Portaal:Bestuurskunde/Uitgelicht

Woodrow Wilson was in de Verenigde Staten de eerste belangrijke bestuurskundige. De latere President schreef in 1887 een artikel waarin hij vier zaken bepleit:

• Scheiding tussen politiek en bestuur;
• Beschouwing van de overheid vanuit een bedrijfsmatig perspectief;
• Vergelijkende analyse tussen politieke en private organisaties en politieke stelsels;
• Het bereiken van effectief management door ambtenaren op te leiden en hun kwaliteit te beoordelen.

Lees verder

[bewerk]

Een gemeente is een groep van woonkernen (dorpen, steden) met het bijbehorende gebied die samen worden bestuurd door een politiek apparaat. De gemeente is de onderste laag uit het politieke bestuursstructuur, met daarboven in Nederland respectievelijk de provincie en de rijksoverheid, en in België respectievelijk het arrondissement, de provincie, het gewest en de federale staat. Sommige gemeenten in Nederland kennen nog deelgemeenten of stadsdelen, waarin de gemeente is opgedeeld. Dit komt voor in Amsterdam en Rotterdam. Per 1 januari 2007 zijn er 443 gemeenten in Nederland en 589 in België. De bestuurlijke organisatie van de gemeente en haar taken en bevoegdheden zijn vastgelegd in de gemeentewet.

Lees verder
Lijst van Nederlandse gemeenten
Lijst van Belgische gemeenten

[bewerk]

Johan Rudolf Thorbecke

Johan Rudolf Thorbecke (Zwolle, 14 januari 1798 — Den Haag, 4 juni 1872) was een Nederlands staatsman van liberale signatuur.
Als voorzitter van de Grondwetscommissie was Thorbecke in 1848 grondlegger van de Nederlandse parlementaire democratie (zie ook revolutiejaar 1848). Deze commissie was door koning Willem II, geschrokken van de politieke woelingen in het buitenland, buiten de zittende ministers om, ingesteld, met als opdracht een nieuwe Grondwet te ontwerpen. Deze zou bijna volledig het werk van Thorbecke worden. Door de invoering van de nieuwe grondwet kwamen er rechtstreekse verkiezingen en ministeriële verantwoordelijkheid, werden parlementaire rechten uitgebreid en werd de mogelijkheid van Kamerontbinding ingevoerd. Deze grondwet zou van Nederland, uiteindelijk, na een proces van gewenning dat jaren duurde, een moderne staat maken. De nieuwe grondwet werd geproclameerd op 3 november 1848.

Lees verder

[bewerk]

De Europese Unie of EU is een intergouvernementele en supranationale organisatie van in meerderheid Europese staten, die momenteel 27 lidstaten heeft. De Unie is onder deze naam opgericht door het Verdrag van Maastricht in 1992. Vele aspecten van de EU bestonden echter al in de voorlopers van deze Unie, daterend uit de jaren '50. Binnen de Unie wordt er onder andere op politiek, economisch en juridisch vlak samengewerkt.
De politiek van de EU is in drie gebieden verdeeld, die 'pijlers' genoemd worden. De eerste pijler, de 'gemeenschapspijler' betreft de gemeenschappelijke economische, sociale en milieupolitiek. De tweede pijler betreft het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (GBVB). De derde pijler behelst de Politiële en Justitiële Samenwerking in Strafzaken (PJSS).

Lees verder

[bewerk]

In 1928 werd Van Poelje aangesteld als bijzonder hoogleraar in de bestuurskunde aan de Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam, de latere Erasmus Universiteit. In deze functie, die hij tot 1933 bekleedde, wist Van Poelje de Nederlandse bestuurskunde tot ontwikkeling te brengen.
In 1933 werd Van Poelje secretaris-generaal op het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, een functie die hij tot 1940 behield. Hij kreeg deze functie doordat Henri Marchant, die in Den Haag als wethouder van Onderwijs zeer op Van Poelje gesteund had, in 1933 werd voorgedragen als minister van Onderwijs in het kabinet Kabinet-Colijn II en dat alleen wilde worden als hij Van Poelje mocht meenemen. De minister liet uiteindelijk veel over aan Van Poelje.

Lees verder

[bewerk]

De Garbage can theory (nl: Vuilnisemmer theorie) is een theorie binnen de bestuurskunde die wordt gebruikt om besluitvorming te verklaren. De theorie is in 1972 ontwikkeld door Michael Cohen, James March en Johan Olsen.
De theoretische doorbraak van het model is dat het problemen, oplossingen en besluitvormers uit elkaar haalt, in tegenstelling tot de traditionele besluitvormingstheorie. Besluiten komen niet tot stand langs een lineair pad van probleem naar oplossing, maar zijn het resultaat van verschillende, onafhankelijk van elkaar spelende stromen binnen een organisatie.
De theorie ontleent haar naam aan de ontdekking dat er in organisaties allerlei ‘oplossingen’ worden bedacht die ter zijde worden geschoven omdat de erbij passende ‘problemen’ niet direct zichtbaar zijn. Wanneer de problemen wel boven water komen kan het lonen eens te kijken in de ‘vuilnisbak met oplossingen’.

Lees verder

[bewerk]

Leiderschap is het gedrag van een persoon die een positie van leider heeft in een groep. De activiteiten van deze groep zijn onder zijn verantwoordelijkheid gericht op het realiseren van een bepaald doel. Het heeft dus betrekking op gedragingen in relatie tot de leden van de groep, gericht op het bereiken van bepaalde doelen. Onverschillig aan welke activiteit leiding wordt gegeven, gaat het altijd om doelbewust, doelgericht en doelmatig handelen. Gary Yukl formuleerde in 1989 vier soorten taken die leiders in organisaties hebben:

• Beslissingen nemen, problemen oplossen, plannen en organiseren;
• Zoeken naar en voorzien in informatie;
• Ontwikkelen van relaties (conflicthantering, teambuilding, netwerken);
• Beïnvloeden van mensen.

De eerste twee clusters zijn vooral taakgericht, de laatste twee clusters zijn vooral mens- of relatiegericht

Lees verder

[bewerk]

Voorbeeld van een Street-level bureaucrat: een politieagent

Michael Lipsky is een Amerikaanse hoogleraar in de politieke wetenschappen aan de Universiteit van Georgetown. Hij promoveerde in 1967 aan die universiteit op een onderzoek naar huurstakingen.
Een centrale vraag in het werk van Lipsky is steeds de vraag naar datgene wat arme en relatief machteloze groeperingen in de (Amerikaanse) samenleving kunnen verwachten van de overheid. Hij gaat daarbij uit van een tweezijdige relatie tussen overheid en burger:

• De participatie van burgers in de besluitvorming is de input;
• De levering van goederen, diensten en sancties door de overheid aan burgers is de output.

In 1980 verscheen het bekendste werk van Michael Lipsky: Street-level bureaucracy: dilemmas of the individual in public services.

Lees verder

[bewerk]