Paleozoig

From Wikipedia

Paleozoig (se Grikänapük, sinifü: lif vönädik) binon balid timädas talavik Fanerozoiga. Paleozoig äprimon bü yels za 542-balion ed äfinon bü yels za 251-balions (ICS, 2004). Padilon ad periods mäl, kels binons, primölo me vonädikün: Kambrium, Lordovig, Silur, Devon, Karbon e Pärm.

[redakön] Lif paleozoigik

Trilobits äflorons dü prim Paleozoiga, jüs ädadeadons ün Pärm.

Paleozoig ädulon de tim, kü äpubon fösils düfajalik mödik balid, jü tim, kü räptils gretik e plans ya nulädikums äprimons ad mödikön su kontinäns valik. Mied donik (vönädikum) papladon kösömiko lä tim, kü äpubons dabinäds sevädik dub nem: trilobits, ed elafs archeocyathida. Mied löpik (nulädikum) papladon lä dadeadamajenot gretik, pos yels 300-balion, as dadeadam pärmik panemöl. Ma kösöm nulik, mied donik binon pub balid fösila patik: Trichophycus pedum.

Primü Paleozoig, lifafoms teik äbinons bakters, lalegs, spogs, äsi grup fomas boso klänöfik kobo sevädiks as nimem di Ediacara. Mödot gretik koapadesinas ädavedons ti ottimo primü timäd at: pubod sevädik as splod Kambriumik. Klülabots anik dabinons, ma kels lifafoms balugik ba ireafon läni ün prim Paleozoiga, ab plans e nims gretikums no älifons us jü Silur e no äbundanons jü Devon. Do virebafs primöfik ya patuvons nilü prim Paleozoiga, nims äbinons cifadilo nenvirebiks jü zänoda-Paleozoig. Fits äbundanikons vifiko ün Devon. Dü dil balid Paleozoiga, fots gretik planas primöfik äbundanons su län, kelos äfomon kolatabedis gretik Yuropa e Nolüda-Merop lofüdik. Ün fin timäda at, räptils gretik komplitik balid, äsi plans (peins) balid, idavedons.

[redakön] Vönataledav

Se tikädöp talava, Paleozoig primon brefüpo pos dilam kontinäna vönik gretik: Pannotiyop, finü gladatimäda vola lölik (L. gladatimäd di Varanger e „Nifaglöp: Tal“). Da dil balid Paleozoiga, fimän Tala pädilon ad kontinäns smalikum mödik. Pö fin timäda at, kontinäns äkobikons dönu ad lekontinän: Pangeyop, kel äninädon dili gretikum fimäna Tala.