Kristnitakan á Íslandi
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
| Saga Íslands
|
|
Eftir tímabilum |
| Miðaldir á Íslandi |
|
| Nýöld á Íslandi |
| Nútíminn á Íslandi |
|
| Eftir umfjöllunarefni |
|
Kristnitakan á Íslandi er það tímabil um 1000 í sögu Íslands sem greinir frá því þegar Íslendingar taka kristna trú en áður höfðu þeir trúað á Æsi skv. Ásatrú.
Stuttu fyrir 1000 kom hingað saxneskur biskup, sem hét Friðrekur á vegum Haraldar blátannar Danakonungs. Honum varð lítið ágengt í kristniboði sínu en vígði þó kirkju við Ás í Hjaltadal. Sumar heimildir segja Ólaf Tryggvason konung Noregs hafa fyrst sent hingað Stefni Þorgilsson af Kjalarnesi í kristniboð. Í Íslendingabók segir Ari fróði að Ólafur konungur hafi sent hingað prestinn Þangbrand. Þar segir að Þangbrandur hafi verið á Íslandi í rúmt ár, skírt Hjalta Skeggjason úr Þjórsárdal og Gissur hvíta Teitsson frá Mosfelli og vegið tvo eða þrjá menn sem níddu hann. Segir sagan að Þangbrandur hafi snúið aftur til Ólafs og sagt honum að hann hefði litla trú á því að Íslendingar myndu taka kristni. Á Ólafur þá að hafa reiðst gífurlega.
Á Íslandi var engu að síður hópur manna sem tekið hafði kristni. Söfnuðust þeir nú saman þegar Alþingi var haldið og var Hjalti Skeggjason gerður landrækur fyrir goðgá eða guðlast. Sumarið 1000 sneri hann aftur ásamt Gissuri hvíta frá Noregi þar sem Ólafur hélt nokkrum höfðingjasonum í gíslingu og beið frétta. Segir sagan að hraun hafi runnið á Hellisheiði, er Alþingi var haldið, skammt frá Þingvöllum og töldu heiðnir menn að að guðirnir reiddust. Á þá Snorri Þorgrímsson á Helgafelli að hafa mælt „Um hvað reiddust goðin, þá er hér brann hraunið, er nú stöndum vér á?“ og þótti sýna mikla skynsemi. Þorgeir ljósvetningagoði lögsögumaður var í málsvari fyrir heiðingja og tilnefndu kristnir Hall Þorsteinsson á Þvottá. Hallur samdi við Þorgeir um að kveða upp dóm sem allir gætu fellt sig við. Við Lögberg hóf Þorgeir upp raust sína og kvað; „En nú þykir mér það ráð, að vér látim og eigi þá ráða, er mest vilja í gegn gangast, og miðlum svo mál á milli þeirra, að hvorirtveggju hafi nokkuð síns máls, og höfum allir ein lög og einn sið. Það mun verða satt, er vér slítum í sundur lögin, að vér munum slíta og friðinn.“ Þorgeir kvað það lög að menn skyldu taka kristni en áfram yrði leyft að blóta leynilega, bera út börn og eta hrossakjöt.
