Hiondúchas
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
 |
Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann. Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
![Feidhmíonn teampaill mar lárionad adhair i saoil comhphobal Hiondúch. Seo í Barsana Dham[1][2], Meiriceá: An Teampall Hiondúch is mó sa Domhain iarthar.](../../../../images/local/thumb/e/eb/Teampall_Hiondúch.jpg/300px-Teampall_Hiondúch.jpg)
Is éard atá in Hiondúchas ná traidisiún spioradálta aondéitheach[2] oirthearach. Sa lá atá inniu ann is é an tríú creideamh is mó cleachtaithe ar domhain. Is é ceann de na reiligiúin is sine sa domhan. Tá béim ag an Hiondúchas ar Búdachas, Saíceachas agus Seaineachas.
Thosaigh an reiligiún san India. Sa lá atá inniu ann tá daonra mór Hiondúch san Neipeal (89%), India (79%), Oileán Mhuirís (52%), An Ghuáin (40%), Oileáin Fhidsí (38%), Suranam (30%), An Bhútáin (25%), Oileán na Tríonóide (24%), Srí Lanca (15%), agus Malaeisia (6.3%).[3] Ta daonra mór Hiondúch i dtíortha eile freisin, eg. i Meiriceá tá 2 milliún daoine Hiondúch.[4] Tá timpeall ar 900 miliún sa domhan iomlan.
Ní hé Hiondúchas an tearma ceart. Glaonn daoine Hiondúch Sanatan Dharm ar an traidisiún spioradálta seo.
Ciallainn Sanatan gur traidisiún síoraí é; is éard atá in san tearma Dharm ná cleachtaithe spioradálta a fhorbrainn tréithe spioradálta inmheanach an duine, agus is mar a ngeall is féidir leat Dia a bhaint amach.
Creideann daoine go bhfuil alán mí-dearcaidh faoin Hiondúchas ann.[5][6][7][8][9][10][11][12]
Clár ábhair |
[athraigh] Aondéitheach
Is traidisiún spioradálta aondéitheach é an Hiondúchas.[13] Ní creideann daoine Hiondúch in ach aon Dia amhain ach adhairaítear É i mbealaí éagsúla eg. mar Krishn, Vishnu, Shiv agus Shakti. Is é Krishn uile-dreach do Dhia agus tá na dreachanna eile istigh ann.[14]
[athraigh] Dia, maya agus na anaim
Is ábhar fíor-tábhachtach agus fothiuil é an gaol idir na trí níthe síoraí seo.[15] Creideann daoine Hiondúch nach bhfuil ach tri níthe síoraí ann: Dia, maya agus anaim.
Tá na anaim gan teorainn, beag bídeach agus Diaga. Tá gaol Diaga síoraí amhain idir Dia agus na nanaim. Mínionn an Hiondúchas go bhfuil na anaim imithe go síoraí ó Dhia. Ach, mar go bhfuil na anaim Diaga, tá tarraingt/gaol nádúrtha idir iadsan agus Dia. Ní bheidh anam sásta go dtí go bhaineann sé Dia amach.
Tá cion nádúrtha ag an meabhair ar an domhain seo mar gheall nar ní Diaga é an meabhair. An difriocht idir tuiscint an meabhair agus tuiscint an anam is cuis le fulaingt an duine.
Mínionn na Scrioptúirí Hionduach go gcaithfear dúthracht[16] a dheanamh do Dhia amhain le do meabhair, agus gan dúthracht a dheanamh do nithe an domhain seo. Mínionn siad gurbh "tusa" do anam, níl tú do chorp fisiceach. Mar sin, deireann siad go gcaithfear thuisceant go bhfuil tusa agus Dia amhain gaolta go síoraí. Go dtí go bhfuil an tuisceant sin agat go hiomlan, caithfidh tú teacht ar imirce ó chorp go gcorp tar éis bás (reincarnation).
Maya a dtugtar ar cion nádúrtha an meabhair ar níthe an domhain, agus an easpa tarraingt aige ar Dia.
[athraigh] Scrioptúirí Hionduach
Is iad na 'Scrioptúirí Hionduach' bunús an creideamh Hionduach. Creideann daoine Hionduach go bhfuil na Scrioptúirí síoraí.
Tá cuid maith Scrioptúirí ann. Tá aidhm spioradálta éagsúla acu. Aidhm deireanach na Scrioptúirí Hionduach ná Bhagwan a bhaint amach. Deirtear go bhfuil na Scrioptúirí Hionduach uilíoch; tá daoine an domhain seo uilíoch freisin. Mar sin, caithfear go bhfuil modhanna spioradálta éagsúla acu.[17]:
[athraigh] Na príomh-Scrioptúirí Hionduach
- Vedas Mhuineann go bhfuil sé tabhachtach a bheith i do dhuine maith.
- Vedangas 'Sé Bunus gramadach Sanscrait; astralaíocht Hionduach; agus foclóir vedic.
- Upvedas Eolaíocht eacnamaíocht, cosaint, ceoil agus Ayurved.
- Upnishads Ni ach seachmall at in san domhain seo, mar sin caithfear tú-féin a bheith cion ar Dhia gan a bheith cion ar an domhain.
- Smritis Códanna máralta maireachtáil.
- Darshan Shastras
- Puranas I mhol Dé.
- Bhagwatam Labhrann sé faoi uile-ghrá Dé.
- Itihas Ramayan and Mahabharat
- Gita Thrí bhakti amhain is fé uile-ghrá Dé a bhaint amach.
[athraigh] Leathanacha eile
[athraigh] Tagairtí
- ↑ http://www.hua.edu/media/mediasupportfiles/newsletters_brochures/HU-Newsletter-7-03.pdf
- ↑ http://hinduamericanfoundation.org/hintro_questions.htm
- ↑ http://www.adherents.com/largecom/com_hindu.html Daonra Hiondúchas
- ↑ http://hinduism.about.com/library/weekly/extra/bl-hinduamericans.htm
- ↑ http://hinduamericanfoundation.org/media_toolkit_misconceptions.htm
- ↑ http://hinduism.about.com/od/basics/a/hinduism.htm
- ↑ http://www.hsp.org/default.aspx?id=247
- ↑ http://www.infinityfoundation.com/mandala/s_es/s_es_sharm_EAA.htm
- ↑ http://www.pluralism.org/news/article.php?id=1936
- ↑ http://legacy.rmplc.co.uk/orgs/isrsa/isrsa207.html
- ↑ http://www.zawaj.com/bilqis/12-13-99_hinduism.html
- ↑ http://indiapost.com/article/perspective/661/
- ↑ http://www.bbc.co.uk/religion/religions/hinduism/beliefs/intro_1.shtml
- ↑ http://www.thevedicfoundation.org/valuable_resources/hinduism_at_a_glance.htm
- ↑ http://hinduism.iskcon.com/concepts/105.htm
- ↑ http://encyclopediaofauthentichinduism.org/articles/65_the_true_path.htm
- ↑ http://www.thevedicfoundation.org/authentic_hinduism/bhartiya_scriptures.htm Scrioptúirí Hionduach
[athraigh] Naisc sheachtracha
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.
