New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
John Cage - Vikipedio

John Cage

El Vikipedio

John Cage
Portreto de persono.
usona muzika komponisto
Naskiĝo 5-a de septembro 1912
Los-Anĝeleso, Kalifornio, Usono
Morto 12-a de aŭgusto 1992
New York, Usono
Vidu ankaŭ biografian portalon

John Milton CAGE (naskiĝis la 5-an de septembro 1912, mortis la 12-an de aŭgusto 1992) estis eksperimenta muzika komponisto kaj verkisto, eble plej konata (aŭ eble fifama) pro sia verko 4′ 33″, ofte priskribata (iom erare) kiel kvar kaj duona minutoj da kvieto. Li estis frua verkisto de tio, kion li nomis ŝanca muziko (kaj kion aliaj decidis nomi aleatora muziko), muziko, kie kelkajn elementojn oni lasas al ŝanco; li estas ankaŭ bone konata pro sia nestandarda uzado de instrumentoj kaj sia pionira esplorado de elektronika muziko.

Cage estis amatora fungologo kaj kolektanto de fungoj.

Enhavo

[redaktu] Frua vivo kaj verko

Cage naskiĝis en Los-Anĝeleso, Kalifornio. Lia patro estis iom originala inventisto de plejparte senutilaj aparatoj, kiu rakontis al li, ke se iu diras 'ne eblas', tio montras al vi, kion fari. Cage priskribis sian patrinon kiel virinon kun senco de societo, kiu estis neniam feliĉa. Estis ne evidente el lia frua vivo, ke li iĝos komponisto; li naskiĝis en episkopana familio, kaj lia patra nepo rigardis la violonon kiel instrumenton de la diablo. Cage mem en juna aĝo planis iĝi ministro kaj pli malfrue verkisto.

Kvankam evidente muziko ne povis esti lia elektita vojo, li diris pli malfrue, ke li havis nefokusitan volon krei, kaj radikojn de lia posta anti-establa pozo oni povas vidi en okazaĵo, kiam li lernis en la Pomona kolegio. Ŝokite trovi, ke granda nombro da lernantoj en la bibloteko legas la saman tekston, li ribelis: li iris en la provizejon kaj legis la unuan libron, verkitan de verkisto, kies nomo komencas per Z. Li ricevis la plej altan noton en la klaso. Li forlasis la kolegion en sia dua jaro kaj veturis en Eŭropon, kie li restis por 18 monatoj. Ĝuste tie li komponis siajn unuajn muzikverkojn, sed kiam li aŭdis ilin, li trovis, ke ili ne plaĉas al li; li forlasis ilin, revenante en Amerikon.

[redaktu] Lernoservado

Li revenis al Kalifornio en 1931, lia entuziasmo por usono reviviĝis, kiel li diris, de legado de Folioj de Herbo de Walt Whitman. Li prenis lecionojn pri komponado de Richard Buhlig, Henry Cowell ĉe la Nova Lernejo por Socia Esplorado, Adolph Weiss kaj, fame, Arnold Schönberg, kiun li laŭlitere adoris. Schoenberg informis Cage, ke li instruos lin senkoste sub la kondiĉo, ke li dediĉas sian vivon al muziko. Cage rapide konsentis, sed haltis la lecionojn post du jaroj. Cage pli malfrue skribis en sia lekcio Indeterminacy: post kiam mi studis kun li por du jaroj, Schoenberg diris, 'por verki muzikon, vi devas havi senton pri harmonio.' Mi klarigis al li, ke mi havis neniun senton pri harmonio. Li tiam diris, ke mi ĉiam trovos obstaklon, ke ĉiam estos kvazaŭ mi alvenus al muro, tra kiu mi ne povas iri. Mi diris, 'en tiu kazo mi dediĉos mian vivon al batado de mia kapo kontraŭ tiu muro'.

CAGE komencis eksperimenti kun perkutaj instrumentoj kaj ne-instrumentoj. Iom post iom, ritmo anstataŭis harmonion kiel la bazo de lia muziko. Pli ĝenerale, li strukturigis verkojn laŭ la daŭro de sekcioj. Li vidis precedencojn por ĉi tio en la muziko de Anton Webern iugrade, sed precipe en la muziko de Erik Satie, unu el liaj plej ŝatataj komponistoj.

[redaktu] La Kornvalaj lernejaj jaroj

En la fino de la 1930-aj jaroj li iris al la Kornvala Lernejo de la Artoj en Seattle, Vaŝingtono. Tie li trovis laboron kiel akompanisto por dancistoj. Oni petis, ke li verku iom da muziko por akompani dancon de Syvilla Fort nomitan Bacchanale. Li deziris verki perkutan verkon, sed en la ludloko ne estis orkestrotruo por perkuta ensemblo kaj li devis verki por piano. Dum verkado de la muzikaĵo, Cage eksperimentadis, metante metalan platon sur la kordoj de la instrumento. Li ŝatis la sonon, kiun tio produktis, kaj ĉi tio fine gvidis al lia invento de la preparita piano, en kiu ŝraŭboj, boltoj, bendoj de kaŭĉuko kaj aliaj objektoj estas metataj inter la kordoj de la piano por ŝangi la karakteron de la instrumento. Estas verŝajne, ke li estis influata de sia antaŭa instruisto Henry Cowell, kiu ankaŭ traktis la pianon en nestandarda maniero, petante ludantojn pinĉi la kordojn per la fingroj, ekzemple. La Sonatoj kaj Interludoj de 19461948 estas large vidata kiel lia pli granda verko por preparita piano. Pierre Boulez estis inter ĝiaj admirantoj kaj organizis la unuan Eŭropan prezenton de la verko. La du komponistoj komencis korespondadi, sed ĉi tio haltis, kiam ili venis al malkonsento koncerne la uzadon de ŝanco en la muziko de Cage.

Ĝuste en la Kornvala Lernejo Cage fondis perkutan orkestron, por kiu li komponis sian unuan konstruon (en Metalo) en 1939, verkon kiu uzas metalajn perkutinstrumentojn por fari laŭtan kaj ritman muzikon. En tiu jaro li ankaŭ komponis la Imagan Pejzaĝon N-ro 1, kiu uzas gramofonon kiel instrumenton, tio estis unu el la unuaj (se ne la unua) ekzemploj de ĉi tio. Cage verkis aron da aliaj Imagaj Pejzaĝoj en pli malfruaj jaroj.

En la Kornvala Lernejo Cage interesiĝis pri multaj aĵoj, kiuj formis liajn pli malfruajn verkojn. Li lernis, danke al Gita Sarabhai, ke la celo de muziko estas malebrigi kaj kvietigi la menson, tiel farante ĝin impresebla al diaj influoj. Ĉi tio igis lin komponi muzikon denove post periodo de malcerteco pri la valoro de penado esprimi ĉion per muziko. Li interesiĝis pri hinduismo kaj Zen budhismo kaj renkontis la danciston kaj koreografon Merce Cunningham, kiu iĝis lia vivpartnero kaj krea kunlaboranto.

[redaktu] Malkovranta ŝancon

Forlasinte la Kornvallan Lernejon, Cage kunigis la fakulton de la Ĉikago Lernejo de Desegno. Kiam tie li petiĝis verki son-efekan bazan muzikan akompanadon por la radia teatraĵo la City Wears a Slouch Hat' de Kenneth Patchen. Cage tiam transloĝiĝis al Novjorka Urbo, sed renkontis multan malfacilon trovi laboron tie. Tamen, li daŭrigis verki muzikon, kaj establis novajn muzikajn kontaktojn. Li turneis Usonon kun la Merce CUNNINGHAM Danca Kompanio pluraj tempoj, kaj ankaŭ turneis Eŭropon kun la eksperimenta pianisto (kaj pli malfrua komponisto) David Tudor, kun kio li laboris proksime multajn aliajn fojojn.

Enplektis al la I Ching de Christian Wolff, Cage ekis uzi ĝin en la komponado de lia muziko por enplekti elementon de ŝanco super kiu li havos neniun regon. Li uzis ĝin, eksemple, en la Muziko de Ŝangoj por solo piano en 1951, por determini kiujn notojn uziĝu kaj kiam ili sonu. Li uzis ŝancon en aliaj manieroj ankaŭ; Imaginary Landscape No. 4 (1951) estas komponita por dekdu radia riceviloj. Ĉiu radio havas du ludantojn, unu regu la frekvencon al kio la radio sintoniĝas, la alia regu la voluman nivelon. Cage verkis tre precizajn instruojn en la partituro pri kial la ludantoj ekus iliajn radiojn kaj ŝangus ilin tra la tempo, sed li ne povas regi la realan sonon el ili, kiu estis dependanta de kiuj radiaj programoj ludis ĉe tio specifa placo kaj tempo de ludado.

[redaktu] Nigra Monto

En 1948, Cage kunigis la fakulton de la Nigra Monto Kolegio, kie li regule kunlaboris kun Merce Cunningham. Ĉirkaŭ ĉi tio tempo, Cage vizitis la anekoikan ĉambron ĉe Harvard Universitato. Anekoika ĉambro estas domo desegnita en tia maniero ke la muroj, plafono kaj planko sorbos ĉiom sonojn kiuj estas farataj en la domo, anstataŭ resaltiganta ilin malantaŭe kiel eĥoj. Ili estas ankaŭ ĝenerale sonopruvata. Cage eniris la ĉambron atendanta aŭdi silencon, sed kiel li verkis pli malfrua, li aŭdis du sonojn, unu alta kaj kaj malalta. Kiam li priskribis ilin al la reganta enginiero, la enginiero informis lin ke la alta estis lia nervoza sistemo, kaj la malalta, lia sango en cirkulado. Kio ajn estas la vero de ĉi tiuj eksplikoj, Cage iris al placo kie li atendas neniun sonon, sed ankoraŭ tie estis iom. Ĝis li mortos, tio estos sonoj. kaj sono daŭros post lia morto. Oni ne bezonas timi ĉar la estonto de muziko. La kompreno kiel li vidis ĝin de la malebleco de silenco gvidis al la komponaĵo de lia plej notinda verko, 4′ 33″.

Alia citata influo por ĉi tio verko elvenis la kampon de la vidaj artoj. La amiko de Cage kaj Negra Monta kolego Robert Rauschenerg produktis, kiam laboranta ĉe la kolegio, serion de blankaj pentraĵoj. Ĉi tioj estis ŝajne blankaj kanvasoj kiuj, vere, ŝanĝiĝas depende de variantaj lumaj kondicioj en la domoj en kiu ili pendiĝis, la ombroj de homoj en la domo kaj tiel plu. Ĉi tiuj pentraĵoj inspiris Cage-on uzi similan ideon, uzante la 'silencon' de la verko kiel 'aŭra blanka kanvaso' por reflekti la dinamikan flukson de ambientaj sonoj ĉirkauantaj ĉian ludadon.

[redaktu] 4′ 33″

La unua prezento de la tri movado 4′ 33″ doniĝis de David TUDOR sur la 29-a de augusto, 1952, ĉe Woodstock, Novjorko kiel parto de recitalo de tiutempa piana muziko. La audentaro vidis lin sidi ĉe la piano, kaj levi la kovrilon de la piano. Ioman tempon pli malfrue, neludinte iun ajn noton, li mallevas la kovrilon. Iomtempo poste, denove ludinte nenion, li levas la kovrilon. kaj post ioma periodo de tempo, li mallevas la kovrilon denove kaj ekstaras de la piano. La verkoj pasiĝis sen noto ludiĝinta, fakte sen ke Tudor aŭ ajnulo sur la scenejo faru iun ajn laŭvolan sonon, kvankam li tempiĝis la largecojn sur klikhorloĝo kiam turneante la paĝojn de la partituro. Richard Kostelanetz proponas ke la fakto ke Tudor, homo konata por ĉampioniganta eksperimentan muzikon, estis la performer, kaj ke Cage, homo konata por enplektanta malatendanta nemuzikan bruon en lian verkon, estis la komponisto, gvidos la audentaron atendi malatendantajn sonojn. Iu aŭskultanta intense aŭdas ilin: kiam neniu produktas sonon laŭvole, estas sonoj en la koncerta halo (je estis sonoj en la anekoa ĉambro ĉe Harvard). Estas ilij sonoj, malantaŭvideblaj kaj malvolaj, kiuj konsistigas la muzikon en ĉi tio verko. La verko restas diskutata ĝis ĉi tio tago, kaj vidiĝas ke defianta la definaĵoj de muziko.

Kiam ĝi defias la definon de muziko, ĝi ne defias iun definon de komponaĵo — la pli frua partituro estis skribanta en konvenca granda staba notacio escepte de tio ke estis neniuj notoj. Ĝi havas tri-partan partituron, tuto de la partoj diranta Tacet. en muziko notacio ĉi tio estas kutime uzata kaj signifas 'faru ne sonon'. La partituro provizas neniujn tempo-limigojn por iu ajn el la partoj nek por la tuta verko, kaj kiel en la spirito de Cage la daŭro de la unua ludado decidiĝis per uzo de ŝancaj operacioj. La verko povas havi cian daŭron kaj tiel ĉian titolon, sed estas gluata kun la fama unua ludada dauro kaj titolo (tio estas movado 1: 30″- movado 2: 2′23″- movado 3: 1′40″). Cage mem parolas pri ĝi kiel lia silenta verko kaj skribas; "Mi pasigis miajn plezurajn horojn en la arboroj konduktante ludadojn de mia silenta verko ... por audentaro de si mem, de kiam ili estis tro pli longa ol la populara longeco kiu mi eldoniĝis. Ke unu ludado ... la dua movado estis ekstreme drama, eko kun la sonoj de cervo kaj cervino saltanta supren al ene de dek futoj de mia roka podio." (en John Cage: Silenco, lekcioj kaj verkaĵoj).

Ĝi estas unu problemo, kvankam se oni volas rigardi ke la malantaŭvideblaj sonoj konsistigas la muzikon en ĉi tio verko. Ĉi tio venas klare antaŭe en la sonbendo de la verko de Amadinda Percussion Group, en kiu la grupo lokas sin en parko. Oni aŭdas birdkantoj, kompreneble, nur interrompanta duope kauze de la pauzoj poste ĉio parto. Se la sonoj dum la partoj estas la muziko, tiam la sonoj inter la partoj ne estas, kaj tiam la Amadinda sonbendo estas vero al ĝia fondo. Kiam en ludado la aŭdano ne povas distingi la partojn en sonoj, nur en la agoj de la ludanoj. En ĉi tiu respekto la Silenta Verko de Cage ne konsistas el iu muziko aŭ sonoj, sed teatro.

4′ 33″ registariĝas sur pluraj okazoj, unu versio ludiĝis de Frank Zappa (parto de Ŝanca Operacio: la John Cage Tributo, sur la Koch etikedo, 1993). 'Orkestra' versio de 4′ 33″ donis de la BBC Symfonia Orkestro estis elsendiĝis sur BBC Radio 3 en januaro, 2004.

En 2002, brita kantoverkisto Mike BATT ellasis albumon enhavanta trakon nomiĝas unu minuta silenco. La postlasaĵo de Cage lanĉis proceson kontraŭ Batt, pretendante ke ĝi malobservas la ckopirajton de la pli frua verko de Cage. La proceso finaranĝis ekster de korto por granda kaŝanta sumo.

[redaktu] Metodo kaj verkoj

La detala naturo de la komponaĵa uzado de Cage de ŝanco restis malbone komprenata. Generale, Cage eliris el la plejlargaj aspektoj de nova komponaĵo por ekstreme specifikaj oni. Por tuto ĉi tiuj decidoj, li determinis la nombron de ebloj por ĉiu aspekto kaj tiam uzis ŝancon selekti apartan eblon: la nombro de ebloj estus relatata ol unu aŭ serio de nombroj kunrespondataj al la sesdek kvar pentagramoj de la Ĉina klasika texto, I Ching. Eksemple, Cage povas selekti muzikan tonalton el tri eblojn. Eblon A povas relati al I Ching nombrojn 1–24, eblo B al 25–48, kaj eblo C al 49–64. La efektiva elekto de I Ching nombro, kiel priskribas en la libro mem kiam ĝi estas uzata kiel oraklo, estis atingita de jetanta monerojn aŭ (pli malfrue) de rulantan komputilon programon desegniĝita de la adjunkto de CAGE, la komponisto Andrew Culver. Cage vokis la generaciantan de I Ching nombro ŝanca operacio. Finiĝis komponaĵon generale sekviganta numerajn ŝancajn operaciojn.

Cage uzis ŝancon por komponi variecon de malsamaj verkoj, inkluzivanta tiel verkoj kiel Aria (1958), HPSCHD (19671969), kaj Roaratorio: Irish Circus on Finnegans Wake (1979). Li ankaŭ verkis plurajn librojn, inkluzivanta Silence (1961), Year From Monday (1968), M (1973), Empty Words (1979) kaj X (1983). Intervjuoj kun Cage kaj la kritikisto Daniel CHARLES kolektiĝas en la libro For the Birds (1981), la titolo de kiu estas aludo al unu el la favorataj paroladoj de Cage, kiu estas tipa de lia ofte subtila, sinaluda humoro: "Mi estas por la birdoj, ne por la kagoj en kiujn homoj metas ilin". Richard KOSTELANETZ kunmuntis glubildon de varaj intervjuoj en Conversing with Cage (dua ed., 2003), kaj volumo de interparoladoj kun Joan RETALLACK el la 1990s, Musicage, aperis en 1996.

Dum lia pli malfrua jaroj, la verko de Cage restis eksperimenta, konbinanta multajn el liaj konceptoj de muzikaj kaj liberaj formoj en publikaj atelieroj. Ankoraŭ aliaj verkoj, tiaj kiel Cheap Imitation (1969), Hymns and Variations (1979), kaj Litany for the Whale (1980) similas la malpli radikalajn verkojn de lia frua kariero. En du grupoj de komponaĵoj el lia lastaj jaroj — Music for _____ kaj la Number Piece serio — Cage klopodis repacigi la eksperimentan, procesorientatan karakteron de liaj maturaj komponaĵoj kun la ideo de muzika verko aŭ objekto. En la Number Piece serio, speciale, Cage kredas ke li fine malkovris manieron verki muzikon kiu havas harmonion, kiun li nun definas kiel sonoj perceptataj je la sama tempo.

Aliaj verkoj de Cage, Organ² / ASLSP, nuntempe ludiĝas proksime al la Germania vilaĝeto de Halberstadt; en imageco kaj diskutata interpreto de la instrukcioj de Cage por la verko ludiĝi As SLow aS Possible (tiel malrapide kiel eble), la ludado, ludiĝas sur speciale konstruata aŭtonoma orgeno konstruita en la malfruan kirkon de St. Burchardi, estas horarigite preni tuton de 639 jaroj post inicio ke meznokto sur la 5-a de septembro, 2001.

John Cage mortis en Novjorko.

[redaktu] Ekstera ligilo

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu