خراسان
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
خراسان از زمان ساسانیان به این‌طرف نامی سنتی و کلی برای اشاره به نواحی شرقی ایران بوده‌است. خود واژهٔ خراسان در زبان پهلوی به معنی شرق است و در ریشه‌شناسی لغت به معنی خورشید آیان است یعنی جایی که خورشید از آن بر آید. نقش خراسان در حفظ و گسترش فرهنگ ایران در سده‌های آغازین بعد از اسلام شایان توجه است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] حدود و ثغور خراسان
به طور سنتی سرزمین‌های شرق کویر نمک را خراسان خوانده‌اند لیکن حدود شرقی آن در طول تاریخ دستخوش تغییر بوده‌است. معمولاً گفته می‌شود که خراسان از شرق به ترکستان و هندوستان محدود بوده‌است. خراسان را از شمال محدود به ماوراءالنهر می‌دانند لیکن گاه ماوراءالنهر هم بخشی از خراسان به حساب آمده‌است. خراسان در زمان ساسانیان یکی از چهار ناحیهٔ اصلی کشور بود و یک مرزبان داشت.
در دورهٔ اسلامی شهرهای بلخ، هرات، مرو و نیشابور را چهار شهر اصلی خراسان بودند. از شهرهای مهم دیگر خراسان می‌توان طوس، سرخس، بادغیس و بیهق (سبزوار امروزی) را نام برد.
استان خراسان (مجموعهٔ سه استان خراسان شمالی و جنوبی و رضوی) ایران به طور تقریبی مشتمل بر نیمی از خراسان قدیم است. نیمهٔ دیگر در افغانستان و ترکمنستان واقع است.[۱]
[ویرایش] جُستارهای وابسته
[ویرایش] پانویس
- ↑ دبیرسیاقی ۲۳۵-۲۳۶
[ویرایش] منابع
- دبیرسیاقی، محمد. «نامهای کسان و جایها و نسبتها و قبیله‌ها و کتابها». ناصرخسرو. سفرنامه. به کوشش محمد دبیرسیاقی. چاپ ششم، زوار، تابستان ۱۳۷۵، ISBN 964-401-009-4.
