Asjkenazische Joden
Van Wikipedia
Asjkenazische Joden of Asjkenaziem zijn Joden die de laatste eeuwen in Oost-, Midden- en deels in West-Europa woonden en wier oorspronkelijke omgangstaal het Jiddisch was. Ook hun afstammelingen worden nog steeds Asjkenaziem genoemd.
Inhoud |
[bewerk] Asjkenazische namen
Zij worden onderscheiden van de Sefardiem, afkomstig uit Zuid-Europa (Portugal, Spanje). Typische asjkenazische namen zijn Teitelboim en Katzman, maar ook Joodse mensen met Nederlandse namen als Polak, De Leeuw, De Hond, Schaap, Citroen en Appel zijn veelal van Hoogduitse afkomst. Dierennamen zijn deels te verklaren omdat een aantal van de 12 stammen van Israël gesymboliseerd wordt door een dier, zo is de leeuw het symbool voor de stam van Juda. Andere diersymbolen zijn onder andere: beer, vis en hert (Hirsch). Waarom Joden los van deze historische verklaring veelal voor namen kozen die afgeleid waren van dieren of vruchten is niet bekend. Een mogelijke reden is dat deze namen geen (christelijke) religieuze achtergrond droegen en toch goed in de lokale cultuur pasten. Overigens pasten veel Joden na emigratie hun naam aan aan de lokale taal, zo werd Löwe 'de Leeuw' en Bär 'de Beer'.
[bewerk] Diaspora
Aan het einde van de periode van het joods bestuur in het Land Israël, ten tijde van de vernietiging van de Tweede Tempel in Jeruzalem, werden de joden verbannen uit het Land. Gedurende de eeuwen verdeelden de verbannen joden zich in drie groepen: de Asjkenazische joden in Centraal-, Oost-, en deels West-Europa, de Sefardische joden in Spanje en Portugal, en de Mizrachi joden in wat nu de Arabische landen zijn. Daarnaast zijn enkele stammen blijkbaar destijds verloren gegaan; zij komen nu terug, uit landen zoals Ethiopië en India.
[bewerk] Asjkenaziem en Sefardiem
In het verleden was er veel frictie tussen de asjkenazische en sefardische gemeenschappen. Met name na de stichting van de moderne Staat Israël, waar asjkenazische joden de boventoon voerden, werd de situatie meer gespannen. Tot en met de 19e eeuw was de situatie precies andersom geweest, de sefardiem waren altijd veel rijker en machtiger dan de asjkenaziem. De sefardiem waren vooral handelaars, terwijl de asjkenaziem zich meer op ambachten of kleine nering richtten. De vroegere 'voddenjood', 'sinaasappeljood' en 'zuurjood' (respectievelijk: de voddenboer, marktkoopman en zuurverkoper) waren altijd asjkenaziem, terwijl rijke handelaren als Isaac de Pinto van sefardische afkomst waren.
[bewerk] Verschillende asjkenazische bewegingen
Binnen het Asjkenazisch Jodendom deed zich in de afgelopen driehonderd jaar een splitsing voor die onder het Sefardisch Jodendom nooit ontstaan is. Waar het Sefardisch Jodendom in de praktijk slechts één vorm kent, namelijk het orthodox jodendom volgens de sefardische tradities, is het Asjkenazisch Jodendom uiteengevallen in talloze bewegingen. Zo zijn er de chareidim (die weer kunnen worden onderverdeeld in Litvish en Chassidisch, en die laatste in honderden chassidische bewegingen), de moderner orthodoxen, de Duits-orthodoxen. Daarnaast ontwikkelden zich bewegingen die zich losmaakten van het traditionele rabbijnse jodendom. Dit werd het liberaal jodendom, dat zich heeft vertakt in het reform jodendom, liberaal jodendom, reconstructionistisch jodendom en conservatief jodendom. Daarnaast is het Zionisme in de Asjkenazische wereld ontstaan.
