جان فورد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

جان فورد (زاده ۱ فوریه ۱۸۹۴ - درگذشته ۳۱ اوت ۱۹۷۳ ۱۹۷۳) یکی از کارگردان‌های صاحب نام سینمای آمریکا است که بخاطر ساختن فیلم‌های وسترنی چون دلیجان و جویندگان و همچنین به تصویر در آوردن رمان‌های کلاسیک آمریکایی چون خوشه‌های خشم اثر جان اشتاینبک شهرت جهانی یافته‌است.
جان فورد در سالهای ۱۹۳۵ ، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۵۲ موفق به کسب جایزه اسکار بهترین کارگردانی گردید و از این لحاظ در میان کارگردانان آمریکایی دارای رکورد است. از میان چهار فیلمی که او اسکار بهترین کارگردانی را برای ساختن آنها بخود اختصاص داد، فقط یک فیلم (دره من چه سبز بود) موفق به کسب اسکار بهترین فیلم نیز گردید.
سبک فیلم سازی این کارگردان بزرگ آنچنان تاثیر عمیقی بر سینمای جهان داشته‌است که بزرگانی چون اینگمار برگمن و اورسن ولز وی را یکی از بزرگترین کارگردان‌های تمام اعصار دانسته‌اند. زمانی از اورسن ولز پرسیده بودند که وی در کجا هنر فیلم سازی را فرا گرفته‌است و او این پاسخ مشهور را داده بوده‌است که «فیلم سازی را از استادان پیش کسوت این هنر آموخته‌ام. و منظورم از استادان پیش کسوت سینما اشخاصی هستند چون جان فورد، جان فورد و جان فورد».
کارگردانان دیگری چون آکیرا کوروساوا، مارتین اسکورسیسی، استیون اسپیلبرگ، سام پکین پا،پیتر بوگدانویچ، سرجیو لئونه و ژان لوک گدار نیز تحت تاثیر فیلم سازی جان فورد بوده‌اند.

[ویرایش] زندگینامه کوتاه

جان فورد در سال ۱۸۹۴ با نام اصلی جان مارتین فینی (John Martin Feeney) در کیپ الیزابت واقع در ایالت ماین آمریکا به دنیا آمد. پدر او جان آگوستین فینی و مادرش باربارا (ابی) کوران (Barbara - Abbey- Curran) که هردو در سال ۱۸۵۶ و در ایرلند به دنیا آمده بودند، در سال ۱۸۷۲ از ایرلند به ایالات متحده مهاجرت نمودند. جان آگوستین و باربارا به ترتیب و به فاصله فقط چند روز وارد شهرهای بوستن و پورتلند گردیدند. آن دو در سال ۱۸۷۵ با یکدیگر ازدواج نمودند و سه سال بعد به تابعیت کشور آمریکا در آمدند و به تدریج صاحب ۱۱ فرزند گردیدند.
جان مارتین فینی در پورتلند و تا سطح دیپلم در دبیرستان پورتلند درس خواند. بعد ها تالار مرکزی همین دبیرستان بخاطر بزرگداشت وی به تالار جان فورد تغییر نام یافت.
خانواده جان بدلیل ریشه های ایرلندی که داشتند، از او با نام شون یاد می کردند. خود وی نیز بارها در فیلم هایش مستقیم و غیر مستقیم به اصل و نسب ایرلندی اش اشاره نموده است.
جان فورد در سال ۱۹۱۴ و با نام سینمایی جک فورد شروع به بازیگری در فیلم ها نمود. او علاوه بر فیلم هایی که برای بازیگری در آنها مزد دریافت می نمود، در بعضی فیلم ها بصورت افتخاری نیز بازی می کرد. فیلم کلاسیک تولد یک ملت (که در سال ۱۹۱۵ توسط د.و.گریفیث ساخته شد) نمونه ای از فیلم هایی است که شرکت او در آنها افتخاری بوده است. جان فورد در این فیلم در نقش یک عضو کوکلوس‌کلان ظاهر گردید که در یک صحنه بسیار کوتاه گوشه کلاه خود را برای بهتر دیدن کنار می زند!
جان فورد در ماه ژوئیه سال ۱۹۲۰ با ماری مک براید اسمیث ازدواج نمود و از او صاحب دو فرزند گردید. وی هرگز از همسرش جدا نشد و لی بمدت ۵ سال با کاترین هیپورن هنرپیشه معروف سینمای هالیوود رابطه عاشقانه داشت. آشنایی این دو از زمان بازی کاترین هیپورن در فیلم ماری ملکه اسکاتلند (۱۹۳۶) که فورد کارگردانی آنرا بعهده داشت شروع گردیده بود.

[ویرایش] فیلم ها

مانیومنت ولی.

«نام من جان فورد است، من وسترن می سازم». این یکی از نقل قول های معروف جان فورد است. او براستی در ساختن وسترن استاد بود. کارگردانی را در سال ۱۹۲۱ آغاز کرد و تا پایان زندگی بیش از پنجاه فیلم ساخت که بیشتر آنها وسترن بودند.
هنر پیشه مورد علاقه او - جان وین در طول ۳۵ سال بیش از ۲۰ فیلم برای او بازی کرد که از میان آنها می توان به فیلم های مشهوری چون دلیجان ، جویندگان ، مردی که لیبرتی والانس را کشت، مرد آرام و دختری با روبان زرد اشاره نمود.
جان فورد ناحیه ای بنام مانیومنت ولی در ایالت اوتا را بسیار دوست میداشت و بارها آنجا را بعنوان محل فیلم برداری فیلم های خویش انتخاب نمود. او با کمک فیلمبرداران هنرمندی که با وی همکاری میکردند، غرب آمریکا و تاریخ آن را در چند صحنه از با شکوه ترین صحنه هایی که تاکنون در سینما ساخته شده است در فیلم هایی چون جویندگان ،دختری با روبان زرد، ریو گرانده و کلمانتاین عزیزم به تصویر درآورده است.