Δίας (μυθολογία)
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Δίας ή Ζευς είναι ο νεότερος γιος του Κρόνου και της Ρέας, εγγονός του Ουρανού και της Γαίας. Είναι η ύψιστη θεότητα του αρχαιοελληνικού πανθέου, καθώς και θεός του ουρανού και του κεραυνού . Η γέννησή του αρχίζει με τους πόνους της Μεγάλης Μητέρας Ρέας στη Δύκτυ της Κρήτης, όπου έκρυψε το παιδί της στο σπήλαιο του βουνού Αιγαίου. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση ο Ζεύς γεννήθηκε στην Αρκαδία, στο όρος Λυκαίον. Κατόπιν έλουσε το βρέφος στην πηγή του ποταμού Νέδα, που ανέβλυσε τότε για πρώτη φορά και κατόπιν μετέβη στην Κρήτη όπου τον παρέλαβαν για να τον φροντίσουν οι Δικταίες νύμφες, οι συντρόφισσες των Κουρητών ή Κορυβάντων. Στην Κρήτη αναφέρονται αρκετά σπήλαια που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στην ανατροφή ή την προστασία του θεού.
Ο Δίας υπήρξε ανέκαθεν μετεωρολογικός θεός, ελεγκτής της αστραπής, του κεραυνού και της βροχής. Ο Θεόκριτος περίπου το 265 Π.Κ.Ε. έγραψε: «άλλοτε είναι καθαρός ο Δίας, άλλοτε βρέχει». Στό ομηρικό έπος της Ιλιάδας έστελνε τους κεραυνούς στους εχθρούς του. Άλλα εμβλήματά του, ήταν ο αετός και η αιγίς.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Οι λέξεις Δίας και Ζευς
Ο Δίας ονομαζόταν στα Αρχαία Ελληνικά Ζευς, λέξη που στη γενική πτώση ήταν του Διός, απ' όπου προήλθε και η νεοελληνική ονομασία. Σχετικά με την ετυμολογία των λέξεων αυτών υπάρχουν οι παρακάτω απόψεις:
- Πρέρχονται από το αρχαιοελληνικό δίος, που σημαίνει λαμπρός.
- Προέρχονται από την Ινδοευρωπαϊκή υποτιθέμενη ρίζα *Dyēus, που σύμφωνα με τους γλωσσολόγους έδωσε ακόμα την ελληνική λέξη Θεός, το Λατινικό Deus, το Βεδικό Dyaus, το Γερμανικό Tiwaz και άλλες λέξεις σχετικές με το θείο.
- Για τον Ι.Θ. Κακριδή το όνομα βρίσκεται και σε άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς, τους Ινδούς, τους Όμβρους, τους Λατίνους κ.α. Το όνομά του ανάγεται στην ρίζα div-, που σημαίνει ουρανός. Η έκφραση Ζευς πατήρ αντιστοιχεί στο Diespiter (Juppiter) των Ρωμαίων, το Jupater των Όμβρων και το Dyaous Pitar των αρχαίων Ινδών
[Επεξεργασία] Ζευς και Ήρα
Ο Ζευς και η Ήρα, αδέλφια και σύζυγοι, είναι το παιδιά του Κρόνου και της Ρέας. Οι κρυφές σχέσεις πριν από το γάμο τους έδωσαν ως καρπό την Ήβη, την Ειλείθυια, τον Άρη και πιθανώς και τον Ήφαιστο. Πολυτάραχη η σχέση τους ήταν γεμάτη ραδιουργίες, αντιζηλίες, περιελάμβανε ακόμη και συνομωσίες ή εναντίωση του ενός απέναντι στη θέληση του άλλου. Υφίσταται η άποψη πως στην έχθρα του ζεύγους ανάγεται στην αντιπαλότητα του πρωταρχικού ζεύγους Ουρανός-Γη και φυσικά αντανακλούν τη θέση του αρσενικού στα ιστορικά χρόνια της πατριαρχίας
[Επεξεργασία] Ζευς, Ευρυνόμη και Χάριτες
[Επεξεργασία] Ζευς, Θέμις και Ώρες
[Επεξεργασία] Προσωνύμια
|
|
[Επεξεργασία] Προτεινόμενη βιβλιογραφία
- Καρλ Κερένυι, Η Μυθολογία των Ελλήνων, Εστία, Αθήνα χ.χ.
- Ιωάννης Κακριδής, (επιμ.), Ελληνική μυθολογία: οι θεοί, Εκδοτική Αθηνών, (Αθήνα 1986)
[Επεξεργασία] Διαδικτυακοί Τόποι
- Δίας - μεγάλη συλλογή εικόνων (αγάλματα, αγγεία, πίνακες ζωγραφικής κ.α.)
- Ορφικοί Ύμνοι Διός, Κεραυνού Διός, Διός Αστραπαίου, Δαίμονος Μειλιχίου, Καλλιμάχου Ύμνος εις Δία
- Γαμήλια, Διάσια, Ολυμπιεία
- Zeus God of sky, King of the Gods in mythology
- The Cult of Zeus
- Homeric and Orphic Hymns to Zeus
- Δίας πατέρας θεών και ανθρώπων - ονομασία - γέννηση - τιτανομαχία - παιδιά - λατρεία - προσωνυμίες
