Famaj hungaroj

El Vikipedio

La ĉi-sekva listo enhavas ankaŭ la famajn hungarojn, kiuj havas hungarian originon. La listo enhavas homojn, kiujn oni taksas nehungaro, sed atentu tion, ke por homoj antaŭ mezo de la 19-a jarcento ne gravis nacieco. Por grandparto de sciencistoj gravis la laboro, la laboreja lando ne gravis.

(En la hungara lingvo la familia nomo staras unua, persona nomo lasta. La listo sekvas la ordon kutiman en Esperantio, tio estas vicon de persona, familia nomo.)

[redaktu] Matematiko kaj scienco

Donát Bánki, inĝeniero
Ottó Bláthy, inĝeniero
Farkas Bolyai, matematikisto, inventisto, dramisto
János Bolyai, matematikisto, ellaboristo de neeŭklida geometrio.
Miksa Déri, inĝeniero
Lóránt Eötvös, fizikisto
Pál Erdős, matematikisto.
Dennis Gabor (nask. kiel Gábor Dénes), Nobel-premiita fizikisto, inventinto de holografio.
István Gyarmati, fizikisto
Ányos Jedlik, Fizikisto
Ernő Hollán, Inĝeniero.
Kálmán Kandó, Inĝeniero.
Tódor Kármán, Inĝeniero.
Károly Moll, Balenologo
Kálmán Kittenberger, afrika esploristo
Sándor Kőrösi Csoma, vojaĝisto en Azio, lingvisto, fondinto de tibetologio
John von Neumann (nask. Neumann János), matematikisto
Tivadar Puskás, inventisto de telefonheroldo.
Ernő Rubik, inventinto de Rubik-kubo
Vilmos Schulhof, balenologo
Ignaz Semmelweis, medicinisto, akuŝisto
Charles Simonyi, komputila sciencisto;
Albert Szent-Györgyi, biokemiisto, Nobel-premiita en 1937 pro malkovro de Vitamino C.
Leó Szilárd, Leó Szilárd fizikisto.
Edward Teller, fizikisto.
Roland Wank, arĥitekto.
Eugene Wigner, fizikisto, matematikisto.
Károly Zipernowsky, inĝeniero.

[redaktu] Arto, literaturo, spektaklo

Por verkistoj vidu ankaŭ ĉe Hungarlingva Literaturo.

Lajos Áprily, poeto
Vilmos Aba-Novák, pentristo
Endre Ady, poeto
János Arany, poeto
Mihály Babits, poeto, verkisto
Bálint Balassi, poeto
Béla Balázs, poeto, verkisto
Béla Bartók, komponisto
Dániel Berzsenyi, poeto
Tivadar Csontváry Kosztka, pentristo
Gábor Darvas, komponisto
Ernő Dohnányi, komponisto
József Eötvös, belestriko, politikisto
Ferenc Erkel komponisto
Péter Esterházy novelisto
Ferenc Farkas, komponisto
William Fox, fondisto de Fox-studioj
Éva Gábor, aktorino
Magda Gábor, aktoro
Zsa Zsa Gabor, aktorino, parti-virino
Géza Gárdonyi, verkisto
Ferenc Gergely, orgenisto, improvizisto
Károly Goldmark, komponisto
Béla Hamvas belestriko, filozofo
Artur Harmat, komponisto
Harry Houdini (nask. WEISS Erik), magiisto
Janus Pannonius, poeto
Mór Jókai verkisto
Attila József, poeto
Margit Kaffka, poetino kaj prozistino
Frigyes Karinthy, verkisto
Gáspár Károli, bibliisto
József Katona, dramverkisto
Ferenc Kazinczi, beletristo
Imre Kertész, verkisto, Nobel-premiita en 2002.
Zoltán Kocsis, pianisto kaj dirigento.
Zoltán Kodály, komponisto.
Alexander Korda (nask KORDA Sándor), producero
Károly Koós, arkitektisto, politikisto, belestristo
Dezső Kosztolányi, poeto, verkisto
Ferenc Kölcsey poeto
Gyula Krúdy verkisto
László Lajtha, komponisto
Ferenc Lehár, Franz Lehár, komponisto
László Kovács, kinematografisto kaj multfoja Oskar-premiita
György Ligeti, komponisto
Franz Liszt, (Franz Liszt) komponisto
Peter Lorre (nask Löwenstein László), aktoro
Bela Lugosi (Lusgosi Béla, nask. Blaskó Béla), aktoro
Imre Madách, dramisto, poeto
Sándor Márai, novelisto, poeto
George Mikes, beletristo
Kelemen Mikes, beletristo
Kálmán Mikszáth verkisto
Ferenc Molnár dramverkisto
Ferenc Móra verkisto, ĵurnalisto
Zsigmond Móricz verkisto
Mihály Munkácsy pentristo
Péter Nádas, belestriko
Imre Nagy (pentristo)
István Nagy (pentristo)
László Nagy, poeto
István Örkény, belestriko
George Pál, producero, inventisto de ŝtop-mova filmado kaj multfoja Oskar-premiita
Sándor Petőfi, poeto
Joseph Pulitzer, publicisto kaj fondinto de Pulitzer-premio
Miklós Radnóti poeto
József Rippl-Rónai pentristo
Márta Sebestyén, kantistino
István Szabó, reĝisoro
Pál Szinyei Merse pentroartisto
Árpád Tóth poeto
Victor Vasarely (nask. Vásárhelyi Viktor), pentristo
Mihály Vörösmarty poeto
Sándor Weöres, poeto
Mihály Zichy, pentristo
Vilmos Zsigmond, kinematografisto kaj mulfoja Oskar-premiito
Adolph Zukor, fondisto de Paramount Pictures; produktis la unuan larĝ-movan filmon

[redaktu] Sporto

András Balczó, kvinluktanto (5? Olimpikaj oraj medaloj)
Tamás Darnyi, naĝanto (4 Olimpikaj oraj medaloj)
Krisztina Egerszegi, naĝanto (5 Olimpikaj oraj medaloj)
Ilona Elek, skermanto (Olimpika oro antaŭ kaj post la dua mondmilito)
Aladár Gerevich, skermanto (5 Olimpikaj oraj medaloj)
Dezső Gyarmati, (Gyarmati Dezsö), akvopilka ludanto (triobla Olimpika ĉampiono)
Alfréd Hajós (nask. Arnold Guttmann), naĝanto (duobla Olimpika ĉampiono) kaj architekto
Miklós (Mickey) Hargitay, korpokonstruanto kaj aktoro
Béla Károlyi, (Károlyi Béla), gimnastika trejnisto
Pál Kovács, skermanto (6 Olimpikaj ormedaloj)
László Papp, boksanto (triobla Olimpika ĉampiono)
Ferenc Puskás, (Puskás Ferenc), futbala ludanto, centra sturmanto (avanulo?).
Monica Seles (nask. Szeles Mónika), tenis-ludanto (hungaro naskiĝinta en Jugoslavio, nun ŝtatano de Usono)
Charles "Karch" Kiraly, Usona flugpilka legendo (petro rifuĝis el Hungario en 1956)

[redaktu] Historio kaj politiko

Tamás Bakócz, ĉefepiskopo, kardinalo kaj ŝtathomo
Erzsébet Báthory, (1560-1614), "seria murdisto" , grafino
Ödön Beothy, (1796-1854), hungara parlamentano kaj oratoro
Gábor Bethlen, (1613-1629), regnestro
Ferenc Deák, politikisto
Miklós Horthy, (1868-1957), admiralo kaj reganto.
Lajos Kossuth, politikisto, „ermito de Torino”
Kardinalo Mindszenty, kardinalo, enprizonigita dum la komunista registaro
Imre Nagy, komunista politikisto, ĉefministro de la 1956-a ribelo.
grafo Ferenc Rákóczi la 2-a, (1704-1711), regnestro
grafo István Széchenyi, politikisto
László Tőkés (Tőkés László), hungara calvinista pastro en Rumanio kiu helpis la revolucion kontraŭ Nicolae Ceausescu en 1989.
grafo Miklós Zrínyi, (1508-1566), hungara militisto kaj heroo de Szigetvár, defendinte la fortikaĵon kontraŭ la Otomanaj turkoj.
grafo Miklós Zrínyi, (1620-1664), hungara militisto, ŝtathomo kaj poeto.
Ferenc Kazinczy