Heinrich Schütz

El Vikipedio

Heinrich SCHÜTZ

Heinrich SCHÜTZ [HAJNriĥ ŝic] (naskiĝis la 8-an de oktobro, 1585, mortis la 6-an de novembro, 1672) estis germana komponisto, orgenisto kaj ĉapelmajstro el la baroka epoko.

Li studis i.a. en Italio ĉe Giovanni GABRIELI kaj akiris en 1617 postenon en Dresdeno kiel muzikestro. En 1627 li komponis la unuan germanan operon Dafne, kies muziko perdiĝis.

[redaktu] Vivo

SCHÜTZ naskiĝis en Köstritz. Lia eksterordinara talento malkovriĝis de Moritz von Hessen-Kassel en 1599. Post estita ĥora-knabo li studis leĝon ĉe Marburg, antaŭ iranta al Venecio el 1609-1613 studi muzikon kun Giovanni GABRIELI. Li poste havis mallongan posteneton kiel orgenisto ĉe Kassel antaŭ movanta al Dresdeno en 1615 labori kiel korta komponisto al la Elekrajtula Princo de Saxujo.

Li tenis lian postenon en Dresdeno dum la fino de lia vivo (semanta la semojn de kio estas nun la Dresden Staatskapelle kiam tie). Sed li forlasis Dresdenon sur severalaj okazaĵoj. En 1628 li iris al Venicio denove. Tie, plej verŝajne, li rendevuis Claudio Monteverdi. SCHÜTZ verŝajne studis la verkojn de MONTEVERDI. Kaj en 1633, post la Tridekjara milito disrompis vivon ĉe la korto, li prenis postenon ĉe Kopenhago. Li revenis plentempe al Dresdeno en 1641, kaj restis tie por la resto de lia vivo. Li mortis el apopleksio en 1672 po la aĝo de 87.

[redaktu] Stilo

La komponaĵoj de SCHÜTZ montras la influadon de lia instruisto, GABRIELLI kun ilia brilega poliĥora kaj concertato stilo. Ili ankaŭ montras la influadon de MONTEVERDI, la muziko de kiu li studiĝis. La influo de la nederlanda komponistoj de la [[16-a jafcento] ankaŭ estas rimarkinda en lia verko. Liaj plejbone konataj verkoj estas en kampo de konsekrita muziko, enspaciĝante de sola voĉo kun instrumenta akompanado al senakompana ĥora muziko. Representantaj verkoj incluzivas lia tri libroj de Symphoniae sacrae, la Psalmoj de David-o, la Sieben Worte Jesu Christi am Kreuz (la Sep Lastaj Vortoj sur la Kruco) kaj lia tri Pasiaj muntumoj kio li komponis jus antaŭ lia 80-a naskotago. Frue en lia vivo lia muziko estis pleje en la plej progresemaj stiloj. Malfrue, kulminanta en lia malfrua Pasiaj muntumoj, lia muziko estiĝis simpla kaj preskaŭ austere, kaj ofte por malgrandaj ensembloj. Praktikaj konsideroj certe kaŭzis parton de ĉi tio ŝango: la Milito deTridek Jaroj ruinigis la muzikan infrastrukturon de Germanio. Ĝi estis ne longe praktika aŭ eĉ ebla prezenti la gigantajn verkojn en la Venecia stilo kio markata lia malfrua periodo.

Preskaŭ neniom da laika muziko de SCHÜTZ transvivis. Spite de lia famo kiel unu da la plejbonaj orgenistoj en Germanio, neniam da lia pure instrumenta muziko transvivis.

SCHÜTZ estis de granda graveco pro alporti novajn muzikajn ideojn al Germanio el Italio, kaj sekve de tio havis vastan influon je la germania muziko kiu sekvis. La stilo de la orgena skolo de norda Germanio venas grandparte el SCHÜTZ (kaj ankaŭ el nederlandano Jan Pieterszoon Sweelinck); jarcento malfrue ĉi tio muziko estas kulminonta en la verko de Johann Sebastian Bach.

[redaktu] Verkoj

La sekvanta estas eldonataj verkoj. Plej de ĉi tioj enhavas multoblajn komponaĵojn. Estas pli ol 500 tute travivataj individaj komponaĵoj de SCHÜTZ.

Il primo libro de madrigali (unua libro de madrigaloj) (Venice, 1611)
Psalmen Davids (Psalmoj de Davido) (Libro 1) (Dresden, 1619)
Historia der frölichen und siegreichen Aufferstehung ... (Historio de la Releviĝo de Jesuo) (Dresden, 1623)
Cantiones sacrae (Freiberg, 1625)
Psalmen Davids (Libro 2) (Freiberg, 1628)
Symphoniae sacrae (Libro 1) (Venice, 1629)
Musicalische Exequien (Dresden, 1636)
Kleiner geistlichen Concerten (Book 1) (Leipzig, 1636)
Symphoniae sacrae (Book 2) (Dresden, 1647)
Geistliche Chor-Music (Dresden, 1648)
Symphoniae sacrae (Book 3) (Dresden, 1650)
Zwölff geistliche Gesänge (Dresden, 1657)
Psalmen Davids (revizio de Libro 2) (Dresden, 1661)