Marcel Proust

El Vikipedio

Marcel PROUST [marSEL prust] (naskiĝis la 10-an de julio, 1871, mortis la 18-an de novembro, 1922) estis franca verkisto.

Proust naskiĝis en Auteuil, ŝika urbo apud Parizo. Li estis filo de fama kuracisto, Adrien Proust, kaj de riĉa judino, Jeanne Weil. Li estis ege sensiva, ofte (pro astmaj krizoj) malsana knabo kaj havis tre intensan rilaton al siaj gepatroj. En sia junaĝo li dediĉis sin al la studado de literaturo, filozofio kaj juro. Li sekvis, interalie, la kursojn de la fama filozofo Henri Bergson, kies teorioj pri la rido kaj pri la tempo inspiras plurajn partojn de lia verkaro. Li eklaboris en biblioteko kaj en notariejo, sed post mallonga tempo forlasis tiujn okupojn por fariĝi sendependa verkisto.

En 1894 Proust ekagnoskis sian samseksemon en rilato kun la komponisto Reynaldo HAHN. La seksumeco de Proust estis tre forta influo sur lia verkaro.

Ĝis 1905, Marcel Proust vivis la vivon de alta burĝo kaj delikata arto-amanto, spertante eksterordinare intensajn, senfine revovekajn estetikajn emociojn, kiujn li majstre priskribos en sia verkaro. Nur en 1898 li plenumis politikan agon, subskribante la petskribon por la revizio de la proceso de Alfred Dreyfus.

Post la morto de siaj gepatroj (en 1903 kaj 1905) li preskaŭ plene retiriĝis el la socia vivo kaj pasigis la plejmulton de sia tempo en sia sonizola, malhela loĝejo. Li mortis en 1922 pro pneŭmonio en Parizo.

[redaktu] Verkoj

La ĉefverko de Proust estas la sepvoluma romanciklo À la recherche du temps perdu (= Serĉante perditan tempon), eldonita de 1913 ĝis 1927. La unua volumo ankoraŭ ne trovis vastan agnoskon, sed pro la dua volumo Proust estis honorata per la Premio Goncourt en 1919. La tri lastaj volumoj eldoniĝis nur post la morto de la aŭtoro.

[redaktu] Listo de verkoj

Les plaisirs et les jours (kolektaĵo de rakontoj kaj eseoj, 1895)
Pastiches et mélanges ("Pastiĉoj kaj miksaĵoj", eseoj, 1919)
Jean Santeuil (Romano, verkita 1896-1904, eld. 1952)
À la recherche du temps perdu ("Serĉante perditan tempon", 7 kajeroj) :
- Du côté de chez Swann ("Sur la vojo de Swann" 1913)
- À l'ombre des jeunes filles en fleurs ("Sub ombro de la junaj florantaj knabinoj", 1918)
- Le côté de Guermantes ("La vojo de Guermantes", 1920/21)
- Sodome et Gomorrhe ("Sodomo kaj Gomoro", 1920/21)
- La prisonnière ("La Kaptitino", eld. 1923)
- La fugitive ("La fuĝintino", originale Albertine disparue, "Albertina malaperinta", eld. 1925)
- Le temps retrouvé (Tempo retrovita, eld. 1927)