Britanska Kolumbija
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
|||||
 |
|||||
| Službeni jezik | engleski | ||||
| Glavni grad | Victoria | ||||
| Predsjednik | |||||
| Predsjednik vlade | Gordon Campbell | ||||
| Površina - Ukupno - % vode |
na svijetu 944.735 % |
||||
| Stanovništvo - Ukupno - Gustoća |
na svijetu 4.254.522 4,5/km² |
||||
| Nezavisnost | |||||
| Valuta | |||||
| Vremenska zona | UTC -7 do -8 | ||||
| Državna himna | |||||
| Internetski nastavak | |||||
| Pozivni broj | |||||
Britanska Kolumbija je kanadska provincija locirana uz obale Tihog okeana. Poznata je po ljepoti svojih planinskih masiva i svoje duge razuđene obale. Glavni grad provincije je Victoria.
Sadržaj |
[uredi] Geografija i klima
Britanska Kolumbija se nalazi na krajnjem zapadu Kanade. Reljef provincije je izrazito planinski. Preko 70% provinicije nalazi se na prosječnoj nadmorskoj visini od preko 1000 metara. Najviši vrhovi planina ovdje dosežu preko 4 500 metara nadmorske visine. Ovi planinski masivi su gusto pošumljeni. Tako da je 60% provincije prekriveno stoljetnim šumama četinara. Samo 5% tla je obradivo zemljište. Tu spada uski priobalni pojas a ponajviše tzv. "niska unutrašnjost/kontinent" (eng. Lower mainland), kao i mnoge planinske kotline. Obalna crta Britanske Kolumbije iznosi oko 27.000 km, a provincija ima i preko 6.000 mahom nenaseljenih ostrva. Ova obala je izuzuetno razuđena i bogata je nepristupačnim uvalama fjordovskog tipa. Britanska Kolumbija ima sedam nacionalnih parkova i preko stotinu parkova prirode pod zaštitom države. Ova kanadska provincija ima ukupno 114.000 km² ili impresivnih 12.5% od ukupne terirorije pod zaštitom kao nacionalne parkove ili parkove prirode. Ukupna površina provincije iznosi 944.735 km². Britanska Kolumbija s juga graniči sa Sjedinjenim državama. Na istoku odmah do Britanske Kolumbije nalazi se kanadska provincija Alberta. Sa sjevera B.C. (uobičajena skraćenica za Britansku Kolumbiju) graniči sa SAD-om (država Aljaska) i sa kanadskom Sjeverozapadnom teritorijom. Glavni grad provincije je Viktorija (eng Victoria) koji se nalazi na ostrvu Vankuver. Najveći grad u provinciji Vankuver (eng. Vancouver). Grad ima oko 1.900.000 stanovnika i nalazi se u niskom priobalju u neposrednoj blizini ostrva Vankuver. Ovo nisko priobalje je nagušće naseljeno u provinciji i naziva se Lower mainland. Veći gradovi u Britanskoj Kolumbiji su: Vankuver, Viktorija, Suri, Kelovna i Abotsford.
S obzirom na planinski reljef provincije ne čudi činjenica da najveći dio Britanske Kolumbije ima izrazito oštru planinsku klimu. Zime su jako duge sa puno sniježnih padavina. Ova klima je podudarna klimi alpskog pojasa u centralnoj Evropi. Kombinacija ove klime i reljefa ima za posljedicu čestu opasnost od lavina. Sjeverni dijelovi provincije imaju subpolarnu klimu. U planinskim kotlinama na jugu provincije kao i uz uski pojas ravnice na jugozapadu (područje grada Vankuvera), klima je umjereno-kontinentalna. Ostrvo Vankuver na kojem se nalazi glavni grad provincije, Viktorija, predstavlja pravu klimatsku oazu. Tu se je pod utjecajem Pacifika razvio podtip kontinentalne klime koji je vrlo sličan klimi dijelovima sjevernog Mediterana. Cijela provincija obiluje velikom količinom padavina tokom cijele godine što doprinosi izrazito bogatoj flori.
[uredi] Historija
Najgušće naseljen dio Kanade prije dolaska evropskih kolonista bio je priobalni pojas današnje provincije Britanske Kolumbije. Stanovnici ovog područja su bili Indijanci pripadnici tzv. Prvih naroda (eng. First nations).
Prva evropska država koja je pokušavala prisvojiti ova područja bila je kraljevina Španija koja je dijelove današnje Britanske Kolumbije ubrajala u svoju oblast Kaliforniju. Ove krajeve je bilo jako teško zauzeti. Razlog tome je bila u to vrijeme izrazita geografska i prometna izoliranost i nepristupačnost. Britanski istraživači James Cook i John Vancouver su krajem 18. vijeka prvi djelimično istražili ove krajeve. Otprilike u isto vrijeme ova, tada bijelim stanovništvom nenaseljena područja, prelaze političkim ustupcima iz španske pod britansku upravu. Nakon toga mnogi istraživači su obilazili ova područja upisujući nove geografske pojmove u tadašnje mape. Među njima najpoznatiji su bili: Simon Fraser, John Finlay, David Thompson i Sam Black. Prvi evropski istraživač koji je proputovao kroz kanadske kordiljere i stigao na obale Pacifika bio je Alexander Mackenzie.
Kompanije za trgovinu krznima su bile izrazito zainteresirane za ove divlje i nepristupačne prostore. Zato su prvi kolonisti ovih prostora početkom devetnaestog vijeka bili lovci na krzna i trgovci krznima. Kompanije poput Kompanije Hadsonovog zaliva (eng. The Hudson's Bay Company) su u to doba uspostavile prve stanice/utvrde (eng. forts) za trgovinu krznima. Neke od ovih stanica su sa gašenjem ove vrste trgovine i same bile napuštene dok su druge zapravo predstavljale začetak današnjih naselja i gradova u Britanskoj Kolumbiji. Najpoznatiji gradovi koji vode korijene u ovim stanicama su: Victoria, Nanaimo, Kamloops i dr.
Godine 1858. dolazi do otkrića zlatnih nalazišta u dolini rijeke Frejzer. Tada nastupa tzv. zlatna groznica Frejzerovog Kanjona (The Fraser Canyon gold rush). Dolazi do velikog priliva Amerikanca u ove krajeve vođenih potragom za zlatom. Britanska kruna plašeći se da ne izgubi ove prostore proglašava iste 1858. novu provinciju na ovim prostorima, Brtansku Kolumbiju. Nakon što su bili ponuđeni izborom priključivanja Sjedinjenim državama ili Kanadi vlada ove provincije donosi odluku o pristupanju novoj državi Kanadi 20. jula 1871. godine. Razlog toj odluci je bila ponuda Kanade da preuzme sve dugove ove provincije kao i da izgradi prugu kojom će povezati ovu izoliranu provinciju sa ostatkom kontinenta.
CPR (eng. Canadian Pacific Railway) Kanadska pacifička pruga, koja je po prvi put prometno povezala Britansku Kolumbiju sa ostatkom Kanade konačno je dovršena 1885/86. godine. Ova pruga kao i druga dovršena 1914. godine su imale nesaglediv ekonomski značaj za ekonomiju ove provincije. Iskorištavanje prirodnih resursa provincije tada postaje temelj ekonomije, a naseljavanje stanovništvom potrebnim za ove ekonomske pothvate doživljava punu ekspanziju.
[uredi] Stanovništvo
Autohtono stanovništvo Britanske Kolumbije su indijanska plemena tzv. Prvih naroda među kojima se je naročito isticalo pleme Haida. Mnogima od ovih plemena je glavnu aktivnost za preživljavanje predstavljao lov na kitove. Danas je pri pomenu indijanskih plemena Britanske Kolumbije prva asocijacija skulptorska naivna umjetnost (totemi, skulpture čamaca i lovaca na kitove, kao i skulpture raznih životinja i mitoloških stvorenja).
Prvi Evropljani koji trajnije borave u ovim krajevima su bili traperi (lovci na krzna) i trgovci krznima početkom devetnaestog stoljeća. Do prvog značajnijeg vala useljenika dolazi sredinom 18. vijeka tokom tzv. zlatne groznice Frejzerove doline. Tada iz SAD dolazi veliki broj ljudi u potrazi za zlatom. Masovno naseljavanje provincije počinje sredinom i krajem 19. vijeka nakon povezivanja prugom Britanske Kolumbije s ostatkom Kanade. Ovi useljenici su mahom Evropljani, međutim i Kinezi koji su uglavnom bili radna snaga na gradnji pruge. Krajem devetnaestog i početkom dvadesetog vijeka u ovoj provinciji je vladala klima nesnošljivosti i neprijateljstva prema useljenicima iz Azije (ugl. Kine) tako da je tada bio usvojen niz rasističkih zakona kojima se je nastojalo onemogućiti ili smanjiti useljavanje stanovništva azijske rase u ovu provinciju.
Danas je stanovništvo ove provincije uglavnom evropskog porijeka. Drugu grupu po brojnosti predstavljaju stanovnici azijskog porijekla (Kina, Koreja, Filipini, Japan). Značajan je i broj useljenika s indijskog potkontinenta. Suživot stanovništva raznih rasnih pripadnosti je na zavidnom nivou, a međurasne bračne veze su danas najčešće u ovoj provinciji u odnosu na druge provincije Kanade. Provincija danas ima preko 4 milona stanovnika.
[uredi] Ekonomija
Ekonomija Britanske Kolubije je vrlo razvijena. Negativan aspekt ove ekonomije je njena velika zavisnost o prirodnim resursima kao i o primarnoj industriji. Od svih provincijskih ekonomija Kanade, ekonomija Britanske Kolumbije je najviše uvjetovana stanjem na svjetskom tržištu sirovinama i prirodnim resursima. Ova provincija je veliki proizvođač i izvoznik željeza i željezne rude kao i minerala i drugih rudnih bogatstava. Međutim, najpoznatija je kao veliki proizvođač drvne građe, papira kao i izvoznik sirovog drveta. U malim područjima pogodnim za obradu tla razvijena je vrlo sofisticirana poljoprivreda. Mliječno stočarstvo, peradarstvo, voćarstvo, pa čak i uzgoj vinove loze su zastupljeni u planinskim kotlinama ove provincije. Ipak, najviše stanovništva u Britanskoj Kolumbiji je zaposleno u sektoru usluga.
| Provincije i teritorije Kanade |  |
|---|---|
| Provincije: Alberta | Britanska Kolumbija | Manitoba | Novi Brunswick | Newfoundland i Labrador Ontario | Nova Škotska | Otok Princa Edwarda | Quebec | Saskatchewan |
|
| Territorije: Sjeverozapadne teritorije | Nunavut | Yukon | |
