Тодор Паница

Од Википедија, слободна енциклопедија

Тодор Паница (1876, Орехово, Бугарија - 7 мај 1925, Виена), бугарин по народност, близок соработник на Јане Сандански. Уште на петгодишна возраст останува сирак, но чичко му се грижи за него и така тој завршува гимназија во градот Варна и каде по завршувањето се враќа во својот град и формира социјалистички кружоци.

[уреди] Улога на Тодор Паница во македонската историја

Близок соработник е на Јане Сандански. Повеќе време дејствувал во четата на скопскиот војвода Никола Пушкарев. Од 1905 година се поврзал со серската група на Сандански и дејствувал на тој терен. Раководел со Драмскиот револуционерен реон. По наредба на окружниот комитет на Серскиот револуционерен округ, во 1907 година го извршил убиството на Борис Сарафов и Иван Гарванов.

Од овде па понатаму тој бил редовно прогонуван од врховистите најзасилена потера по него превзел Ванчо Михајлов. Во времето на Хуриетот (1908 година) , дејствувал заедно со Јане Сандански и таканаречената Серска револуционерна група која соработувала со младотурскиот режим. Се настанува во Драма и зема активно учество во организирањето на народно-федеративната партија во Македонија и Одринско. Против контрапревратот на Абдул Хамид тој учествува со одред од доброволци.

Кога во 1922 година групите на Тодор Александров го нападнале Неврокоп, Паница со неколку свои истомисленици дал силен отпор. По деветојунскиот преврат, тој живее илегално во Бугарија а потоа заминува во Југославија каде во 1925 година се преселува во Виена, каде работи заедно со Димитар Влахов.

[уреди] Како е убиен Тодор Паница

По убивањето на Борис Сарафов и Иван Гарванов, Ванчо Михајлов испратил потера по него. За таа цел тој ја искористил Менча Карничу, блиска до идејните чувства на Тодор Паница, на која ќе и вети брак само да го ликвидира својот пријател. Менча Карничу, по потекло од Крушево, болна од туберколоза се вовлекла во семејството на Паница, кое живеело во Виена и станала многу блиска со сопругата на Паница- Екатерина.

Планот за ликвидирање на Паница бил направен. Тој требало да биде убиен на свадбата на Бумбаров, вооружен придружник на Паница, со Магдалена, сестра на Екатерина.Но таа се откажала од ова дејство поради големото обезбедување.

На 7 мај 1925 година во виенскиот Бургтеатар се давал „Пер Гинт“. Паница со својата сопруга и младоженците Бумбарови заедно со телохранителот Богатинов ангажирале ложа во театарот. Планот бил кога на сцената ќе настапи моментот на потонувањето на бродот проследено со силна музика, Менча ќе пука во Паница. Така и станало. Во потребниот миг таа го извала пиштолот и со неколку куршуми го усмртила Тодор Паница. На судскиот процес во Виена таа е осудена на протерување од Австрија. Во Софија е пречекана триумфално од бугарските власти, како храбар антимакедонски деец, а наскоро му станала и сопруга на Ванчо Михајлов.