Numeralego
El Vikipedio
Ĉi tiu tabelo pri "numeralegoj" (grandegaj numeraloj) esprimas nombrojn per la scienca numeralsistemo kaj nomas ĉiun laŭ ambaŭ da la "skaloj" (numeralsistemoj) uzataj de Esperantistoj. La scienca numeralsistemo uzas potencoj de dek: 10X plene skribiĝus kiel 1 kun "X" nuloj malantaŭe. Ekzemple 106 egalas 1.000.000.
Numeraloj el la mallonga skalo (kun Latinaj numeraloj plus "iliono") ofte estas plursencaj -- ekzemple la vorto "biliono" povas signifi 109 en kelkaj nacioj kaj 1012 en aliaj. La longa skalo (kun Esperantaj numeraloj plus aŭ "iliono" aŭ "iliardo") aliflanke ĉiam estas klara, kaj tial estas norma kaj preferinda en Esperanto.
| Nombro | Numeralo laŭ "Mallonga" Skalo |
Numeralo laŭ "Longa" Skalo |
|---|---|---|
| 109 | Biliono | Miliardo |
| 1012 | Triliono | Duiliono |
| 1015 | Kvadriliono | Duiliardo |
| 1018 | Kvintiliono | Triiliono |
| 1021 | Sekstiliono | Triiliardo |
| 1024 | Septiliono | Kvariliono |
| 1027 | Oktiliono | Kvariliardo |
| 1030 | Noniliono | Kviniliono |
| 1033 | Deciliono | Kviniliardo |
| 1036 | ? | Sesiliono |
| 1039 | ? | Sesiliardo |
| 1042 | ? | Sepiliono |
| 1045 | ? | Sepiliardo |
| 1048 | ? | Okiliono |
| 1051 | ? | Okiliardo |
| 1054 | ? | Naŭiliono |
| 1057 | ? | Naŭiliardo |
| 1060 | ? | Dekiliono |
| 1063 | ? | Dekiliardo |
[redaktu] Pli altaj numeraloj
Super 999 dekiliardoj troviĝas problemo. La vorto "dekduiliardo" ekzemple sonas ĝuste same kiel "dek duiliardo" -- jen grava distingendo, ĉu ne? Ne ekzistas en Esperanto norma sistemo por solvi tion, do oni ĉiam uzu la sciencan numeralsistemon por grandegaj numeraloj preter dekiliardo. Fakte, multaj preferas la sciencan numeralsistemon por esprimi iun nombron ajn pli altan ol duiliono.
[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:
- Listo de nombroj
- Grandaj nombroj
- Hinda numeranta sistemo
- Zilliono
- Dekoblaj kaj dekonaj unuoj
| Prefiksoj SI | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 10n | Prefikso | Signo | Nomo | Oblo | Deveno | Ekzemplo |
| 1024 | jota | Y | kvadriliono | 1 000 000 000 000 000 000 000 000 | greke ὀκτώ – „ok“ | |
| 1021 | zeta | Z | triliardo | 1 000 000 000 000 000 000 000 | france sept – „sep“ | |
| 1018 | eksa | E | triliono | 1 000 000 000 000 000 000 | greke ἕξ – „ses“ | |
| 1015 | peta | P | biliardo | 1 000 000 000 000 000 | greke πέντε – „kvin“ | PJ – petaĵulo |
| 1012 | tera | T | biliono | 1 000 000 000 000 | greke τέρας – „monstro“ | TW – teravato |
| 109 | giga | G | miliardo | 1 000 000 000 | greke γίγας – „grandega“ | GHz – gigaherco |
| 106 | mega | M | miliono | 1 000 000 | greke μέγας – „granda“ | MV – megavolto |
| 103 | kilo | k | mil | 1 000 | greke χίλιοι – „mil“ | kg – kilogramo |
| 102 | hekto | h | cent | 100 | greke έκατόν – „cent“ | hPa – hektopaskalo |
| 101 | deka | da | dek | 10 | greke δέκα – „dek“ | dkg – dekagramo |
| 10−1 | deci | d | dekono | 0,1 | latine decimus – „deka“ | dB – decibelo |
| 10−2 | centi | c | centono | 0,01 | latine centum – „cent“ | cm – centimetro |
| 10−3 | mili | m | milono | 0,001 | latine mille – „mil“ | mm – milimetro |
| 10−6 | mikro | µ | milionono | 0,000 001 | greke μικρός – „malgranda“ | µA – mikroampero |
| 10−9 | nano | n | miliardono | 0,000 000 001 | greke νανος – „nano“ | nT – nanoteslo |
| 10−12 | piko | p | bilionono | 0,000 000 000 001 | itale piccolo – „malgranda“ | pF – pikofarado |
| 10−15 | femto | f | biliardono | 0,000 000 000 000 001 | dane femten – „dek kvin“ | fm – femtometro |
| 10−18 | ato | a | trilionono | 0,000 000 000 000 000 001 | dane atten – „dek ok“ | as – atosekundo |
| 10−21 | zepto | z | triliardono | 0,000 000 000 000 000 000 001 | france sept – „sep“ | |
| 10−24 | jokto | y | kvadrilionono | 0,000 000 000 000 000 000 000 001 | greke ὀκτώ – „ok“ | |
