Комонвелт
Од Википедија, слободна енциклопедија
Зборот комонвелт во англискиот јазик доаѓа од „common well-being“ и значи заедничка благосостојба, што може да се однесува на политичка заедница, република, федерација и сл. Денес името Комонвелт означува политичка заедница, лабава конфедерација на држави, поранешни членки на Британската Империја (освен Мозамбик, кој бил португалска колонија).
Во Комонвелтот доброволно членуваат 53 независни држави со вкупно 1.921.974.000 жители[1]. Тоа е меѓународна организација преку која земјите-членки со различни социјални, политички и економски основи соработуваат за заеднички вредности и цели, зацртани во Сингапурската Декларација[2]. Некои од тие цели се промоција на демократијата, човековите права, добро владеење, владеење на правото, лични слободи, еднаквост, слободна трговија, мир и др.[3]
Членки на Комонвелтот се: Антигва и Барбуда, Австралија, Бахами, Бангладеш, Барбадос, Белизе, Боцвана, Брунеи, Вануату, Гамбија, Гана, Гвајана, Доминиканска Република, Замбија, Индија, Јамајка, Јужна Африка, Камерун, Канада, Кенија, Кипар, Кирибати, Лесото, Малави, Малезија, Малдиви, Малта, Маврициус, Мозамбик, Намибија, Науру, Нов Зеланд, Нигерија, Обединетото Кралство, Пакистан, Папуа Нова Гвинеја, Самоа, Свазиленд, Света Луција, Свети Винсент и Гренадини, Свети Китс и Невис, Сејшели, Сиера Леоне, Сингапур, Соломонови Острови, Танзанија, Тонга, Тринидад и Тобаго, Тувалу, Уганда, Фиџи и Шри Ланка.
Помеѓу членките на Комонвелтот има и републики и монархии. Шеф на Комонвелтот е Елизабета II, кралицата на Велика Британија. Покрај тоа, таа е кралица и на 16 од членките на Комонвелтот, познати како Кралства на Комонвелтот: Канада, Австралија, Нов Зеланд и др. Други пет членки имаат свои монарси: Лесото, Брунеи, Малезија, Свазиленд и Тонга. Останатите 32 земји се републики.
Иако има поинаква улога и поставеност, Комонвелтот е наследник на Британската Империја. Од конференциите на британските колонијални премиери што периодично се одржувале од 1887., произлегла организацијата на Империјални Конференции во доцните 1920-ти.[4] Организацијата Комонвелт се развила од овие Империјални конференции, откако била признаена независноста на самоуправните колонии и на доминионите. На Империјалната Конференција во Балфур во 1926. била признаена еднаквоста и неподреденоста на членките, вклучувајќи ја и Велика Британија, во било кој домен на внатрешните и надворешните работи, обединетоста преку верноста кон Круната, и слободното асоцирање во „Британскиот Комонвелт на Државите“. Ова се смета за формална дата на основање на Комонвелтот.
По Втората Светска Војна Империјата постепено исчезнала, делумно поради движењата за независност во колониите, а делумно поради намалената економска моќ на Британија поради трошоците од војната. Зборот „Британски“ бил исфрлен од името на Лондонската Конференција во 1949., за да се отслика новата реалност.[5] Бурма (денешен Мијанмар) и Аден, биле единствените две поранешни колонии кои не се придружиле кон Комонвелтот после здобивањето на независност. Ирска го напуштила Комонвелтот откако станала република во 1949.
Секои 4 години членките на Комонвелтот организираат Игри на Комонвелтот, втора по големина мулти-спортска манифестација по Олимписките Игри.
[уреди] Референци
- ↑ Проценка за 2005-та
- ↑ „FAQs“. [Страницата е посетена на 2007-07-25].
- ↑ „Сингапурска Декларација на Принципите на Комонвелтот, 1971, англ.“. [Страницата е посетена на 2007-07-25].
- ↑ „Историја на Комонвелтот (англ.)“.
- ↑ „Историски дати на Комонвелтот (англ.)“.
