Bleekloog
Van Wikipedia
Bleekloog of bleekwater (in Vlaanderen ook 'Javel' van het Franse 'Eau de Javel') is een welbekend huishoudmiddel. Het is een verdunde oplossing met als actieve ingrediënt natriumhypochloriet NaClO.
Natriumhypochloriet is een product van de zoutindustrie. Wanneer een waterige oplossing van keukenzout NaCl aan elektrolyse wordt onderworpen ontstaan er aan de twee elektroden twee producten: natronloog NaOH en chloorgas Cl2. Wanneer deze twee producten samengevoegd worden ontstaat daar, althans bij lagere temperaturen, naast NaCl ook NaClO.
In het laatste zout heeft chloor het oxidatiegetal +1, in keukenzout juist -1. Deze reactie van chloor met loog is dan ook een voorbeeld van een autoredoxreactie, waarbij het ene chlooratoom het andere van een elektron berooft:
-
- 2OH- + Cl2 → 2OH- + Cl+ + Cl- → H2O + ClO- + Cl-
Een andere manier om naar deze reactie te kijken is hem beschouwen als een substitutie door OH- aan Cl-Cl, waarbij een Cl- uitgestoten wordt. Dat in het basische milieu vervolgens het gevorrmde HClO zijn H+ verliest is in de vormingsreactie niet echt belangrijk.
[bewerk] Gebruik
Natriumhypochloriet is een goed oplosbaar zout en het is een vrij sterke oxidator. Het is daarom een goed desinfecterend schoonmaakmiddel. Het is ook in staat om vele kleurstoffen te oxideren, waardoor het een blekende werking heeft. De producten van reacties zijn meestal ook niet gekleurd. Omdat de stof oxiderend is, bevordert het de verbranding van andere stoffen. Een mengsel met bijv. poedersuiker is redelijk explosief.
Labarraquewater, met een concentratie van minder dan drie graden, wordt gebruikt om algengroei en wierenvorming tegen te gaan in zeewater of (brak) oppervlaktewater dat over lange afstanden in pijpleidingen getransporteerd dient te worden.
Javelwater, tussen de 8 en 35 graden, wordt als desinfecteren middel gebruikt.
Javelextract, tussen de 35 en 47 graden, wordt voor scheikundige doeleinden gebruikt.
[bewerk] Concentratie
In de praktijk wordt in België de concentratie uitgedrukt in chlorometrische graad: een chlorometrische graad is de hypochlorietconcentratie die, bij sterk zuur maken van 1 liter bleekwater, één liter chloorgas vrijmaakt (onder normomstandigheden).
In Nederland wordt voor huishoudelijk gebruik de concentratie meestal aangegeven in het aantal grammen actief chloor per 100 ml. De conversiefactor is 3,16. Een oplossing van 4g/100 ml komt zo overeen met 4 x 3,16 = 12,64 graad.
[bewerk] Veiligheid
De bovenstaande reactie gebeurt in sterk basisch milieu, bij toevoeging van zuur (bijvoorbeeld zoutzuur) keert de reactie om en ontstaat er weer chloorgas. Daarom moet men voorzichtig zijn niet twee WC reinigers bijeen te voegen, waarvan de ene een sterk zuur is en de andere bleekloog bevat.
