دبیرستان سعدی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
دبیرستان سعدی که ساختمان زیبای آن هنوز در کنار میدان نقش جهان میباشد، از سال ۱۳۱۶ تا ۱۳۵۶ مدرن‌ترین، بزرگترین و مهمترین، دبیرستان اصفهان بود.
[ویرایش] تاریخچه
در سال ۱۲۹۱ ش یکی از مستشاران بلژیکی دولت ایران که در آن وقت رییس مالیه (اداره اقتصاد و دارایی) اصفهان بود، آموزشگاهی در پشت ساختمان تاریخی چهلستون به نام «مدرسه مالیه» افتتاح نمود که مخارج آن را از محل درآمدهای اداره مالیه از قرار سالیانه ۱۳۳ تومان میپرداخت. این آموزشگاه در ابتدا دارای چهار کلاس ابتدایی بود و توسط یک فرد کلیمی به نام لازار اداره می‌شد. پس از چند سال صادق انصاری که مدتی هم رییس اداره معارف اصفهان گردید، مدیریت مدرسه را به عهده گرفت و نام آن را به «ملیه» تغییر داد. در سال ۱۲۹۹ ش مدرسه ملیه به یکی از بناهای قدیمی(باغ کاج) نزدیک ساختمان تاریخی چهلستون انتقال یافت و ابتدا به «دبیرستان نمره یک دولتی» و سپس به «دبیرستان سعدی» موسوم گردید. در این مرحله هنوز تبدیل به یک دبیرستان کامل نگردیده و صرفاً دارای یک کلاس متوسطه بود و در سالهای بعد هر سال یک کلاس به مجموع کلاسهای دبیرستان افزوده شد و عدهی دانشآموزان رو به فزونی گذاشت. به دنبال تأسیس اداره معارف اصفهان،ساخت ساختمان تازه‌ای برای دبیرستان در سال ۱۳۱۴ در فاصله دو سازه تاریخی دیگر (عالی قاپو و تالار اشرف) آغاز شد و در سال ۱۳۱۶ افتتاح شد. نقشه ساختمان دبیرستان سعدی توسط «آندره گدار» معمار و باستانشناس شهیر فرانسوی طراحی گردید و «ماکسیم سیرو» مهندس آندره گدار با بصیرتی که دربارهی بناهای تاریخی اصفهان داشت، نمای بیرونی و ابعاد ساختمان دبیرستان سعدی را به گونهای طراحی کرد که بیشترین تناسب را با مجموعهی نفیس تاریخی پیرامون خود داشته باشد. دبیرستان دارای آزمایشگاه‌ها و کتابخانه مجهزی بود که پایهگذاری اولین کتابخانه عمومی اصفهان نیز سهیم گردید.تالارهای جادار و مناسب دبیرستان که در معیارهای آن زمان در اصفهان نمونه به حساب میآمد محل خوبی برای برگزاری سخنرانیهای علمی و فرهنگی بود. در دبیرستان سعدی چهار زمین والیبال، دو زمین بسکتبال، یک زمین پرش و یک سالن تنیس روی میز وجود داشت که در سال ۱۳۲۹ یک زمین تنیس مناسب هم به آن افزوده گردید. در اواسط دهه ۳۰ شمسی که دانشگاه اصفهان اساس نهاده شد،آزمایشگاه‌های آن در اختیار دانشجویان آموزشگاه عالی بهداشت و دانشکده پزشکی قرار گرفت و برخی از کلاس‌ها این دانشگاه در دبیرستان سعدی برگذار می‌شد.
در سالهای پیش از انقلاب طرحی تهیه گردید که با آزادسازی فیزیکی فضاهای اطراف میدان نقشجهان براساس یک پروژه شهرسازی این قسمتها به فضای سبز و یا مؤسسات فرهنگی نظیر موزه و نمایشگاه تبدیل شوندیک سال پیش از انقلاب در اجرای این طرح دبیرستان سعدی تخلیه گردید. پیشآمدهای دوران انقلاب موجب توقف کلی این طرح شهرسازی گردید؛ لیکن دبیرستان سعدی از دست رفت.
ساختمان دبیرستان مدتی در تصرف شهربانی و سپس در اختیار نیروی انتظامی جمهوری اسلامی بود اکنون سازمان اسناد ملی ایران شعبه اصفهان در گوشهای از آن مأوا گزیده و در قسمت دیگر مرکز مشاورهٔ نیروی انتظامی مستقر است.
