Wjazońca (gmejna)

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Neukirch/Lausitz Wjazońca
wopon	mapa
Zakładne daty
stat	Němska
zwjazkowy kraj	Sakska
knježerstwowy wobwod	Drježdźany
wokrjes	Budyšin
koordinaty	51°06′ N 14°19′ E (G)
wysokosć	325 m
přestrjeń	21,32 km²
wobydlerstwo	5.434 (31. decembra 2006)
póstowe čisło	01904
telefoniska předwólba	035951
KFZ-znamješko	BZ
Měšćanske zarjadnistwo
Adresa	Hauptstraße 20 01904 Neukirch
Stronka w syći	www.neukirch-lausitz.de
Politika
měšćanosta	Gottfried Krause
Mapa
pok.·disk.·wobdź.

Wjazońca (němsce Neukirch/Lausitz) je statnje připóznate wočerstwenišćo na juhowuchodźe zwjazkoweho kraja Sakska. Słuša ke krajnemu wokrjesej Budyšin a lězi zanurjena mjez dwěmaj hórskimaj rjećazomaj Hornjołužiskich hór pod bohaće zalěsnjenym 587 m wysoki Sokolnikom.

Wobsah 1 Geografija 1.1 Geografiske połoženje 1.2 Susodne gmejny 2 Stawizny 3 Wuwiće wobydlerjow 4 Měšćanske partnerstwo 5 Hospodarstwo 5.1 Wažne firmy we Wjazońcy: 6 Infrastruktura 6.1 Wobchad 6.2 Zdźěłanje 7 Literatura 8 Přispomnjenki 9 Eksterne wotkazy

[wobdźěłać] Geografija

[wobdźěłać] Geografiske połoženje

Sokolnik je Wjazońčanska "domjaca hora". Pod nim so přez Wjazońcu běžaca rěka z jenakim serbskim mjenom Wjazońca, kotrejež němske mjeno je Wesenitz. Wjetše města we wokolinje stej Budyšin (15 km) a Biskopicy (12 km).

[wobdźěłać] Susodne gmejny

Přimjezowace gmejny su (po směrje časnika) Dobruša-Huska, Wjelećin a Wołbramecy z wjesnym dźělu Ringenhain w krajnym wokrjesu Budyšin, Neustadt in Sachsen w krajnym wokrjesu Sächsische Schweiz kaž tež Smělna-Póckowy w krajnym wokrjesu Budyšin.

[wobdźěłać] Stawizny

W lěće 1222 je so Wjazońca ze swojim němskim mjenom „Neinkirgen“ prěni raz we wopismje naspomniła. Mjeztym zo so němske mjeno na tehdy nowotwarjenu cyrkej we wjesnym dźělu Delnja Wjazońca poćahuje, pokazuje serbske mjeno na geografiske połoženje nad rěku Wjazońca^[1].

W bliskosći sydlišća su so w meji 1813 w zwisku z bitwa pola Budyšina boje mjez francoskimi a ruskimi jednotkami wotměli.

[wobdźěłać] Wuwiće wobydlerjow

Ličby wobydlerjow (staw 31. decembra):

• 1960 - 7.134
• 2002 - 5.680
• 2004 - 5.540

Datowe žórło wot lěta 2002: Statistisches Landesamt Sachsen

[wobdźěłać] Měšćanske partnerstwo

Wot lěta 1992 je Bönnigheim w krajnym wokrjesu Ludwigsburg partnerske město Wjazońcy.

[wobdźěłać] Hospodarstwo

Najebać woteběracych tendencow w Hornjej Łužicy, ma gmejna Wjazońca wobdźiwajomny hospodarski róst. Bytostny přinošk za to wukonja zhotowjer gratowych mašinow Trumpf, kotryž w regionje wjele dźěłowych městnow wutworja.

[wobdźěłać] Wažne firmy we Wjazońcy:

• TRUMPF Sachsen GmbH
• Käppler und Pausch GmbH
• Tradicionelna cwibakowa fabrika

Hornčernje:

• Heise - Original Bunzlauer Keramik
• Kannegießer Keramik
• Karl Louis Lehmann GmbH
• Hornčernja Heinke Neukirch

K tradicije hornčerstwa we Wjazońcy słuša tež kóždolětny hornčerski swjedźeń.

[wobdźěłać] Infrastruktura

Wot Wjazońcy hač do Žitawy wjedźe derje z taflemi wuhotowana kolesowa ruta - hornjołužiska kolesowarska šćežka chěžow ze stołom.

[wobdźěłać] Wobchad

Awtodróha A 4, kotraž 13 km na sewjer Wjazońcy nimo wjedźe, je najspěšnišo po dojězdnej dróze k najězdej Słona Boršć docpějomna. Lětanišćo Drježdźany je 40 awtowych mjeńšin zdalene. Wjazońca leži direktnje na B 98, kotraž so w Biskopicach započina a so we Wopakej z B 96 zjednoća, kotraž wot Budyšina přińdźe a k čěškej hranicy na sewjernej kromje Žitawskich horin wjedźe.

Za železniskich pućowacych steja wobě dwórnišći Wjazońca-zapad a Wjazońca-wuchod k dispoziciji, kotrejž na zelezniskej čarje Biskopicy - Žitawa ležetej, z direktnymi zwiskami do Drježdźan a Libereca. Hač do něšto lět bě direktny železniski zwisk Bad Schandau - Sebnica - Neustadt in Sachsen - Wjazońca-zapad - Wjazońca-wuchod - Wjelećin - Budyšin. Mjeztym wšak je wobchad na čarowymaj wotrězkomaj Neustadt in Sachsen - Wjazońca-zapad a Wjelećin - Budyšin zastajeny.

Z regionalnymi busowymi linijemi su Biskopicy, Budyšin, Wopaka a Neustadt in Sachsen docpějomne. Wot Neustadta in Sachsen su busowe linije do Sebnicy a dale do Bad Schandau, do Drježdźan, do Pirny a do Hohnsteina. Nimo toho leži Neustadt in Sachsen na železniskej čarje Pirna - Sebnica - Bad Schandau.

[wobdźěłać] Zdźěłanje

Wjazońca ma dwě zakładnej šuli, Pestalozziowa šula a Lessingowa šula a jedna srjedźnu šulu.

[wobdźěłać] Literatura

• Domizniski slědźer Jurij Pilk (němsce Georg Pilk) je dwě knize wo stawiznach Wjazońcy spisał: „Neukirch am Hohwald in den Befreiungskriegen“ und „Neukirch im 18. Jahrhunderte“.

[wobdźěłać] Přispomnjenki

1. ↑ Jan Meschgang: Die Ortsnamen der Oberlausitz; Domowina Verlag, Bautzen 1973; S. 97

[wobdźěłać] Eksterne wotkazy

• Offizielle Gemeindeseite
• Zum Thema Familienforschung in Neukirch