Ljubljana

Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije

Ljubljana.

Ljubljana (njemački Laibach) je glavni i najveći grad republike Slovenije. Broj stanovnika je 265.881 (2002). Grad Ljubljana se nalazi u centralnoj Sloveniji, na rijeci Ljubljanici, malo prije njenog ušća u Savu.

Kako je grad dobio svoje ime, još uvijek nije sasvim razjašnjeno. Smatra se da je riječ "ljubljana" nastala od slavenske riječi ljubljena ili latinskog aluviana (nabujala rijeka). Neki takođe povezuju lik iz staroslavenske mitologije, Laburus, sa imenom grada. Ono što jeste poznato, to je da grad leži na mjestu starog rimskog naselja Emona, osnovanog 15. godine. Ime Ljubljana se prvi put pominje 1144 (kao Laibach) i 1146 (kao Luwigana).

[uredi] Položaj i historija Ljubljane

Ljubljansko polje i Barje vječita su raskrsnica puteva između Alpa, Krasa i Panonije ka Jadranu i dolinom Save u unutrašnjost Balkana, a zapadno prema Italiji. Zato tragovi čovjeka sežu unazad oko 5.000 godina, smjenjuju po epohama do rimske vojničke i trgovačke Emone (1-6. vijek naše ere), pa dalje do doseljavanja Slavena .

Njemačko ime Lajbah (Laibach) navodi se 1144. godine, kasnije dvije godine Slovenačka Luvigana, a ubrzo ovo sadašnje. Grad-tvrđava na brdu spominje se 1220. godine; uništen 1511. godine u zemljotresu, pa obnovljen i 1848. godine dograđena kula sa vidikovcem. U posjedu goričkih grofova 13/14. vijek, a od 1335. godine Habsburga. Osmanlije ga prvi put napadaju 1415. godine.

Trostruki most (Tromostovje)

Od polovine 16. vijeka Ljubljana je jak centar reformacije, čija je centralna ličnost Primož Trubar (1508-1586). Prve dvije knjige na slovenačkom jeziku objavljene su 1550, godine; 1563. godine otvorena latinska škola; od 1575. godine radi štamparija.

Francuzi je prvi put osvajaju 1797. godine (ostaju do 1813. g.). Tada je središte lirskih pokrajina, a slovenački jezik ozakonjen u školama i administraciji.

Ljubljana u sebi nosi sklad cjeline – smjenjuju se staro i novo poštujući uzajamne vrijednosti, pa je lišena haotičnosti. Teško nastradala u zemljotresu 1895. godine. Poslije podizana po urbanističkom planu, a gradsko jezgro stalno obogaćivano, ali ne i sužavano, iako je po broju stanovnika nekoliko puta veće.

[uredi] Arhitektura Ljubljane

Katedrala Stolnica

U mnoštvu starih građevina su Biskupska palata (iz 1512. g.), Stiški dvorac (1629), Katedrala Sv. Nikolaja (1708), župna crkva Sv. Jakoba (1615), Franjevačka crkva (1748), Rotovž-većnica (1484), Semenište (1785), Auerspregova palata (polovina 17. vijeka), Lontvož (1786), Ljubljanska opera|Opera (1892). Naročito su lijepe barokne zgrade.

Ljubljanu odlikuje mnoštvo zgrada arhitekte Jože Plečnika.

Gradska posebnost je Tromostovje na rijeci Ljubljanci (strogi centar). Tu je spomenik najvećem slovenačkom pjesniku Francu Prešernu (1876-1918). S druge strane rijeke je tržnica, a duž obala niz prijatnih malih kafana i restorana, uređenih u starim kućama.

Sve zajedno ima svoju ugodnu atmosferu.

[uredi] Vanjski linkovi:

Mestna obcina Ljubljana

Glavni gradovi evropskih država
Amsterdam \| Andora la Vella \| Ankara \| Atena \| Baku \| Beč \| Beograd \| Berlin \| Bern \| Bratislava \| Brisel \| Budimpešta \| Bukurešt \| Den Haag \| Dublin \| Erevan \| Helsinki \| Kijev \| Kišinjev \| Kopenhagen \| Lisabon \| London \| Luxembourg \| Ljubljana \| Madrid \| Minsk \| Monako \| Moskva \| Nikozija \| Nuuk \| Oslo \| Pariz \| Podgorica \| Prag \| Reykjavik \| Riga \| Rim \| San Marino \| Sarajevo \| Skopje \| Sofija \| Štokholm \| Talin \| Taškent \| Tbilisi \| Tirana \| Vaduz \| Valletta \| Varšava \| Vatikan \| Vilnius \| Zagreb

Glavni gradovi evropskih država