Historija Njemačke
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Njemački jezik i "germanizam" traju više od hiljadu godina, ali je država po imenu Njemačka formirana kao moderna nacionalna država tek 1871. godine, kada je Pruska predvodila njemačke države do pobjede nad Francuskom. Tada je nastao drugi njemački Reich (rajh), obično prepoznatljiv kao carstvo.
Prvi Rajh, poznatiji kao Sveto Rimsko Carstvo njemačke nacije, je nastao podjelom Karolinškog Carstva (843.), koga je ranije osnovao Karlo Veliki. Carstvo je trajalo sve do 1806. Tokom ovih hiljadu godina, Njemci su uspješno proširili svoj utjecaj na istok uz pomoć Katoličke Crkve, Teutonskog viteškog reda i Hanzeatske lige.
Godine 1530., pokušaj protestantske reformacije Katoličke Crkve je propao, što je dovelo do formiranja nove, Protestantske crkve, koja je postala nova zvanična religija u mnogim njemačkim državama. Ova događanja su dovela do Tridesetogodišnjeg rata (1618.), koji je, kada se završio Vestfalskim mirom (1648.), učinio da Njemačka postane ekonomski iscrpljena i politički nestabilna. Ovakva situacija je onemogućila da Njemačka ponudi efikasan otpor Napoleonu i Sveto Rimsko Carstvo je bilo ukinuto 1806. Nakon pada Napoleona sklopljena je Njemačka konfederacija (Deutscher Bund), gdje je glavnu riječ imala Austrija. Konfederacija se sastojala od 39 malih država.
Ambiciozni premijer Pruske, Otto von Bismarck, je iskoristio težnje za nacionalnim ujedinjenjem da vještom unutrašnjom i spoljnom politikom nametne dominaciju Pruske monarhije. Bismarck je bio poznat kao "kulturni borac" protiv katoličanstva i borac za socijalne reforme.
Poslije francuskog poraza u Francusko-Pruskom ratu (1870), Drugi Rajh je proglašen u Versaju, 18. januara 1871.
Međutim, u Prvom svjetskom ratu (1914-1918), kada je invazija na Francusku bila glavni cilj, na kraju je pobjedila Francuska. Time je okončan Drugi njemački Rajh, kada je njemački car Viljem II bio prinuđen da abdicira.
Posle revolucije i odbacivanja monarhije, konstituisana je demokratska Weimarska Republika. Veliki ekonomski problemi Njemačke izazvani Velikom depresijom i diktatima Versajskog mira, doveli su do odbacivanja demokratije od strane i lijevo i desno orijentisanih njemačkih građana.
[uredi] Nacistička Njemačka
Na dvaput održanim izborima 1932, nacisti su dobili 37,2% glasova u julu, a 33% u novembru. 30. januara 1933, Adolf Hitler je imenovan za kancelara Njemačke, a 23. marta 1933. godine njemački parlament je ukinuo ustav Weimarske Republike. Treći Rajh je trajao od 1933. do 1945. i bio je utemeljen na nacional-socijalizmu, odnosno nacizmu. 1934. Hitler je preuzeo apsolutnu kontrolu nad vladom, kada je de facto postao i predsjednik Njemačke. Nakon aneksije Austrije (1938.), politika anektiranja susjednih teritorija, dovela je do Drugog svjetskog rata, koji je u Evropi otpočeo 1. septembra 1939. kada je Njemačka okupirala Poljsku. Njemačka i njeni saveznici su imali veliku i dobro kontrolisanu vojsku koja je preuzela kontrolu nad gotovo cijelom teritorijom Evrope.
Poslije operacije Barbarosa (napada na Sovjetski Savez) 22. juna 1941. otvoren je drugi front na istoku, kao i napada na Sjedinjene Države, kada je prekršen dogovor o nenapadanju Njemačke na SAD, od strane Hitlera (11. decembra 1941). Od 1941. do 1945. nacistička Njemačka, uz pomoć susjednih kolaboracionista, sistematski je ubila 6 miliona Jevreja u Holokaustu. Režim je isto tako ubijao Slavene, Cigane, homoseksualce i mentalno retardirane osobe i druge nesposobne ljude, ali i politički nepodobne građane (naročito komuniste i socijaliste, ali i religiozne vođe). 8. maja 1945. godine Njemačka je kapitulirala nakon okupacije Berlina od strane ruske Crvene Armije. Prije ulaska ruskih trupa u Berlin, Hitler je izvršio samoubistvo.
[uredi] Poslijeratna Njemačka
Rat je rezultirao velikim gubitkom teritorije, etnički je očišćeno 15 miliona Njemaca sa tih prostora, 45-ogodišnju okupaciju tokom koje je nekadašnja teritorija Rajha podeljena u Austriju, Zapadnu Njemačku i Istočnu Njemačku. 1948. i 1949. tokom Berlinske blokade, saveznička vojska dopremala je hranu i sirovine u Zapadni Berlin, koji je tokom Hladnog rata posao enklava okružena ruskom gvozdenom zavjesom.
Građani Zapadnog Berlina su postali proamerički orjentisani. To je bio rezultat mnogih činjenica, uključujući i jak njemački antikomunizam, američki Maršalov plan za rekonstrukciju Evrope poslije rata, osnivanje Evropske unije, i generalno podržavanje prisustva zapadne vojske u Zapadnom Berlinu. Rekonstruisana Zapadna Njemačka je ponovo postala svjetska ekonomska sila.
Sovjeti su kontrolisali Njemačku Demokratsku Republiku, koja je bila jedna u nizu socijalističkih satelita Sovjetskog Saveza i članica Varšavskog pakta, sa kontrolom slobodnog kretanja njenih stanovnika. Iznenadno, 13. august. godine, Istočna Njemačka je postavila Berlinski zid između Istočnog i Zapadnog Berlina, i potpuno zatvorila granicu prema Zapadnoj Njemačkoj što je onemogućilo normalno cirkulisanje ljudi. Willy Brandt, zapadnoberlinski gradonačelnik i zapadnonjemački kancelar, su pokušali da smire tenzije, ali njegovo praktično priznavanje gubitka historijske Istočne Njemačke je dovelo do kontroverzi, neki Njemci su smatrali da je izdajnik, dok su mnogi drugi (naročito mladi ljudi) mislili da je heroj.
Nakon pada komunizma u Evropi, Njemačka se ponovo ujedinila (1990.), što je dovelo do ekonomskih problema koji se osjećaju i danas. Berlin je ponovo postao glavni grad. Porodice, koje su bile dugi niz godina rastavljene, ponovo su se spojile. Kao dio postkomunističkog procesa, otvoreni su dosijei tajne policije.
Zajedno sa Francuskom, nova Njemačka igra glavnu ulogu u Evropskoj uniji. Njemačka je država koja se zalaže za zajedničku evropsku politiku, odbranu i sigurnost. Kancelar se konstantno poziva na sastanke Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija.
Nedovršeni članak Historija Njemačke koji govori o historiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
