Edward Sapir
El Vikipedio
Edward SAPIR [EDŭard saPIR], naskiĝis en 1884, mortis en 1939) estis usona antropologo kaj lingvisto, gvida figuro en la usona strukturismo. Li naskiĝis en Lauenburg, Germanio (kiu nun estas Lębork en Pollando. Li studis sub Franz Boas, instruisto de Benjamin Whorf.
Li estis profesoro ĉe la Universitato de Ĉikago kaj poste ĉe la Universitato Yale. Li estis unu el la unuaj esplorintoj de la rilatoj inter lingvistiko kaj antropologio.
[redaktu] Esplortemoj
Sapir studis multajn lingvojn kaj popolojn, inkluzive plurajn atabaskajn lingvojn, la ĉinukan, la dinean, la nutkan, la pajutan, la takelman, la viŝraman kaj la janan.
[redaktu] Hipotezo de Sapir-Whorf
La parta atribuo de la tianoma Hipotezo de Sapir-Whorf al Sapir estas klarigebla nur per tio, ke oni tre diligente mislegis liajn verkojn.
Ja unuflanke Sapir parolas en sia verko lingvo, enkonduko en parolstudon, en la enkonduko, pri:
- la iluzio, ke penso povus esti sen lingvo
tiel celante ĝeneralan penskapablon kaj ĝeneralan parolkapablon, sed en la ĉapitro 9a, li diras:
- ... Estas facile montri, ke lingvo kaj moroj ne havas esencan interdependon. Idiomoj neniom parencaj okaze apartenas al sammoraj popoloj, kaj tre proksimaj lingvoj (kelkokaze unu sama lingvo) dependas je malsamaj kulturcentroj. De tio oni trovas multajn frapajn ekzemplojn inter la praloĝaj popoloj de nordameriko...
kaj mallonge poste:
- ...Estas multaj kontaktoj inter la triboj hupa, jurok kaj karok, tiagrade ke la tri triboj ordinare ĉeestas la gravajn religiajn ritojn de iu el ili. Malfacile oni divenus, kiu el la komunaj moroj havas sian devenon en tiu aŭ ĉi tiu el la triboj, ĉar tiom tuta estas la unueco en agado, sento kaj penso. Sed iliaj idiomoj ne nur reciproke fremdas: ja ili po estas ano de iu el la ĉefaj lingvogrupoj amerikaj...
[redaktu] Literaturo
- Wishram Texts (1909)
- Language: An introduction to the study of speech (1921) (ekstera ligo - anglalingve)
- Nootka Texts (1939)
- The Function of an International Auxiliary Language (ekstera ligo - anglalingve)
