Σερβική γλώσσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

српски Σέρβικα
Ομιλείται σε:	Σερβία, Μαυροβούνιο, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κροατία, και άλλες χώρες
Oμιλητές:	10 εκατομμύρια
Κατάταξη:	περίπου 75
Ταξινόμηση:	Ινδοευρωπαϊκές Σλαβικές Νοτιοσλαβικές Δυτικές Νοτιοσλαβικές Σέρβικα
Kατάσταση
Επίσημη γλώσσα:	Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη
Ρυθμιστής:	Συμβούλιο Τυποποίησης της Σερβικής Γλώσσας
Κώδικες γλώσσας
ISO 639-1	sr
ISO 639-2/Β	scc (B) / srp (T)
ISO 639-3	srp (Αγγλικά)
SIL	SRC/SDD

Η Σερβική γλώσσα είναι μία από τις πρότυπες εκδοχές του Κεντρικού-Νοτίου Σλαβικού διασυστήματος, αποκαλούμενη παλιότερα (και σήμερα συχνά) Σερβοκροατικά και βασισμένα στην στοκαβική διάλεκτο. Τα Σερβικά χρησιμοποιούνται βασικά στη Σερβία και το Μαυροβούνιο, στη Σερβική Δημοκρατία και από Σέρβους παγκοσμίως.

Η Σερβική γλώσσα είναι μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα και ανήκει στη δυτική ομάδα των νότιων σλαβικών γλωσσών. Ανήκει επίσης στο βαλκανικό γλωσσικό δεσμό.

Η Σερβική γλώσσα διαθέτει ένα σπάνιο χαρακτηριστικό, κατά το οποίο οι λέξεις γράφονται όπως προφέρονται και κάθε γράμμα αντιπροσωπεύει έναν ήχο. Η φωνητική αυτή αρχή αντιπροσωπεύεται στη φράση "Γράψε όπως μιλάς και διάβασε όπως είναι γραμμένο", αρχή που χρησιμοποιήθηκε από τον Βουκ Στεφάνοβιτς Κάρατζιτς (Vuk Stefanović Karadžić) όταν αναμόρφωσε την Κυριλλική γραφή των Σέρβικων τον 19ο αιώνα.

Ένα άλλο σπάνιο χαρακτηριστικό της Σερβικής γλώσσας είναι η παρουσία δύο αλφαβήτων: του Κυριλλικού και του Λατινικού. Τα δύο αλφάβητα είναι σχεδόν ισοδύναμα. Αυτό οφείλεται σε ιστορικούς λόγους, καθώς μέρος του πληθυσμού που μιλούσε τη γλώσσα ήταν υπό τη δυτική ( νεώτερη ) επιρροή της Αυστρο-Ουγγαρίας και το υπόλοιπο υπό την ανατολική (παλαιότερη) επιρροή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Όλοι οι μορφωμένοι κάτοικοι είναι εξοικοιωμένοι και με τα δύο αλφάβητα.

[Επεξεργασία] Σερβική λογοτεχνία

Η Σερβική λογοτεχνία ανεδύθη τον Μεσαίωνα και συμπεριελάμβανε έργα όπως το Miroslavljevo jevandjelje (Το Ευαγγέλιο του Μίροσλαβ) το 1192 και τον Dušanov zakonik ( Κώδικας του Dušanov ) το 1349. Λίγη μη εκκλησιαστική μεσαιωνική λογοτεχνία έχει διατηρηθεί, αλλά ό,τι υπάρχει δείχνει πως ήταν σύμφωνη με την εποχή της. Παραδείγματος χάριν το Serbian Alexandride, ένα βιβλίο για τον Μέγα Αλέξανδρο, και μία μετάφραση του Τριστάνος και Ιζόλδη στα Σερβικά.

Στα μέσα του 15ου αιώνα η Σερβία κατελήφθη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και για τα επόμενα 400 χρόνια δεν υπήρχαν ευκαιρίες για δημιουργία κοσμικής γραπτής λογοτεχνίας. Ωστόσο, μερικά από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα στα Σερβικά έρχονται από εκείνη την περίοδο, με τη μορφή προφορικής λογοτεχνίας, με προεξάρχουσα μορφή την Σερβική επική ποίηση. Είναι γνωστό πως ο Γκαίτε έμαθε Σερβικά για να διαβάσει από το αυθεντικό κείμενο Σερβική επική ποίηση. Η γραπτή λογοτεχνία παρήχθη μόνο για θρησκευτική χρήση σε εκκλησίες και μοναστήρια και διατήρησε τα Παλαιά Εκκλησιαστικά Σλαβονικά. Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα η γραπτή λογοτεχνία είχε αποξενωθεί από την ομιλουμένη γλώσσα. Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα εμφανίστηκε η νέα γλώσσα, αποκαλούμενη Σλαβονικά-Σέρβικα. Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Βουκ Στεφάνοβιτς Κάρατζιτς, ακολουθώντας το έργο του Σάβα Μρκάλγ (Sava Mrkalj), αναμόρφωσε το Κυριλλικό αλφάβητο εισάγοντας την φωνητική αρχή, καθώς και προωθώντας την ομιλουμένη γλώσσα των ανθρώπων ως λογοτεχνική νόρμα.

Το πρώτο τυπωμένο βιβλίο στα Σέρβικα, το Oktoih εκδόθηκε στην Κετίγνη (Cetinje) το 1494, μόλις 40 χρόνια μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο.