Australian Football
Van Wikipedia
Dit artikel zou samengevoegd moeten worden met Australisch voetbal, of er dient een duidelijker afbakening tussen beide artikelen te worden gemaakt (Hier melden: Overleg).
Australian rules football (ook wel bekend als Aussie rules of Footy) is een sport die wordt gespeeld door twee teams van 18 spelers op cricketvelden (ovals), of velden van vergelijkbare omvang. Het spel onderscheidt zich van andere vormen van voetbal door de relatief snelle balcirculatie (deels door het ontbreken van buitenspelregels) en het toekennen van een vrije trap voor elke goede vangbal over 15 meter of meer: een mark. De sport lijkt voor een leek op een Rugby variant door de vorm van de bal, maar heeft geheel andere regels, vorm van het veld (ovaal) en spelverloop.
Australian rules, dat werd uitgevonden in Melbourne in 1858, is een sport die vooral 's winters wordt gespeeld in een aantal staten (met name in Victoria) van Australië met uitzondering van Queensland en Nieuw-Zuid-Wales, waar rugby (rugby league en rugby union) de belangrijkste sport is. Cricket is de belangrijkste zomersport in Australië en wordt meestal op dezelfde velden gespeeld.
De voornaamste competitie in Australië is de Australian Football League (AFL). Het spel is een combinatie van snelheid, atletisch vermogen, vaardigheid en fysieke kracht. Hoewel de sport vooral in Australië veel beoefenaren kent, wordt ook in landen als Nieuw-Zeeland, Ierland, Verenigd Koninkrijk, Denemarken, de Verenigde Staten, Canada, Duitsland, Filipijnen en Japan Aussie Rules gespeeld waar het ook wel bekend staat als Rugby Football.
Inhoud |
[bewerk] Spelregels
[bewerk] Algemeen
Aussie rules wordt gespeeld op een ovaal veld, een veld van hetzelfde type om cricket op te spelen. Het veld heeft aan beide zijden vier doelpalen. Vanuit het verste punt worden twee 50 meterlijnen getrokken en het midden heeft een vierkant met zijden van 50 meter. Het spel wordt gespeeld door twee teams met achttien man op het veld en vier vervangers (noot: dit kan verschillen van league en voor vrienschappelijke wedstrijden). De vervangers mogen vrij gebruikt worden om ongelimiteerd te wisselen. Een speler die bloedt mag niet langer op het veld staan en moet direct gewisseld worden, deze mag het veld weer op als de bloeding gestopt is behandeld is door de teamdokter.
Vroeger was het zo dat men meestal in zes lijnen van drie man over het veld verdeeld stond met een "dikkere" bezetting bij het midden. Tegenwoordig wordt dit nog gedaan, enkel lopen de meeste spelers niet meer zo vast op hun positie en volgen meer de bal of proberen gaten op te vullen van andere spelers.
Het spel wordt gespeeld in vier kwarten en afhankelijk van de league kan een kwart 15 tot 25 minuten duren. (In AFL zijn kwarten 20 minuten) Het spel wordt stilgelegd zodra de bal niet meer "in play" is. Dit is wanneer de bal over de zijlijn gaat, goals, de scheidsrechter de bal opeist omwille van spelsituaties die leiden tot "scheidsrechtersbal", of de scheidsrechter het spel stillegt voor bijvoorbeeld blessures.
[bewerk] Scoren
De bedoeling van het spel is om de ovale bal tussen de doelpalen te schoppen. Een bal die tussen de middelste doelpalen gaat wordt gezien als een "goal" en telt voor zes punten. Een bal die tussen een doelpaal en een zijpaal gaat wordt gezien als een "behind" en telt voor één punt. Een bal die de doelpalen raakt wordt beschouwd als een "behind". Een verdedigend team in balbezit mag beslissen zelf tussen hun eigen doelpalen te lopen met de bal om het ander team een "rushed behind" toe te kennen, dit is om in gevaarlijke situaties een goal te voorkomen. Een wedstrijd wordt beslist op het totaal van punten alleen. In geval van gelijkstand wordt dus niet gekeken of een team meer goals gescoord heeft dan een ander team. Er kan ook gescoord worden met een handball maar dit levert altijd slechts een behind op. Als de bal door een tegenspeler nog aangeraakt wordt voordat hij de doellijn voorbijgaat dan heeft de tegenpartij de goal gestopt om er een behind van te maken.
De scores worden als volgt genoteerd:
Brisbane Lions 17.10 (112) def. Sydney Swans 13.17 (95)
Het eerste getal heeft het aantal goals weer, het tweede getal geeft het aantal behinds weer. Wat tussen haakjes staat is de score. Tijdens de wedstrijd wordt meestal de volgende formule gebruikt:
Brisbane Lions met (by) 17
Dit omdat het belangrijker is te weten hoeveel punten het andere team moet inlopen.
[bewerk] Spelvooruitgang
De strategie van het spel is in balbezit te komen en de bal vooruit te brengen naar de goals toe. De bal vooruitbrengen kan op drie verschillende manieren:
- Lopen: met de bal mag gelopen worden zolang iedere 15 meter de bal de grond raakt. Deze actie heet een "bounce", als dit niet gedaan wordt wordt een free kick gegeven aan het andere team
- Schoppen: de bal mag geschopt worden in iedere richting. Als de bal rechstreeks gevangen wordt, dus zonder een ander speler te raken of de grond, dan wordt een "mark" toegekend. Dit resulteert ook in een free kick vanop de plaats waar de mark gemaakt werd. (Noot: ook tegenstanders kunnen de mark maken)
- Handball: de bal mag kan enkel via de handen gespeeld worden als die gehandballed wordt. Dit is met je vuist de bal in de gewenste richting slaan. Een speler in de lucht mag de bal wel "wegtossen" met een openhand. Dit zijn de enige manieren om een bal via de handen door te geven. Weerom wordt een free kick gegeven als de bal anders doorgegeven wordt.
Als een mark gemaakt wordt heeft de speler vrij keuze in wat hij doet om het spel verder te spelen, hij mag opnieuw schoppen en proberen een mark te maken naar een medespeler, mag beginnen lopen, mag een handbal geven, ... Zijn initiële actie (de schop, de handbal, de eerste meter lopen) mag niet gehinderd worden door een tegenspeler. Een speler die een mark krijgt moet aangeven of hij de mark wil door MARK te roepen, hij kan dus in feite kiezen direct het spel verder te spelen. De scheidsrechter geeft aan of een speler zijn mark kan opeisen door middel van een fluitsignaal.
[bewerk] Tackelen
Tackelen mag normaal enkel op de speler die de bal heeft, je mag ook tackelen op spelers die willen tackelen op je medespeler die de bal heeft. De tackel moet gebeuren boven de knieën en onder de schouders. In de rug aanvallen op een speler mag enkel door hem achteruit te trekken, duwen in de rug is dus niet toegestaan. Een free kick wordt toegekend voor foutieve tackels. Aussie Rules staat er om gekend de grenzen van deze regel te "onderzoeken". Zo is het heel normaal, en door een scheidsrechter toegestaan, dat twee spelers die een lange bal kunnen vangen elkaar proberen weg te duwen met hun schouders om zo de bal zonder problemen te vangen. Andere regels tijdens tackelen houden in dat er niet aan de truitjes getrokken mag worden en enkel armen en schouders gebruikt kunnen worden om een tackle uit te voeren.
Een uitzondering op bovenstaande regel is dat spelers een "specky" mogen uitvoeren. Een specky is het vangen van mark door het gebruik van andere spelers als "lanceringsplatform". Je mag in principe je dus afduwen op een andere speler om de bal uit de lucht te plukken. Een specky kan niet worden uitgevoerd met behulp van handen, je kan dus niet omhoog getild worden door een medespeler of je afzetten met je handen om hoogte te winnen. Deze actie is gevaarlijk omwille van de niet-geweten reactie van de onderstaande speler, toch worden ze af en toe uitgevoerd en zijn erg geliefd om hun spectaculaire waarde. Specky komt dan ook van het woord spectacular. Ieder jaar gaat er een award uit voor de spectaculairste specky van het seizoen.
Als je getackeld wordt moet je direct de bal loslaten. Als de bal bijgehouden wordt met opzet gaat er een free kick naar de tegenpartij. Als de tackle zo hard aankomt dat de speler de bal moet lossen omwille van de impact, vervalt de handbalregel en mag iedere speler vrij de bal oprapen. Bij een goede tackle waarbij de bal niet direct speelbaar wordt omdat hij onder iemand ligt, gaat de bal naar de scheidsrechter die de bal bounced en er weer om gestreden kan worden.
