Coireall na cìche-shluagain

As a'Wikipedia

Template:Infobox IPA

Tha an coireall na cìche-shluagain 'na sheòrsa na connraige, air chleachdadh ann an roinn nan cànanan air bhruidhinn. Tha ʀ, "R" beag, an samhla in the Aibidil Eadar-nàiseanta Fogharach gu bheil a' comharradh an fuaim seo. Tha R\ an samhla na X-SAMPA. Tha a' chonnrag seo aon nan roinn gur air chantainn ris an R sgòrnanach.

[deasaich] Feartan

Feartan an coirill na cìche-shluagain:

Tha a dhòigh na labhairt 'na coireall, a' ciallachadh gu bheil e air chruthachadh leis na luasgain a inneil na labhairt (sa' chùis seo, a' chìoch-shluagain).
Tha a àite na labhairt na cìche-shluagain, a' ciallachadh gu bheil e a' chìoch-shluagain a tha a' crith.
Tha a sheòrsa na fuaimneachadh leis a' ghuth, a' ciallachadh gu bheil na fillidhean a' ghutha a' crith fad na labhairt.
Tha e 'na chonnrag labhairteach, a' ciallachadh gur adhar saor a theicheadh tron bheul.
Tha e 'na chonnrag mheadhanach, a' ciallachadh gu bheil e air chruthachadh le a' leigeil an sruthadh-adhair a shruthadh thar an meadhain na teanga, an àite nan taobhan.
Tha an inneal sruthadh-adhair dol-a-mach sgiamhach, a' ciallachadh gu bheil e air labhairt leis a' bhruthadh an adhair a-mach nan sgiamhan agus tron slighe guthach, an àite na as an sgòrnan no am beul.

[deasaich] Far an gur e air lorgadh

Tha ainneamh an coireall na cìche-shluagain a-muigh na Roinne-Eòrpa. Tahcairidh e ann an roinn nan seòrsaichean an Abchansaise agus ann an Eabhra Aisceanasaidheach. Ann an Lakotais, tha an coireall na cìche-shluagain fuaim eugsamhail an suathaidh air labhairt na cìche-shluagain, air chleachdadh ro /i/.

Air an Roinn-Eòrpa, tha e a' nochdadh gun do thòisich e 'san Fhraing, à far an sgaoil e ri Gearmailtis choitcheann, a' chuid as motha nan dual-cainntean na Gearmailtise, roinn nan dual-cainntean na h-Olaindis, roinn nan dual-cainntean Eadailtise a Tuath, agus na dual-cainntean Suainise a Deas agus Nirribhise a Deas. Ann am cuid an àite seo, tha e o chionn air a choisinn suathadh na cìche-shluagain fuaim eugsamhail, a tha air ghabhail os làimh gu h-iomlan ann an Olaindis choitcheann agus Danmhairgis. Tachairidh e cuideachd am measg nan luchd-labhairt de cànanan eile, nuair bidh liotachd aig daoine gun nì a' fuaimneachadh an coireall còsagail nas fheàrr doirbh no neo-chomasach (ged tha seo leasaichte gu tric le obair-lèighe bheag no teagasg). 'S dòcha tha Lenin 'na Ruiseanach as ainmeile a chleachdadh an coireall na cìche-shluagain.

'S e fìor-ainneamh airson cànanan a chur tuilleadh na aon coireall taobh ri taobh. Ge tà, cuiridh fileantaich nas sine na nan duail-cainntean an Ear Ocsiteanaise an coireall na cìche-shluagain agus an coireall còsagail taobh ri taobh, mar eisimpleir ann an /ɡari/ slàn agus /ɡaʀi/ darach.