Dùn Èideann

As a'Wikipedia

Caisteal Dhùn Èideann

Prìomh-bhaile na h-Alba ( bho 1437 ) ach chan e am baile as motha - sin Glaschu. 'S e 453,670 àireamh-sluaigh a' bhaile. Tha Dùn Èideann suidhichte air an oirthir aig taobh an ear na h-Alba. 'Se Dùn Èideann prìomh-bhaile sgìre Lodainn cuideachd.

'Se cridhe a' bhaile Caisteal Dhùn Èideann air mullach Creag a' Chaisteil. Tha fèis armachd ainmeil ann gach bliadhna ris an canar an 'Edinburgh Military Tatoo', far am bi saighdearan a sealltainn cho ealanta 's a tha iad ann an co-fhairpis, ceòl agus màrsaladh.

Tha fèis ainmeil eile ann airson dràma ris an canar, gu simplidh, Fèis Dhùn Èideann no 'The Edinburgh Festival' ann am Beurla. Bidh mìlltean de chleasaichean a' tighinn agus a' gabhail pàirt bho feadhainn ainmeil gu feadhainn neo-ainmeil a tha a' feuchainn ri ainm a dheanamh dhaibh fhèin.

Tha an lann-cluiche nàiseanta airson sgioba Rugbaidh Albannach ann - Murrayfield - agus dà sgioba mòr ball-coise a bhios a' cluich anns a' Phrìomh-Lìog ; Hibs agus Hearts.

Tha dìleab agus tòrr eachdraidh ann am fòghlam a' bhaile agus 'se Oilthigh Dhùn Eideann aon de na h-oilthighean as ainmeil ann am Breatainn agus san t-saoghal.

[deasaich] Eachdraidh eile

'Se baile le sean Rìoghachd Bhreatannach a bh'ann an Dun Eideann no Din Eidyn mar a chanar anns an sean chànan aig nam Breatannaich. Ainmichte airson Righ Northumbriach Eideann (Edwin) 'sa Bheurla "Edinburgh" no "Edwinsburgh", tha an daingneach fein suidhichte air creag bholcanachd. Re an linn reoithte, bha sgire Dun Eidinn fo raon doigh a bha siubhal dhan ear. Dh'fhag sin aghaidh direach dhan iar de'n creag agus earball truaill dhan ear(Is e*Creag is Earball an t-ainm air an cruth-tire seo). Air barrachd dh'fhag e lagan air taobh tuath agus taobh dheas- a chruthaich da loch: Loch A' Thuatha agus an Loch Deasachd. Tha "An Seann Bhaile" suidhichte air an earball, leis an Ard Sraid na ruith sios na droma dhan Chanongait a leannas air adhart gu geata Luchairt Rioghail An Róid. Eadar Dun agus luchairt lorgar priomh togaileachain na staite: Seann Cearnag a' Pharlamaid- a tha chun latha an diugh priomh ionad nan luchd-lagha Albannaich(gleidh *Achd an Aonaidh de 1707 Co-rian lagh na h-Albainn)agus an Aros, sonraichte ris Giles Naomh, Seachad air Taigh Comhairle Dhun Eidinn, lorgar an seann "Tolbooth" agus Taigh Seinnse "Deireadh an t-Saoghal" (a chomharrachas iomall balla a'bhaile 's na meadhan aoisean, nuair a bha an Canongait na baile fa-leth taobh a-muigh na ballaichean). Ri taobh bun a'Chanongait lorgar "Taigh an Roid", taigh parlamaid ur na h-Alba. Thoisich am baile a sgap am seachad air a sheann criochan re an 18mh cheud. Thogadh *Baile Ur Dhuin Eidinn dhan thaobh tuatha aig deireadh an 18mh cheud, mu'n am a' ghluais muintir an oilthaigh dha thaobh deas far a bheil an oilthigh suidhichte chun latha an diugh.