Cricket
Van Wikipedia
Cricket is een balsport waarbij punten worden gescoord door heen en weer te lopen over de cricket pitch (een run). Het is een teamsport waarin om beurt het ene team eerst gooit (bowling) en het andere team slaat (batting). Afhankelijk van de soort wedstrijd speelt men tot een afgesproken aantal overs of wickets. Als beide teams geslagen en gebowld hebben is het team met de meeste runs de winnaar.
De sport is voornamelijk populair in de landen van het Britse Gemenebest. De International Cricket Council is de internationale cricketbond.
Inhoud |
[bewerk] Veld en spelverloop
[bewerk] Het veld
Het cricketveld is ovaalvormig en wordt afgebakend door een polsdik touw dat in het gras ligt. Verplichte afmetingen voor het veld zijn niet vastgesteld maar een doorsnede van ongeveer 140 meter is gebruikelijk. In principe dienen zich op het veld niet te veel obstakels te bevinden - één of twee bomen is geen bezwaar, maar deze worden zeker voor internationale wedstrijden vermeden.
In het midden van het veld is er geen gras, of heel kort gras in een rechthoek. Die zone heet de pitch. De afmeting van de pitch is 20,12 bij 3,05 meter. Aan de korte zijden van de pitch bevinden zich kniehoge houten constructies, die worden de wickets genoemd. Het geheel van wickets en pitch wordt de wicket genoemd. Het grootste deel van het spel speelt zich op en bij de wicket af. De wickets bestaan uit drie rechtopstaande paaltjes die met zodanige tussenruimte op een rijtje zijn gezet dat de bal er niet tussen door kan. De paaltjes heten stumps. De toppen van de stumps worden overbrugd door twee kleine houtjes die bails worden genoemd. De zo ontstane constructie is zo instabiel dat de bails al bij een geringe aanraking van het wicket op de grond vallen.
Op de pitch zijn enkele lijnen getrokken, die de creases genoemd worden. Ze geven aan waar de batter zich moet bevinden wil hij niet gestumped worden (zie verder), waar de bowler de bal moet gooien en waartussen gelopen moet worden om runs te maken.
[bewerk] Het spelverloop
Een professionele cricketwedstrijd verloopt ongeveer als volgt:
Het spel verloopt in slagbeurten ("innings"). In de meeste wedstrijden heeft elk team één slagbeurt. Elke slagbeurt duurt totdat 10 van de 11 slagmensen ("batsman") uit zijn, of er wordt een hoeveelheid ballen per team afgesproken. Een groepje van zes ballen is een over.
De belangrijkste wedstrijden - het Test cricket - duren langer en elk team heeft twee slagbeurten . In de belangrijke eendaagsewedstrijden ("one day matches") krijgt ieder team een slagbeurt van 50 overs (dus 300 ballen).
In slagbeurt is beeindigd als:
- 10 van de 11 slagmensen zijn uitgeschakeld of
- het aantal afgesproken overs is gespeeld of
- als het slagteam besluit te stoppen met slaan.
Het spel heeft twee scheidsrechters, één van hen stelt zich op achter een van de wickets (aan de kant waar gebowld wordt). De ander houdt vanaf de zijkant het tweede wicket in het oog. De aanvoerders tossen om te mogen beslissen of ze eerst willen batten of bowlen.
Het team dat eerst slaat, de slagploeg, stuurt dan twee spelers het veld op die het eerst zullen slaan. Zij vormen het eerste partnership van de wedstrijd. Zij hebben beide een slaghout: bat (meestal gemaakt uit wilgenhout) en beschikken over de nodige lichaamsbescherming tegen de bal.
Het team dat eerst moet fielden/bowlen, stelt alle 11 man op het veld. Één van hen wordt de wicketkeeper genoemd, hij is de enige van het bowlingteam dat handschoenen en beenbeschermers aanheeft. Dit is omdat hij zich plaatst net achter de slagman. Hij heeft een specialistenrol, omdat hij de gebowlde bal moet vangen indien die de slagman passeert of bij edges (waar de bal alleen een randje raakt van slaghout en zo toch doorvliegt). Hij is ook meestal de speler verantwoordelijk voor het stumpen (zie verder) van slagmannen.
Een andere speler van het bowling team is de bowler. De bowler is de man die de bal gooit naar de slagman. De bowler gooit 6 maal (correct) richting slagman, deze serie van 6 wordt een "over" genoemd. Na een over wisselt men van kant waar men gooit en moet het bowling team een nieuwe bowler aanduiden. Nadat iemand anders gebowled heeft, kan men weer bowlen. Een team heeft dus meerdere bowlers nodig, ook heeft men verschillende types bowlers (snel en spin bowlers). In een team zijn meestal 4 tot 5 goede bowlers in huis, die elkaar afwisselen, afhankelijk van de tactiek en tegenstander. Een over kan soms meer dan zes ballen tellen. Dit is het geval wanneer de bowler een slechte bal gegooid heeft, namelijk een 'no-ball' of een 'wide'. In het eerste geval is de bowler voorbij een lijn gegaan met zijn voet wanneer hij de bal naar de batsman gooide. In het tweede geval heeft hij de bal te wijd van de wicket gegooid. In beide gevallen krijgt de ploeg aan slag een extra run en moet de bal opnieuw gegooid worden.
De taak van de slagmannen is om zoveel mogelijk runs te scoren. Ze doen dit door de bal te slaan en tegelijk naar de overkant te lopen. Dan hebben ze één run, ze kunnen stoppen met lopen of opnieuw naar de overkant lopen om twee of zelfs meerdere runs te scoren. Indien de bal zo geslagen wordt dat hij over het touw gaat dan scoort de slagman 4 runs (een boundery) zonder het gevaar uitgespeeld te worden. Slaat hij de bal op een manier dat die uitgaat zonder de grond te raken dan worden 6 runs toegekend. Bijgevolg is het zo dat als de runners een oneven aantal punten scoren de bowler dan bowlt naar de andere slagman.
Een slagman mag zolang slaan als hij wil zolang hij niet wordt uitgespeeld. Uitspelen kan op enkele manieren:
- gevangen: een slagman wordt uitgespeeld doordat de bal direct gevangen wordt nadat hij de bal geslagen heeft (meest voorkomend)
- uitgegooid (gebowled): de bowler gooit de slagman uit door de bal tegen de wickets aan te gooien (voorkomend)
- bal aanraken: een slagman mag de bal niet opzettelijk met de handen aanraken met als doel te voorkomen dat de bal de wicket zou aanraken (zelden voorkomend)
- uitgelopen: een speler die niet over de crease is en zijn wicket breekt is uit
- uitgebaild: een slagman die voor de crease staat om te slaan en de bal mist kan uitgebaild worden door de wicketkeeper als de wicketkeeper de bal vangt en de bails verwijderd.
- lbw [elbiedobbeljoe]: 'leg before wicket', zie beneden (komt voor, maar niet zo vaak als bowled)
- twee maal slaan: een slagman mag niet twee maal slaan, hij mag wel zijn slaghout gebruiken om de bal te stoppen indien die het wicket zou breken (nog niet gebeurd op internationaal niveau)
- wicket raken: een slagman die zijn wicket aanraakt en de bails laat vallen is uit. Deze regel is niet van toepassing indien dit gebeurt omdat hij wegspringt voor een bal die op zijn lichaam afkomt of om te voorkomen dat hun uitgelopen wordt
- tijdverspilling: een nieuwe slagman heeft drie minuten om op het veld te komen (nog niet gebeurd op internationaal niveau)
LBW is een wat moeilijke term en in meer recreatieve wordt deze regel veelal niet toegepast. De regels van het spel stellen dat een slagman wanneer naar hem gebowled wordt enkel zijn slaghout en handen (aangezien die deel uitmaken van de omschrijving slaghout in het cricket reglement) mag gebruiken om zijn wicket te verdedigen. Als de bal gespeeld wordt en de bal zal de wickets raken, maar wordt door het been van de slagman (of eender welk lichaamsdeel behalve zijn handen) tegengehouden, dan hebben we te maken met een LBW. Waar de regel toegepast wordt wordt meestal op de scheidsrechter beroep gedaan om te beslissen of de bal al dan niet de wickets zou raken en of de bal al dan niet eerst gestopt is door het been van een speler. (Een bal die dus eerst de bat raakt maar dan het been kan dus geen LBW zijn).
Een batsman is overigens pas uit indien hij ofwel na een begane fout zelf het veld verlaat, ofwel nadat de veldploeg de scheidsrechter om een beslissing vraagt. Zo'n verzoek heet een appeal en kan door elke veldspeler aan de scheidsrechter worden gedaan door de vraag: "How's That?" ("Wat dacht u daarvan?".) Bij een LBW is dit veelal het geval aangezien dit een moeilijke regel is en de interpretatie van de scheidsrechter groot is (gaat de bal effectief de wicket raken of niet) zal een batsman altijd rustig blijven staan terwijl het verdedigende team luid om het wegsturen gaat schreeuwen met de meer typische schreeuw: Howzat!!.
Indien de scheidsrechter vaststelt dat een speler volgens de wetten uit is, maar niemand van de spelers schijnt het op te merken, dan houdt de scheidsrechter zijn mond. Dit is het gevolg van de wet dat een scheidsrechter uitsluitend op aanvraag een beslissing neemt. Wanneer een scheidsrechter een appeal honoreert, doet hij dat door zijn wijsvinger op te steken. Wanneer hij vindt dat de speler niet uit is steekt hij niet zijn vinger op en zegt hij luid en duidelijk: "not out" en kan daarbij zijn hoofd schudden.
Als een speler uit is, wordt hij vervangen door een ploegmaat. Totdat er 10 spelers uit zijn (er moeten partnerships gevormd blijven worden) blijft de inning verdergaan. Als de inning gedaan is wordt van kant gewisseld en wordt terug gespeeld.
De wedstrijd eindigt als ook het tweede team klaar is met zijn slagbeurt, of op het moment dat het tweede team meer runs heeft gescoord dan het eerste team.
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] De prehistorie van het cricket
Hoewel er iets te zeggen valt voor de theorie dat cricket werd uitgevonden door de eerste mens die voor zijn plezier met een stok tegen een steen sloeg, houden Britse historici het erop dat de sport rond 1600 in Zuidoost-Engeland is ontstaan. Volgens Franse historici is cricket echter een Frans spel en hebben de Engelsen het tijdens de Honderdjarige Oorlog overgenomen. Vlaamse kenners hebben vastgesteld dat er op de schilderijen van Bruegel al gecricket wordt.
Over de herkomst van het woord 'cricket' bestaat een soortgelijke verwarring. Het is ofwel afkomstig van 'cricce' - het Angelsaksische woord voor een herdersstaf - of van 'krikstoel', de naam waarmee in de Lage Landen van de Middeleeuwen een kerkbankje werd aangeduid. In het Frans heette zo'n bankje een 'cricket'.
Bij vroege vormen van cricket werden wickets gebruikt die inderdaad iets weghadden van een laag bankje. Cricket in zijn huidige vorm - met rechtop staande wickets - dateert van een latere tijd en is zonder twijfel Engels.
[bewerk] Lord's en de MCC
In de achttiende eeuw was cricket uitgegroeid tot een van de favoriete sporten van de Britse aristocratie. De Londense elite stoorde zich echter aan het feit dat hun wedstrijden op een grasveld in Islington door Jan en alleman konden worden gadegeslagen. Thomas Lord richtte daarom in 1787 in de wijk Marylebone een afgesloten cricketterrein in. De bijbehorende vereniging - de Marylebone Cricket Club of kortweg: MCC - introduceerde een jaar later de eerste cricketwetten en beheert deze tot op de dag van vandaag.
In 1811 verhuisde Lord zijn stadion naar Regents Park en in 1814 naar de huidige locatie in St John's Wood waar het al snel de bijnaam The Home of Cricket verwierf.
De eerste grasmaaier op Lord's deed in 1864 zijn intrede - voor die tijd werd het veld door grazende schapen geprepareerd.
[bewerk] The Ashes
In 1880 vond in Engeland de eerste serieuze wedstrijd tussen de landenteams van Engeland en Australië plaats. De MCC had in de jaren daarvoor al een paar keer door Australië getourd maar die wedstrijden werden niet zo serieus genomen. De beste Engelse spelers hadden destijds namelijk geen zin in een lange bootreis om "tegen een paar onbeduidende kolonialen te spelen".
Het kostte de Australiërs zelfs heel wat overredingskracht om de zich superieur wanende Engelsen tot het spelen van een 'testmatch' op Engelse bodem over te halen.
De wedstrijd werd uiteindelijk gespeeld op de Londense Kennington Oval. Engeland had, vanwege een rampzalig verlopende tweede slagbeurt, grote moeite om de wedstrijd te winnen. Uiteindelijk gaf W.G. Grace de doorslag: Engeland won met een verschil van 5 wickets maar de Australiërs hadden hun visitekaartje afgegeven.
Dat de sport inmiddels nauw verbonden was geraakt met het Engelse zelfbewustzijn bleek toen Australië er in 1882 in slaagde om van het Engelse team te winnen. Met enig gevoel voor melodrama plaatste de Sporting Times daags na de wedstrijd een necrologie voor het overleden Engelse cricket. Er werd aangekondigd dat de as van het gecremeerde lichaam naar Australië vervoerd zou worden.
Het vervolg op deze komedie kwam een jaar later toen Engelse cricketers op Australische bodem een wedstrijd wonnen: de voorzitter van de Engelse cricketbond kreeg van de Australiërs een urn cadeau, met daarin de verbrandde resten van een bail (een onderdeel van een wicket,) om mee te nemen naar Engeland.
De "testwedstrijden" tussen Engeland en Australië worden sindsdien aangeduid als een strijd om 'the Ashes'. The Ashes worden tegenwoordig meestal gewonnen door Australië. In 2005 sleepte Engeland in het Londense stadion The Oval voor het eerst sinds 1987 de overwinning in de wacht. Lang hebben de Engelsen niet kunnen genieten, want een jaar later werden zij overtuigend door Australië verslagen. Andere Landen die "Test" cricket spelen zijn India, Pakistan, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Sri Lanka, Brits West-Indië, Zimbabwe en Bangladesh.
[bewerk] Wereldkampioenschap
Het wereldkampioenschap cricket wordt om de vier jaar gehouden. West-Indië won in 1975 het eerste kampioenschap.
Tot en met 2003 zijn acht kampioenschappen gehouden. Australië won drie maal (1987,1999 en 2003), West-Indië twee maal (1975 en 1979). India (1983), Pakistan (1992) en Sri Lanka (1996) wonnen elk één keer. Opvallend is dat Engeland de titel nog nooit heeft behaald.
Geschiedenis wereldkampioenschap
| Jaar | Gastheer | Winnaar |
|---|---|---|
| 1975 | Engeland | West-Indië |
| 1979 | Engeland | West-Indië |
| 1983 | Engeland | India |
| 1987 | India en Pakistan | Australië |
| 1992 | Australië en Nieuw-Zeeland | Pakistan |
| 1996 | India, Pakistan en Sri Lanka | Sri Lanka |
| 1999 | Engeland | Australië |
| 2003 | Zuid-Afrika en Zimbabwe | Australië |
| 2007 | West-Indië | (lopend) |
In 1999 werd er tijdens het WK ook een wedstrijd in Amsterdam gespeeld, en wel die tussen Kenya en Zuid Afrika.
Nederland doet in 2007 voor de derde maal mee. Het debuteerde in 1996 en was in 2003 voor de tweede maal present. Het won tijdens de eerste twee toernooien één wedstrijd en verloor er tien. In 2007 werd er één wedstrijd gewonnen. Er werden in 2007 twee wedstrijden verloren.
In 2007 wordt het wereldkampioenschap van 13 maart tot en met 28 april gehouden in West-Indië. Er doen voor het eerst 16 landen mee. Meer informatie over het wereldkampioenschap 2007 vindt u hier.
[bewerk] Cricket in Nederland
Het Nederlands cricketelftal heeft meegedaan aan de 3 edities van het wereldkampioenschap cricket, waarvan de laatste in 2007 in West-Indië. Nooit is het team verder gekomen dan de eerste ronde, in totaal werden er twee wedstrijden gewonnen.
In Nederland worden vrijwel uitsluitend eendaagse wedstrijden gespeeld. Elke slagbeurt duurt dan 50 overs (300 ballen). Zoals gebruikelijk is de wedstrijd is afgelopen als de overs op zijn, of als alle batsmen uit zijn (all out), of als de tweede partij al meer runs heeft gemaakt.
In 2006 is VRA kampioen geworden, en Rood en Wit uit Haarlem is gedegradeerd. ACC is gepromomeerd in 2006 en zal in 2007 in de hoofdklasse spelen.
De hoofdklasse clubs in 2007 zijn :
- Amstelveen :
- VRA
- VVV
- ACC
- Den Haag:
- HCC
- HBS
- Quick
- Rotterdam:
- VOC
- Schiedam:
- Excelsior '20
- Hermes DVS
- Voorburg:
- Voorburg CC
Er zijn bij de KNCB op dit moment 78 clubs geregistreerd.
Naast de clubs die in de Nederlandse competitie uitkomen zijn er ook Touring Clubs. De bekendste daarvan zijn Cricket Touring Club De Flamingo's, Still Going Strong en Touring Cricket Club De Zamigo's.
[bewerk] Trivia
- In 1845 waren Britse leraren op de kostschool Noorthey in Veur de eersten die in Nederland cricket speelden.
- In 1918 werden Britse "Prisoners of war" Nederlands kampioen cricket.
[bewerk] Externe Links
- Koninklijke Nederlandse Cricket Bond
- (en) Cricket World Cup
- (en) International Cricket Council (ICC)
| {{{afb_links}}} | Zie ook: | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
|
