Eris
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Eris, offesjeel 136199 Eris, veurheen 2003 UB313 of (door häör oontdèkkers) Xena geneump, is e klein planetair objek in de Kuipergordel (iesdwerg), wat in 2003 veur 't iers gelocaliseerd woort en boevaan in 2005 bekind woort tot 't groeter is es Pluto. Bij de redefinitie vaan 't woord planeet op 24 augustus 2006 woort 2003 UB313 in de nui categorie dwergplaneet ingedeild. Op 13 september 2006 kreeg dizze dwerplaneet de naom Eris.
[bewirk] Oontdekkingsproces
Op 21 oktober 2003 woorte de pleetsjes gesjote die 'n nui satelliet vaan de zon in de wijer regione vaan 't Zonnestèlsel vaslagte. Dit gebäörde door e team vaan astronome wat al langer nao planeetachteg objekte veurbij Neptunus zeuk en 'twelk ze groetste successe de oontdèkking vaan 50000 Quaoar en 90377 Sedna waore. Op 5 januari 2005 woort oet analyse vaan de foto's dudelik tot 't hei um e nui objek góng, meh de publicatie vaan dees oontdèkking woert oetgesteld tot mèt spectroscope en aander oonderzeuksmethodes mier vaan dit objek bekind waor. Op 29 juli 2005 prizzenteerde me de nui planeet, same mèt twie ander groete (meh dudelik kleinder) Kuipergordelobjekte, 2003 EL61 en 2005 FY9.
[bewirk] Eigesjappe
De umloupbaon vaan Eris steit gemiddeld zoe'n 67,7 AE vaan de Zon aof; einen umloup doort zoe 560 jaor. Op 't momint steit de planeet kort bij häör aphelium vaan 97,7 AE. De planeet steit drei kier zoe wied vaan de zon aof es Pluto. De eccentriciteit is 0,4416129, de baon is dus sterk elliptisch.
De doorsnee is teminste 2390 kilometer; 't oppervlak, en mesjiens ouch de res vaan de planeet, besteit oet bevrore methaan. De oppervlakdetemperatuur kin neet wied vaan 't absoluut nulpunt ligke.
Eris heet ouch 'n maon, Dysnomia geneump (de oontdèkkers neumpde häör Gabrielle).
