Moond (Ääd)
Us de Wikipedia
 |
Hee kütt nur eijn, doch Moond hät mieh Bedeutunge. Luuer donoh op dä Sigk → Moond (Watt ėßß datt?) |
|---|
(mieh Sigge, wo mer der Dijaläk nit rääsch wėßße)
un wi jeshrėvve, wėßße mer och nėt
(mieh Sigge, wo_mer_nėt wėßße, wi_jeshrėvve)
Ene Moond is ene Himmelskörper dä öm ene Planet kreis un mit dämm zesamme öm en zentrale Sunn wandert.
Onß Ääd hät jenou ëijnne Moond, dä Moont, unsere Moond jenannt, un fun dämm eß hee de Rädd.
Für ze sehe weveel Moonde et in unserem Sunnesystem jitt loor he: Leßß mit de Moonde vun unserem Sunnesystem
| De Dijaläkte un wi mer t bochshtabbėerre kann
|
||
|---|---|---|
| Döütsch : | Mond | |
| Dremmener Platt : | Mǫe̩n | |
| Kölsch (Rheinische Dokumenta) : | Mǫǫnt | |
| Kölsch (Ripoarėsch Töhn) : | Moohnd, Moont | |
| Kölsch (Wrede) : | Mond | |
| Krieevelsch : | Mooen | |
| Limmborjėsch : | Luna | |
| Luxemborjėsch : | Äerdmound | |
| Nederdöütsch : | Maan | |
| Nedersaksisch : | Maone (eerde) | |
| Nederlands : | Maand (Eer) | |
Enhaldsüvversich |
[Ändere] Physikalische Daate
Ooser Moond bruch für en Umrundung vun ooser Ääd unjefähr 28 Daach. Dobei hält hä ne middlere Avstand vun 384 405 km. Für een Ömdrehung öm sich seleves bruch hä och 28 Daach. Dat bedöck, dat mir emmer die jliche Sick vom Moond sehe.
Dä Moond eß for sesh allëijn jenomme düüßter un hädd_en meddel_jriise Färv_ävver de sonn schingk drop, un esu künne mer en sin, esu lang wi es naaks dr Hemmel düüßter jenoch do_fö_eß, un esu lang als wi de Sonn fun do schingk, wo se och op di Sigk treff, di mir emmer am Belooere sėn. Dat wääßelt nattölesh övver dė 28 Dääsh ëijmohl öm däjannze Moond eröm.
[Ändere] Minsche om Moond
Dä Moond is dä einzichste Himmelskörper dä vun Minsche betrodde wudde is. Am 20. Juli 1969 sin et irste mol Minsche om Moond jeland. Neil Amstrong is dann als irster usjestieje un hätt dobei sing berühmte Wörd jesaat:
Et is ene kleene Schritt für ene Minsch, äver ene jrusse Sprung für de Minschheit. (Frei Üversetz)
Edwin E. Aldrin wor dann dä zweite Minsch om Moond. Et letzte mol woren Minsche im Joor 1972 om Mond un seither nimmie.
[Ändere] Wie mir dä Moond sehe
Dä Moond hätt die Eijenart dat hä vun de Ääd us emmer anders ussieht. Dat sin die Moondphase.
- Neumoond
- zoonemender Halevmoond
- Vollmoond
- avnemender Halevmoond
En andere Besonderheit sin die Finsternisse. Do jitt et Moondfinsternisse un Sunnefinsternisse.
[Ändere] Us wat dä Moond besteijht
[Ändere] Wie dä Moond enstande is
| Unß Sunnesystem | ||
|---|---|---|
| Steern | Planneet | Moond | Aßteroiit | Kommeet | Zwerchplaneet | ||
| Sunn | Merrkuur | Veenuß | Ääd | Mars | Asteoridejüddel | Ceres | Juppitter | Satturrən | Urranuß | Nepptuun | Pluuto | Kuiperjüddel | Eris | Oochtsche Wullək | ||
|
|
||
| Die Ääd hät eijne Moond — dä Moond | ||
 |
Mieh Aatikkel övver Weßßeschaaf & Teschnigk fingßte op dä Pooz:Weßßeschaaf & Teschnigk |
