Süveyş
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
بومقاله هله لیک قارالاما حالیندادیر، مقاله نی تکمیل اتمه ایله ویکیپدیا نی زنگینلشدیرین
Süveyş Kanalı, Ağ dəniz ilə Qırmızı dənizi birbirinə bağlayan düzəldilmiş suyoludur. Sina Yarımadasının qərbindadır. 163 kilometr uzunluğunda ve əni dar yerinde 300 metre genişliğindədir. Kanal, Afrika qitəsində olmağa rəğmən Asiya ilə Avropa arasında dənizliğ üçün çox əhəmiyyətlidir.
Süveyş Kanalı, dünya'nın önemli kanallarından birisi arasında yer alır. "ski gemiçilər ticarətdə çok uzun yol ve məsafət qat etdikləri üçün belə bir kanal qazma faydasin dərk edirdilər. Süveyş Kanalının açılmasında Osmanlı İmperiyasınun da büyük əhəmiyəti vardır. Misir torpaqlarında olan və Ağ dəniz ilə Qızıl dənizi birləştirən 161 km uzunluğunda suyolu. Kanalın genişliği 70-125 m arasında dəyişir. Dərinliği 11-12 meter dir. Su kəsimi 10,36 m dən artiq olan gəmilər kanaldan geçməz. 1951 ilinda trafiki rahat etmə hədəfilə el-Kantara ile el-Firdan arasında 13,5 km lik bir yan geçit açılmışdır.
M.Ö. 2000 ilindən sonra Nil deltasını Acı Göl aracılığıyla Qızıl denize bağlamak üçün planlar olmuşdur, Romalılar ve Ərəblar tarafından birçox layihələr təklif olsada da texnik baximindan qarşıda olan çətinliklır ve XV əsrdə Ümid Burnu yolunun tapılması bu layihələrin həyata keçirilməməsinə səbəb olmuşdur. 1854 ilində Ferdinand Vicomte de Lesseps tərəfındən çəkiln layihə uygulamak amacıyla Compagnie Universelle du CanalMaritime de Suez qurulmuştur. 1861 ilinda başlayan çalışmalar 1869da tamamlandı və həmin il kanal açıldı. 1869 ilində kanalın idarəsi Misir hüküməti tərəfındən 99 ilina beynalxalq bir şirkətə verilmişdir. 1875də İngilislər %44üne sahiə oldu. 1956 ilində Mısır hüküməti tərəfındən milliləştirildi. İngilterenin Mısırə qarşı hücumdan sonra kanal trafiğe bağlandı. Hal hazirdə əskəri olmayan yük gəmiləri kanaldan transit geçəbilərlər.
