Boris Vian
Van Wikipedia
Boris Vian (Ville-d'Avray, 10 maart 1920 - nabij Parijs, 23 juni 1959) was een Frans schrijver, ingenieur, dichter, zanger en jazztrompettist. Hij heeft eveneens onder het pseudoniem Vernon Sullivan gepubliceerd.
Zijn werk was vaak controversieel, zeker in het Frankrijk van de jaren '50. Hij heeft 11 romans geschreven, 4 dichtbundels, diverse theaterstukken, filmscenario's, chansons, etc.. Vian was de Franse vertaler van het werk van Raymond Chandler.
Als trompettist was hij vaak te beluisteren in de jazz-club "Tabou", destijds gelokaliseerd in de Rue Dauphine, nabij het literaire en culturele centrum Saint-Germain des Prés in Parijs. Vian schreef om en nabij de 400 chansons. Zijn meest bekende is "Le déserteur", een pacifistisch lied geschreven ten tijde van de oorlog in Frans Indochina. Zijn liedjes zijn opgenomen door vele andere artisten waaronder Juliette Gréco, Nana Mouskouri, Yves Montand, Magali Noel en Henri Salvador. Serge Gainsbourg beweert dat het zien van Boris Vian op toneel hem geïnspireerd heeft bij het schrijven van liederen.
Als jazz-enthousiast trad Vian op als liaison voor, onder andere, Duke Ellington en Miles Davis in Parijs. Hij schreef voor diverse Franse jazz-bladen (Jazz Hot, Paris Jazz) en publiceerde diverse artikelen over jazz zowel in Frankrijk als in de Verenigde Staten.
Boris Vian had vanaf zijn vroege jeugd last van zijn hart: een slecht behandelde angina toen hij twee jaar oud was had een onvoldoende functionerende aorta tot gevolg. Het trompet spelen werd hem op een gegeven moment ontraden omdat ‘iedere noot die hij speelde hem een dag van zijn leven zou kosten’. Vian ging er vrolijk mee door. Toch was hij doordrongen van het feit dat hij niet oud zou worden, iets wat zijn enorm hoge productie verklaart.
Inhoud |
[bewerk] Overlijden
Op de ochtend van 23 juni 1959 woonde Vian de première van de film geinspireerd op zijn roman J'irai cracher sur vos tombes bij. Hij had reeds een conflict gehad met de producers van de film over hun interpretatie van zijn film en had publiekelijk al bekend gemaakt dat zijn naam niet op de aftiteling mocht. Enkele minuten na het begin van de voorstelling zakte hij op zijn stoel in en overleed aan een hartaanval op weg naar het ziekenhuis. Hij was 39 jaar oud geworden. Le titre qui l'avait lancé a fait mourir Boris Vian, kopte het Franse tijdschrift Paris Match de week daarop. Het was ironisch dat Vians overlijden zo sterk gerelateerd was aan de 'schandaal'roman waar zijn roem op dat moment hoofdzakelijk op was gebaseerd, terwijl hij zich er uitdrukkelijk van had gedistantieerd. Pas enkele jaren na zijn dood volgde ook de erkenning voor zijn overige werk.
[bewerk] Bibliografie (deels)
- Als Boris Vian:
- Onder pseudoniem van Vernon Sullivan:
- Nederlandse vertalingen:
- De grondleggers van het rijk, vertaald door Jan Diels. In: Randstad 2, de Bezige Bij, februari 1962
- Liever niet creperen, vertaling Edo Loeber, Grote ABC nr.40, 1965
- De hartevreter, vertaald door Sonja Vos, Grote ABC nr.68, 1966
- En al wie lelijk is maken we af, vertaling en inleiding Ernst van Altena, LRP 217, De Bezige Bij, 1966
- Het schuim der dagen, vertaald door Han Meyer, Grote ABC nr.94, 1967
- Het rode gras, vertaald door Jenny Tuin, Grote ABC nr.115, 1969
- Herfst in Peking, vertaald door Jenny Tuin, Grote ABC nr.151, 1970
- Onrust in Zwadenland, vertaald door Pieter Beek, De Arbeiderspers (Kattengat-reeks), 1971
- De dood steekt in hetzelfde vel, vertaald door Maxim de Winter, De Arbeiderspers, 1975
- De Figurant, vertaling van het laatste verhaal uit Les Fourmis door J. Diels, Manteau, 1976
- Ik zal spuwen op jullie graf, vertaald door Gerbrand van Soest, De Arbeiderspers, 1973, voor het laatst herdrukt in 1995, met een nawoord van Arnon Grunberg
- Over jazz, teksten 1946-1958, vertaling Paul Syrier, Van Gennep, 1984
- De loodgieter, vertaling van een van de verhalen uit Les Fourmis door Martin de Haan. In: tijdschrift Bunker Hill 26, 2004
[bewerk] Bronnen
- Boris Vian. Biografie. Door: Philippe Boggio (vertaling Théo Buckinx), De Prom 1996.
