Börma

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.

Börma


Officieel taol	Börmees
Hoofstad	Rangoon
Staotsvörm	Militair Dictatuur
Staotshoof	Than Shwe (sins 1992)
premier	Soe Win
Groondgebeed % water	678.500 km² 3,06%
Inwoeners	54 miljoen
Munt	Kyat (MMK)
Tiedzaone	UTC +6.30
Nationale fiesdaag	4 januari
Volkshymne	Gabar Majay Bamar Pyay
Landcode	MM
TLD	.mm
Tillefoon	+95

Börma (officieel ဴပည္ေထာင္စုဴမန္ မာနုိင္ငံေတာ္, Pyidaungzu Myanmar Naingngandaw; allewijl ouch in boetelandse stökker Myanmar geneump) is e land in Zuudoos-Azië, gerekend tot Achter-Indië. 't Grens aon Bangladesj, India, Sjina, Laos en Thailand. Hoofstad is Rangoon (Yangôn), ander stei zien Mandalay, Sittwe en Tavoy. Börma is e typisch veurbild vaan 'n militair dictatuur.

[bewirk] Administratief indeiling

Börma is ingedeild in zeve divisies en zeve staote. De divisies ligke in 't gebeed vaan de etnische Börmeze, de staote höbbe in naom mie zelfstendegheid.

[bewirk] Demografie

De etnische Börmeze make 69% vaan de bevolking oet. De res weurt oetgemaak door 'n bonte versjeieheid aon klein volker, boevaan de Shan (9%), de Karen (6%), de Rachiene (5%) en de Mon (2%) de groetste zien. 't Börmees is de officieel taol.

[bewirk] Historie

Roond 3000 v.Chr. immigreerde de Mon nao 't gebeeed; zie waore de ierste besjaving dao. Roond 't begin vaan de jaortèlling woorte ze gooddeils verdronge door de Pyu, die op dat gebeed 'n aontal stadsstäötsjes stiechde. Daovaan waor Sri Ksetra de veurnaomste. Umtot ze ziech neet tot ein staot vereinegde kóste ze ziech neet good verdeidege tege de invalle vaan de Börmeze in de negende ieuw. In 849 vestegde die e keuninkriek mèt Pagan es cintrum. Keuning Anawrahta (1044-1077) en zien opvolgers breide 't land flink oet, zoetot gans Zuidoos-Azië in de twelfde ieuw door Börma en 't Khmer-riek bezat waor. Daonao kaom 't riek in verval, door intern twiste (de geistelike kraoge ummer mier mach) en door invalle vaan de Mongole. In 1289 wierpe die de dynastie um en installerde 'ne vazal. In 1364 waort 't keuninkriek obbenuits opgeriech; 't blaof bestoon tot 1527, wie de Shan 't land invele. Intösse riechde de Mon in 't zuide hun eige keuninkriek nui op.

Al in 1531 woort 'n nui dynastie opgeriech, de Toungu-dynastie, die begós mèt keuning Tabinsjwehti. Dees dynastie lökden 't in de zestiende en zeventiende ieuw de Portugeze boete de deur te hawwe, meh verzwakden in de achtiende ieuw tot ze in 1752 vele. 't Machsvacuüm woort gevöld door de Konbaung-dynastie, die Thailand vereuverde en ziech daodoor 'nen oorlog mèt 't bezörgde Sjina op de hals hoolt; de Sjinese invasie woort evels trökgeslaoge. In de negentiende ieuw evels vele de Britte binne, die vanoet Brits-Indië hun mach aon 't oetbreie waore. Nao drei oorloge (1824-1826, 1852 en 1885) woort 't land in 1886 gans geannexeerd en aon Brits-Indië touwgevoog.

Aonvenkelik woort 't land hendeg oetgebojt door de Britte, meh nao vreidzem verzèt in de jaore twinteg woort 't bewind get coulanter. Tijens d'n Twiede Wereldoolog woort 't land door Japan bezèt en laote de Japaneze hei dwangarbeiers oonder vreiselike umstendeghede 'ne spoorweeg aonlègke. Dao waore ouch väöl Indische Hollenders bij. Wie Börma mèt de res vaan zuid-Azië bevrijd woort kaom 't nationalisme dao op, wat in 1948 tot 't erkinne vaan zien oonaofhenkelikheid leide. Es oonaofhenkelik land waor 't weineg stabiel en in 1962 greep chef-staaf Ne Win de mach. Sinsdeen zöchden 't land oonder militair dictatuur. In 'n nui constitutie in 1974 verbood me al ander partije en hefde me de trias politica officieel op. Vaanaof ind jaore tachteg begóste de groetmachte sancties aon 't beweend op te lègke, die evels weineg effek hadde. In 1992 woort de naom officieel veranderd in Myanmar.

Len in Azië
Afganistan \| Armenië² \| Azerbaidzjan¹ \| Bahrein \| Bangladesj \| Bhoetaan \| Börma \| Broenai \| Cambodja \| Cyprus² \| Filipiene \| Georgië² \| India \| Indonesië \| Iraan \| Irak \| Israël \| Japan \| Jeme \| Jordanië \| Katar \| Kazachstan \| Kirgizië \| Koeweit \| Laos \| Libanon \| Maledive \| Maleisië \| Mongolië \| Nepal \| Noord-Korea \| Oesbekistan \| Omaan \| Oos-Timor \| Pakistan \| Palestiense Staot \| Papoea Nuuj-Guinea \| Rösland¹ \| Saoedi-Arabië \| Singapore \| Sjina³ \| Sri Lanka \| Syrië \| Tadzjikistan \| Thailand \| Törkieë \| Turkmenistan \| Vereinegde Arabische Emirate \| Viëtnam \| Zuud-Korea
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia² \| Gazastrook \| Hong Kong \| Makau \| Westelike Jordaanover
Status betwis: Palestiense Staot \| Sjina (nationalistisch) \| Sjina (volksrippebliek) \| Törks Cyprus
1. Dit land ligk gedeiltelik in Europa. 2. Dit land ligk geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. 3. Sins 1949 oonder twie regeringe verdeild.