Asteroid
Vun Wikipedia
En Asteroid (vun’t gr.: ἀστήρ un εἶδος „Steernordiger“) is en Himmelskörper, de lütter is as en Planet un tomeist ok lütter as en Dwargplanet un de sik op en keplersch Bahn üm de Sünn bewegt.
Fröher weer bi de Astronomen to de Asteroiden faken ok gliekbedüdend Planetoiden oder Lüttplaneten seggt. De egentlich Bedüden „sternordig Objekt“ hett mit de pyhsikaalsch Egenschoppen vun de Asteroiden nix to doon. De Beteken kummt dorvun, dat Asteroiden so lütt sünd, dat se in de meisten Teleskopen – anners as de Planeten – blots as en lütten Punkt to sehn sünd un nich as en Schiev.
Opstunns sünd ungefähr 338.000 Asteroiden opdeckt, aver de wirkliche Tall geiht wohrschienlich in de Millionen. De wenigsten dorvun hebbt Dörmeters vun mehr as 100 km. De Gröttste Asteroid weer lange Tiet (1) Ceres bit de 2002 vunwegen de ne’e Definitschoon ut de Klass vun de Asteroiden rutnahmen worrn is un nu as Dwargplanet ansehn warrt.
De meisten Asteroiden hebbt jümehr Ümloopbahn twüschen Mars un Jupiter; aver Asteroiden künnt sik ok bit dicht an de Sünn ran bewegen oder ganz wiet weg wesen. Dor gifft dat (2) Pallas un (4) Vesta un 'ne ganze Reeg annere. Grote Asterioden sünd in de letzten Johren in’n Kuipergördel funnen worrn. Enige dorvun sünd Objekten as (50000) Quaoar mit üm un bi 1250 km Dörmeter oder (90482) Orcus mit 1600-1800 km. Und 2003 weer de ungefähr 1700 km grote (90377) Sedna opdeckt, de noch en beten wieter weg is.
