راه آهن
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
راه آهن یا ترابری ریلی یک روش ترابری هدایت شده زمینی است. راه آهن برای قطارها طراحی شده تا بدینوسیله بتوان مسافر و کالا جابجا کرد. راه آهن دو ریل همراستا دارد که معمولاً از فولاد است. این ریل‌ها با ریل‌بند (تراورس)های چوبی یا بتنی به هم پیوسته می‌شوند که این ریل‌بندها ریل‌ها را در بازه‌ای یکسان از همدیگر نگه می‌دارد.
[ویرایش] تعریف کلی
ترابری ریلی یکی از ترابری‌های زمینی است که در مصرف انرژیی بسیار به صرفه عمل می‌کند. ریل‌ها رویه‌ای بسیار صیقلی و سفت فراهم می‌کنند که چرخ‌های قطار می‌توانند با کمترین اصطکاک ممکن بر روی آن‌ها بغلتند. این روش با خود راحتی و صرفه‌جویی کارمایه (انرژی) به همراه دارد. معمولاً بخش پیشین قطارها هم با شکلی خمیده و هواپویا (آیرودینامیک) ساخته می‌شود تا در مصرف کارمایه صرفه‌جویی شود. رویهمرفته، تحت شرایط مناسب، قطار برای بردن حجم مشخصی از کالا یا مسافر 50 تا 70 درصد کمتر انرژی نیاز دارد تا ترابری جاده‌ای. افزون بر این، ریل‌ها و ریل‌بندها باهم وزن قطار را بطور یکسان پخش می‌کنند که در پی آن با هر محور/چرخ بار بیشتری می‌توان حمل کرد تا در ترابری جاده‌ای. ترابری ریلی همچنین از امن‌ترین و کم‌جاگیرترین شیوه‌های ترابری است. یک خط راه‌آهن دوریلی می‌تواند در یک زمان مشخص از یک بزرگراه چهارخطه هم بیشتر مسافر یا کالا جابجا کند.
[ویرایش] واژگان ترابری ریلی
در ترابری ریلی واژگان (اصطلاحات) چندی بکار می‌رود که واژگان استاندارد فارسی این شاخه (مصوبه فرهنگستان زبان و ادب فارسی) به این قرار است:
- [[[جاده آهن]]
- آمادگاه
- ایستگاه چندگانه
- ایمن‌گاه
- بارکف
- بارگُنج
- برش‌راه
- بلیط تمام مسیر
- بلیط ویژه
- واگن پهلوگرد
- تالار گذر
- ترابر
- توشه
- واگن توشه‌بر
- خط سرعت‌افزایی
- خط گذر
- خطرو
- خودکشند
- دالانه
- دیرانه
- ذخیره جا
- ریل‌بست
- زمان اوج
- زمان تخلیه
- تندرو (سریع‌السیر)
- سیم بالاسر
- سینی دوار
- شاخک برقرسان
- شدآمد
- شیبک
- ضربه‌گیر
- عمر بازدید
- فاصله گذر
- فرست
- فرست کردن
- قطار
- قطار بارگُنجی
- قطار تماشا
- قطار توربینی
- قطار خیابانی
- قطار دوسر
- کالای گذری
- گذرانه
- مسافر گذری
- مسیر موقت
- هزارچرخ
- واگن
- واگن خدمت
جستار وابسته: راه آهن ایران
