Wikipedia:Manual gaya penulisan (biografi)

Dari Wikipedia bahasa Melayu

Laman ini merupakan panduan Wikipedia yang perlu dipatuhi.

Ia dipersetujui ramai penyunting dan digunakan dalam kebanyakan keadaan di Wikipedia. Anda boleh membuat perubahan kecil di halaman ini, akan tetapi perubahan besar harus dibincangkan terlebih dahulu di halaman perbualan rencana ini.

Garis Panduan Gaya
Manual Gaya Penulisan Utama
Manual-manual tambahan
Bagaimana menyunting halaman
Garis panduan reka letak
Penulisan yang lebih baik
Unsur-unsur dasar
Tajuk rencana
Tajuk bahagian
Bahagian
Pautan
Imej: Tajuk
Imej: Tutorial
Kategori
Menyebut sumber-sumber
Unsur-unsur khas
Istilah teknikal dan takrif
Menerangkan jargon
Matematik: Simbol
Nama benda dan perkara
Nama khas
Nota kaki
Pengelasan orang
Perintah kendali: Contoh
Senarai
Tanda niaga
Tanda sengkang
Tarikh dan nombor
Gaya untuk halaman istimewa
Biografi
Halaman nyahkekaburan

Tujuan Wikipedia:Manual gaya penulisan (atau panduan gaya) ialah untuk memberi garis panduan bagi memeliharakan ketekalan pandang dan teks. Pematuhannya oleh penulis-penulis, khususnya penulis baru, tidak diperlukan. Penyertaan anda diutamakan. Sila membuat apa sahaja yang anda berupaya dan tinggalkan kepada penyunting yang mahir untuk mengemaskinikan rencana anda.

Penyumbang-penyumbang baru diingatkan bahawa penulisan yang jelas, bermaklumat serta tidak berpihak adalah lebih mustahak daripada penyampaian dan penformatan.

[Sunting] Perenggan pendahuluan

Perenggan pendahuluan harus mengemukakan:

Nama-(nama) dan gelaran-(gelaran), jika ada (sila lihat: Wikipedia:Kelaziman penamaan tajuk rencana (nama dan gelaran))
Tarikh kelahiran dan kematian, jika diketahui (sila lihat: Wikipedia:Manual gaya penulisan (tarikh dan nombor)#Tarikh kelahiran dan kematian)
Kewarganegaraan
Pencapaian mereka
Mengapa pencapaian mereka dianggap penting.

Contoh:

Cleopatra VII Philopator (Disember 70 SM/Januari 69 SM – k.k. 12 Ogos, 30 SM) adalah permaisuri of Mesir kuno. Beliau merupakan ahli terakhir Wangsa Ptolemy Macedonia yang memerintah Mesir...
Francesco Petrarca atau Petrarch (1304 – 1374) merupakan cendekiawan, penyair, dan penyokong humanisme Itali yang telah dianggapi sebagai pencipta nama Renaissance (zaman Pembaharuan) dan konsep Zaman Kelam...

[Sunting] Nama-nama

Sedangkan tajuk rencana harus merupakan nama orang yang sering dikenali, nama penuh orang tersebut harus diberikan dalam perenggan pimpin, jika diketahui. Banyak budaya mempunyai tradisi yang tidak menggunakan nama penuh dalam rujukan harian, tetapi rencana harus bermula dengan versi yang sempurna. Umpamanya:

(dari rencana Fidel Castro): Fidel Castro Ruz (lahir 13 Ogos, 1926) ...
(dari rencana François Mitterrand: François Maurice Adrien Marie Mitterrand (26 Oktober, 1916 – 8 Januari, 1996) ...

Dalam beberapa kes, orang itu telah menukarkan nama pada suatu masa selepas dilahir. Dalam kes-kes tersebut, nama asal harus diberikan juga:

(dari rencana Bill Clinton): William Jefferson Clinton (lahir William Jefferson Blythe III pada 19 Ogos, 1946) ...

[Sunting] Nama samaran dan nama umum

Bagi orang-orang yang lebih dikenali dengan nama samaran, nama asal mereka lazimnya ditulis dahulu pada permulaan rencana, diikuti rapat oleh nama samaran. Ikutlah amalan ini walaupun rencana tersebut dinamakan dengan nama samaran:

Louis Bert Lindley, Jr. (29 Jun, 1929 – 8 Disember, 1983), lebih dikenali dengan nama pentas Slim Pickens...

Sebagai ganti, nama asal boleh ditulis selepas nama samaran seperti berikut:

E. B. White (11 Julai, 1899 – 1 Oktober, 1985), dilahirkan Elwyn Brooks White, merupakan pengarang Amerika, penulis esei dan pengaya prosa yang terkenal...

Biasanya, tiada keperluannya untuk menjelaskan mengapa tajuk rencana dan perenggan pimpin mempunyai nama yang berbeza. Untuk nama yang biasa disingkat dalam penggunaan harian, umpamanya "Johnny" sebagai "John":

"Johnny Reid "John" Edwards (lahir 10 Jun, 1953) ..."

adalah lebih baik daripada mengatakan:

Johnny Edwards dilahirkan dengan nama "Johnny Reid Edwards".

Ini adalah kerana ayat kedua memberi tanggapan bahawa Johnny telah menukarkan namanya.

[Sunting] Gelaran hormat

Kemasukan awalan dan gaya gelaran hormat telah menimbulkan kontroversi dalam Wikipedia. Sewaktu ini, dasar Wikipedia membezakan dua jenis penggunaan. Kebanyakan pengguna (tetapi bukan kesemuanya) menganggap bahawa cara yang berikut dapat diterima:

Sir Paul McCartney; Sir Elton John
Sri Caitanya Mahaprabhu; Sri Ramakrishna Paramhansa
St John the Apostle; St Francis of Assisi; St Stephen
Reverend Al Sharpton; Reverend Sun Myung Moon
Yang Amat Berhormat Tony Blair
Yang Berhormat John Ellis "Jeb" Bush
Tun Dr Mahathir bin Mohamad

Disebabkan kontroversi yang utama dalam penggunaan gelaran raja dan paus, mulai daripada Ogos 2005, satu dasar baru telah dipersetujui selepas perbincangan meluas di Wikipedia bahasa Inggeris.

Gaya tidak akan digunakan lagi untuk memulakan rencana raja dan paus. Oleh sebab itu, rencana Paus Benedict XVI tidak lagi again bermula dengan "His Holiness Pope Benedict XVI . . . ". Sama juga dengan rencana Permaisuri Victoria yang tidak lagi akan bermula dengan "Her Majesty Queen Victoria . . ."

Sebagai ganti, sebuah kotak infobox akan digunakan. Kotak ini akan memberikan nama rasmi, nama pertuturan dan versi alternatif untuk ahli keluarga diraja atau paus (contoh: Templat:Infobox UKkingstyles)

Sila lihat Wikipedia: Kelaziman penamaan (nama dan gelaran) untuk penggunaan dalam tajuk rencana.

[Sunting] Penggunaan nama yang berikutan

Selepas menyebutkan nama orang, orang tersebut boleh dirujukkan dengan nama keluarga sahaja. Umpamanya:

Fred Smith adalah seorang pelukis kubisme pada abad ke-15. Dia berpindah ke Genoa, di mana dia bertemu dengan John Doe. Smith kemudian mengatakan: "Blah, blah, blah...!"

Orang itu boleh dirujuk dengan penggunaan nama pertama dalam kes raja, umpamanya, "Putera John", "Puteri Jane", atau "Duke", "Earl" "Duchess", "Countess", "Tengku Mahkota", dan sebagainya. Begitu juga, jika seorang dianugerahkan, mereka boleh di rujuk sebagai "Sir Steven" (untuk Sir Steven Redgrave) atau "Dame Judi" (untuk Dame Judi Dench) - tetapi bukan "Sir Redgrave" atau "Dame Dench". Untuk orang yang lain, adalah lebih baik bagi merujuk kepada nama keluarganya sahaja dan bukan nama pertama, walaupun perbuatan tersebut tidak menimbulkan kontroversi. Kegunaan nama pertama memberi tanggapan bahawa penulis kenal orang yang ditulis secara rapat. Walaupun ini mungkin benar, ia tidak berkaitan ataupun relevan.

Kaum-kaum bangsawan boleh dirujuk dengan gelaran mereka jika panggilan itu merupakan cara yang biasa untuk merujukkan kepada mereka, umpamanya Robert Dudley, Earl Leicester Pertama boleh menjadi "Earl Leicester" ataupun "Leicester" sahaja dalam penyebutan kemudian. Sila berhati-hati supaya jangan memberikan gelaran terlalu cepat; umpamanya, gunakanlah "Robert Dudley" ataupun "Dudley" sehingga dia dianugerahkan pada 1563.

Untuk membezakan dengan adik-beradik ataupun saudara-mara lain yang terkenal, gunakanlah nama keluarga untuk merujukkan kepada orang yang ditulis, dan gunakanlah nama pertama ataupun nama penuh untuk merujukkan kepada orang yang lain.