Klingon
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
't Klingon is 'n fantasietaol oontworpe door Marc Okrand veur de tillevisieserie Star Trek en in die serie gesproke door de Klingons. Nao jaore allein intern gefunctioneerd te höbbe, heet Okrand veur inkel jaore de taol vrijgegeve, zoetot noe op groete sjaal door fans vaan de serie Klingon weurt gelierd.
De taol zelf is neet gemekkelik: ze is in groete mate agglutinerend en de meneer boe-op wortele en suffixe aoneingekleef weure is neet gemekkelik te volge: 'n miervajdsvörm beveurblid kin e woord volkoume oonherkinbaar make. De woordvolgorde is objek-subjek-verb, wat ouch al bijdraag tot 't boeteneerds karakter vaan de taol.
De vocabulair is aofgestump op de aard vaan de wezens: 't zien kriegslui, en hun taol is fors. Wäörd veur zake es leefde of veur te greute of te bedaanke bestoon koum; es greute zien in gebroek nuqneH ("wat wèlste?") en Qapla' ("succes!"). Dees wäörd huurt me dèks gebroeke op conventies vaan Star-Trekfans. Sjèlle en vloke is oonder Klingon 'n fien kuns, zoetot de taol väöl sjèlwäörd kint (petQ, yIntagh, taHqeq etc.).
De fonologie is bezoonders riek aon gutturale, überhaup aon kleng die in 't Ingels oonbekind zien. De versjèllende kleng koume al wel in natuurlike taole veur, meh noets al of bekaans al in ein taol. Klingon heet zien eige alfabet meh weurt meistens mèt Latiense lettere gesjreve, ouch al umtot Unicode gein Klingon-teikes kint. In 't Latiens alfabet geve kapitale en klein lettere versjèl in klank aon.
Recintelik zien drei beuk oet de wereldliteratuur nao 't Klingon vertaold: Hamlet, Prince of Denmark, Much ado about Nothing en 't Gilgamesj-epos. De Shakespeare-vertaolinge zien gemaak nao aonleiing vaan 'n opmèrking door 'n Klingon euver deen oteur in 'n aoflevering vaan Star Trek.
