Sarin
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Sarin (O-Isopropyl methylphosphonofluoridate) je izuzetno otrovna supstanca koja utiče isključivo na nervni sistem. Klasificirna je kao hemijsko oružje za masovu destrukciju po UN Rezoluciji 687, a proizvodnja i skladištenje ove supstance je zabranjeno 1993. po Konvenciji Hemijskog oružja.
[uredi] Hemijska svojstva
Po strukturi i biloškom dejstvu sarin je sličan insekticidima poput Melathiona i lijekovima poput mestinona, neostigmine i antiliriuma.
Sarin je nA sobnoj temperaturi bezbojna i bezmirisna tečnost. Isparava relativno brzo (oko 36 puta brže od tabuna drugog nervnog agent). I njegova para je također bezbojna i bezmirisna. Moguže ga je učiniti trajnijim dodatkom određenih ulja ili prerađevina petroleja
Uskladišteni sarin ne može trajati dugo, tek nekoliko sedmica do nekoliko mjeseci.
Moguće ga je deaktivirati jakim alkalima, kao što je to slučaj sa ostalim nervnim supstancama. Najčešće se koristi 18 postotni vodeni rastvor sodium hidroksida.
[uredi] Biološke indikacije
Sarin napada nervni sistem živih bića.
Kada se simuliše funkcionalni motorni neuron ili parasimpatetički neuron on otpušta neuroprenosnik acetylcholine koji prenosi impuls do mozga. Nakon toga se enzim acetylcholinesterase razlaže acetylcholine da bi se mišić opustio.
Sarin remeti rad nervnog sistema tako umjesto enzima cholinesterase, gradi kovalentnu vezu na mjestima na kojim bi običo acetylcholine prolazio kroz hidrolizu. Zbog ovoga se nervni inpulsi kontinuirano prenose.
Početni simptomi nakon izlaganja sarinu su nos koji curi, stiskanje u grudima. Ubrzo nakon toga osoba ima poteškoće sa disanjem, gubi kontrolu nad tjelesnim funkcijama pa povraća i mokri.
Udisanje sarina ili dodir sa njim preko kože je iznimno opasan. Čak i koncentracija pare odmah prodire u kožu. Ljudi koji se izlože sarinu a ne dobiju odgovarajući tretman mogu imati posljedice za čitav život.
Čak i u malim količinama sarin može biti smrtonosan. Smrt može uslijediti i munitu nakon direktnog udisanja 0,01 miligrama po kilogramu tječesne težine ako se u kratkom vremenskom roku ne dadne protuotrov, obično atropine i pralidoxime.
