend to look older than nonsmokers of the same age, because smoking can increase wrinkling in the skin.

Nicotine, the stimulant and active ingredient in cigarettes, is highly addictive. Children and pets may be poisoned from eating cigarettes or cigarette butts.

Inhalation of toxic to carcinogenic components of tobacco smoke, like radon and radium-226, is understood to cause lung cancer. Much of the farmland used to grow tobacco in the United States is contaminated with radioactive material as a result of using phosphate-rich fertilizers. Studies by Winters et al., in the New England Journal of Medicine (1982), found that skeletons of cigarette smokers contained deposits of lead-210 and polonium-210, two isotopes formed by radioactive decay of radium found in the soil where tobacco plants are grown.

For many years the tobacco industry presented research of its own in an attempt to counter emerging medical research about the addictive nature and adverse health effects of cigarettes. According to a 1994 prosecution memo written by Congressman Martin Meehan to former U.S. Attorney General Janet Reno, many of these studies were found to be flawed due to their strong bias and poor methodology. A 2001 peer-reviewed article in the American Journal of Public Health accuses tobacco companies of using front groups and biased studies to downplay the health risks of smoking and secondhand smoke.

Many countries and jurisdictions have instituted public smoking bans. In New York City, smoking is forbidden in almost all workplaces, although in rare cases this ban is not enforced in some small neighborhood bars, establishments caught allowing smoking face stiff fines. It is now commonplace for restaurants to ban smoking even in their outside seating areas, or near entrances, relegating most smokers to street corners or in front of private residences. Ironically, much like the illicit trade of alcohol during Prohibition, there is a growing underground market for cigarettes in New York, mainly facilitated through street sales and the internet. Following this trend, smoking is quickly being banned in restaurants and bars all across the USA. States from California to Delaware have adopted such a ban. Such bans are least popular in Southern states of the USA, such as Virginia, Tennessee, and North Carolina, where tobacco continues to be a large part of the economy. In other states, these bans are extremely popular and seen as long overdue. Often smoking is allowed on the street (though in Delaware you must be 250 feet away from any public building), but in many locations of Japan it is against the law.

In 2004, smoking was outlawed in all public buildings in the state of Maine. The 2004 ban on smoking in bars and resturaunts in New Zealand met with initial resentment from some bar owners, but was widely welcomed by the public at large. In 2005 in the state of Washington, smoking was banned in all business establishments, including bars and bowling alleys, and any place outdoors within 25 feet of a window, door, or ventilation intake. In many parts of the world tobacco advertising and even sponsorship of sporting events is not allowed. The ban on tobacco sponsorship in the EU in 2005 has prompted the Formula One Management to look for races in areas that allow the heavily tobacco sponsored teams to display their livery, and has also lead to some of the more popular races on the calendar being cancelled in favour of more tobacco friendly markets.

[sửa] Tác hại môi trường

Khoảng 4.5 tỷ mẩu thuốc sau khi hút vứt lại trong các công viên ở Mỹ, trên đường đi và các khu vực công cộng hàng năm, hầu hết các đầu lọc thuốc lá không thể tái sinh được, thực tế 95% đầu lọc được làm bằng nhựa CELLULO-ACETAT và mất nhiều năm mới phân hủy được.

Có khoảng 165 hóa chất trong thuốc lá mà chim hay các loài thú nhỏ cho là thức ăn của chúng. Ingestion can lead to starvation or malnutrition if the cigarette butts block the intestinal tract and prevent digestion, or accumulate in the digestive tract, making the animal feel full and lessening its desire to feed.

[sửa] Thành phần trong điếu thuốc lá

The leaves of the tobacco plant are first dried to make cigarettes. Certain brands are then treated with a variety of chemicals, and many additional ingredients may be added. Tobacco smoke contains more than 4,000 chemicals, many of which are toxic, mutagenic and carcinogenic.

The amounts of these ingredients vary from one brand or type of cigarette to the next. This is especially true of the tar and nicotine content, the range of which is so extreme that an entire carton of some brands of cigarettes might contain less tar and/or nicotine than a single cigarette of a "full flavor" brand.

Major tobacco companies pack their cigarettes using the longer more potent section of the tobacco leaf in the end, and moving the short cut pieces in the front (also known as "shake"). The hybrid tobacco leaves a more potent addiction effect this way. Some cigarette companies offer "no additive" cigarettes that are viewed by some as marginally healthier.

[sửa] Sự dụng thuốc lá

Khoảng 5.5 nghìn tỷ điếu thuốc lá được sản xuất hàng năm trên thế giới trong ngành công nghiệp thuốc lá, được tiêu thụ bởi trên 1.1 tỷ người.

Tỉ lệ hút thuốc theo giới tính
Số người hút thuốc (%)
Khu vực Nam Nữ
Châu Phi 29 4
Châu Mỹ 35 22
Đông Địa Trung Hải 35 4
Châu Âu 46 26
Đông Nam Á 44 4
Tây Thái Bình Dương 60 8
(2000, theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới)
Hình:Cig.packet.750pix.jpg
Bao thuốc lá ở Anh (2003) có lời cảnh cáo cho người mua

[sửa] Lịch sử

The cigarette was born some time in the 18th century: beggars in Seville began to pick from the ground the cigar ends left by the señoritos (rich young men), wrapped the tobacco remains with paper and smoked them. The first attested use of this habit can be seen in three 18th century paintings by Francisco de Goya: La cometa (The kite), La merienda en el Manzanares (Picnic by the river Manzanares) and El juego de la pelota a pala (The ball and paddle game).

The use of tobacco in cigarette form became increasingly popular after the Crimean War. This was helped by the development of tobaccos that are suitable for cigarette use. During World War I and World War II, cigarettes were rationed to soldiers. During the second half of the 20th century, the adverse health effects of cigarettes started to become widely known and severe health warnings became commonplace on cigarette packets.

[sửa] Nguồn

[sửa] Xem thêm

  • Chain smoking
  • Famous cigarette smokers
  • List of slang terms for cigarettes
  • Lung cancer
  • Oral cancer
  • Jeffrey Wigand

[sửa] Liên kết ngoài

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu