Třebíč
El Vikipedio
Třebíč estas urbo kun 40 000 loĝantoj, situanta en okcidenta Moravio, en valo de rivero Jihlava, 55 km okcidente de urbo Brno, 18 km sudokcidente de urbo Velké Meziříčí.
Třebíč estiĝis el vilaĝo, situanta sub benediktina monaĥejo, en signifa pado ĝis Bohemio. La monaĥejo estas fidinde dokumentita en la jaro 1197. Ĝi fariĝis signifa kolonigata centro de okcidenta Moravio. Reĝo Přemysl Otakar la 2-a donis al Třebíč urbajn rajtojn. Ĝi fariĝis reĝa urbo en 1335 per decido de marggrafo, pli malfrua imperiestro Karolo la 4-a. Třebíč subtenis husanan movadon, kiam ĝi estis konkerita de ili. En 1435 ĝi estis konkerita de soldataroj de Albrecht Rakouský, en 1468 ĝi estis sieĝata kaj poste komune kun la monaĥejo prirabita de Matiaso la 1-a Korvino. En la paso de la 16-a jarcento kaj komence de la 17-a jarcento okazis prospero, kiu montriĝis per konstruado de paradaj renesancaj domoj. Dum la tridekjara milito la urbo suferis pro restado de fremdaj, ĉefe svedaj soldataroj. En la 18-a jarcento okazis evoluo de metioj. Militoj – prusia-aŭstria (1742), napoleonaj marŝoj en 1805 – 1806 kaj okupo de prusoj (1866) – tre difektis evoluon de la urbo kaj ili kaŭzis kamparanajn ribelojn (1875).
En la 14-a kaj la 15-a jarcentoj historia kerno de Třebíč estis ĉirkaŭbarita de remparoj, malfermita per tri pordegoj. La remparoj estis plifortigitaj per prismaj bastionoj kaj cilindroformaj turoj, el kiuj ĝis hodiaŭ konserviĝis sole sudorienta parto kaj parto de norda sektoro. El la devena romana benediktina monaĥejo konserviĝis preskaŭ nenio. En la jaroj 1240 – 1260 estis konstruita nova monaĥejo. La monaĥeja areo estis ŝirmata per sep turoj, oni eniris en la areon tra pordego kun turo. El la monaĥejobjektoj konserviĝis baziliko de sankta Prokopo.
Centra loko de la historia centro estas plilongigita Karola placo kun eksterordinara areo 22 000 m2. Devene ĝi estis borderita per renesancaj domoj, sed post incendioj en la 19-a jarcento estis fasadoj de plimulto da domoj reguligitaj empire aŭ klasicisme.
Signifa memorigaĵo sur la maldekstra bordo de rivero Jihlava estas juda urbo kun du sinagogoj, konsiderata kiel eŭropa unikaĵo. La ekzistado de juda komunumo estas dokumentita al la jaro 1410. Al la plej valoraj objektoj apartenas renovigita, la tn. Nova sinagogo, renesanca hala konstruaĵo kun ogivaj fenestroj el jarcentŝanĝo de la 16-a kaj la 17-a jarcentoj, kun volbo, etaĝa ĥorejo kaj stukaĵornamaĵaro kaj surmuraj pentraĵoj. Post renovigo ĝi servas al kulturceloj. Malnova sinagogo estis el komenco de la 18-a jarcento estis en la 19-a jarcento reguligita novgotike. Hodiaŭ ĝi servas kiel preĝejloko de Ĉeĥa husana eklezio. Juda tombejo situas en la sama bordo de rivero Jihlava norde de la juda geto, en valo de Týnský-rojo. El 3 000 tombŝtonoj estas la plej malnova el la jaro 1641.
| Regiono Vysočina | |
|---|---|
| ▼ | |
| Urboj kaj vilaĝoj en distrikto Třebíč | |
| ▼ | |
| Babice ~ Bačice ~ Bačkovice ~ Benetice ~ Biskupice-Pulkov ~ Blatnice ~ Bohušice ~ Bochovice ~ Bransouze ~ Brtnička ~ Březník ~ Budišov ~ Budkov ~ Cidlina ~ Čáslavice ~ Častohostice ~ Čechočovice ~ Čechtín ~ Červená Lhota ~ Číhalín ~ Číchov ~ Čikov ~ Číměř ~ Dalešice ~ Dědice ~ Dešov ~ Dolní Lažany ~ Dolní Vilémovice ~ Domamil ~ Dukovany ~ Hartvíkovice ~ Heraltice ~ Hluboké ~ Hodov ~ Horní Heřmanice ~ Horní Smrčné ~ Horní Újezd ~ Horní Vilémovice ~ Hornice ~ Hrotovice ~ Hroznatín ~ Hrutov ~ Hvězdoňovice ~ Chlístov ~ Chlum ~ Chotěbulice ~ Jakubov u Moravských Budějovic ~ Jaroměřice nad Rokytnou ~ Jasenice ~ Jemnice ~ Jinošov ~ Jiratice ~ Kamenná ~ Kdousov ~ Kladeruby nad Oslavou ~ Klučov ~ Kněžice ~ Kojatice ~ Kojatín ~ Kojetice ~ Komárovice ~ Koněšín ~ Kostníky ~ Kouty ~ Kozlany ~ Kožichovice ~ Krahulov ~ Kralice nad Oslavou ~ Kramolín ~ Krhov ~ Krokočín ~ Kuroslepy ~ Láz ~ Lesná ~ Lesní Jakubov ~ Lesonice ~ Lesůňky ~ Lhánice ~ Lhotice ~ Lipník ~ Litohoř ~ Litovany ~ Lomy ~ Loukovice ~ Lovčovice ~ Lukov ~ Markvartice ~ Martínkov ~ Mastník ~ Menhartice ~ Meziříčko ~ Mikulovice ~ Mladoňovice ~ Mohelno ~ Moravské Budějovice ~ Myslibořice ~ Naloučany ~ Náměšť nad Oslavou ~ Nárameč ~ Nimpšov ~ Nová Ves ~ Nové Syrovice ~ Nový Telečkov ~ Ocmanice ~ Odunec ~ Okarec ~ Okřešice ~ Okříšky ~ Opatov ~ Oponešice ~ Oslavička ~ Ostašov ~ Pálovice ~ Petrovice ~ Petrůvky ~ Pokojovice ~ Police ~ Popůvky ~ Pozďatín ~ Přeckov ~ Předín ~ Přešovice ~ Přibyslavice ~ Příštpo ~ Pucov ~ Pyšel ~ Rácovice ~ Račice ~ Radkovice u Budče ~ Radkovice u Hrotovic ~ Radonín ~ Radošov ~ Radotice ~ Rapotice ~ Rohy ~ Rokytnice nad Rokytnou ~ Rouchovany ~ Rudíkov ~ Římov ~ Sedlec ~ Slavětice ~ Slavičky ~ Slavíkovice ~ Smrk ~ Stařeč ~ Stropešín ~ Střítež ~ Studenec ~ Studnice ~ Sudice ~ Svatoslav ~ Šebkovice ~ Štěměchy ~ Štěpkov ~ Tasov ~ Trnava ~ Třebelovice ~ Třebenice ~ Třebíč ~ Třesov ~ Valdíkov ~ Valeč ~ Vícenice ~ Vícenice u Náměště nad Oslavou ~ Vladislav ~ Vlčatín ~ Výčapy ~ Zahrádka ~ Zárubice ~ Zašovice ~ Zvěrkovice ~ Želetava | |
| ▲ | |
| Distriktoj de Ĉeĥio | |
| ▲ | |
| Regionoj de Ĉeĥio | |
