Christen-socialisme
Van Wikipedia
Christen-socialisme is een aan het religieus-socialisme verwante stroming. Christen-socialisten menen dat Jezus Christus de eerste socialist was, en dat men in gemeenschap van goederen moest gaan leven (of in ieder geval een sober leven leiden), in overeenstemming met Handelingen 2 en 4.
Over het algemeen verwerpt men militarisme, is men pacifistisch en streeft men een socialistische samenleving na. Het Evangelie, en dan met name de Bergrede is voor hen zeer belangrijk.
Het Christen-socialisme was en is vooral bekend in Groot-Brittannië, waar de Christian-Socialist Movement onderdeel is van de Labour Party. Bekende Britse christen-socialisten waren: Frederick Denison Maurice, Charles Kingsley, Thomas Hughes, James Keir Hardie, Philip Snowden, Sir Stafford Cripps, Tom Mann, Katharine Glasier, Margaret McMillan, Rachel McMillan en Arthur Henderson.
In de Verenigde Staten vond men onder de oprichters van de American Socialist Party Christen-socialisten, zoals Norman Thomas en Upton Sinclair.
In Nederland was de christen-socialistische beweging vooral actief rond de Eerste Wereldoorlog. Al omstreeks 1900 was in Eindhoven een beweging van een aantal progressieve mensen ontstaan die een economisch socialisme, een christelijke werkliedenvereniging, een maandblad, een verbruikscooperatie en eigen woningbouwvereniging oprichtte. De beweging werd verketterd door de katholieke geestelijkheid en afgewezen door rechtlijnige marxisten. Uiteindelijk legden deze christen-socialisten de basis voor de Eindhovense SDAP-afdeling, waarin zij opgingen. Voormannen van de beweging waren de arbeider Hendrik Rooijmans en de fabrikant Eduard Redelé. [1]
De Vrije Menschen Bond en (later) de Bond van Christen-Socialisten waren bekende antimilitaristische organisaties. Er bestonden raakpunten tussen het Nederlandse Christen-socialisme en het Christen- anarchisme. De BCS voerde tijdens de Eerste Wereldoorlog campagne tegen de oorlog en behoorde tot de vredesbeweging. Na de oorlog ging de BCS ter ziele toen fractievoorzitter Willy Kruyt overstapte naar de communisten.
De bekendste Nederlandse christen-socialist was ds. Willem Banning, een prominent lid van de SDAP en later van de PvdA. Enkele christen-socialisten:
- Willem Banning (SDAP)
- Henriette Roland Holst (aanvankelijk religieus-socialiste; SDAP, CPH, Bond Communistische Propaganda Clubs)
- Eduard Redelé
Onderscheiden van het Christen-socialisme zijn de christenen die zich aansloten bij socialistische partijen, omdat als christen een socialistische politiek voorstonden. Deze christenen stonden onder invloed van de Zwitserse ds. Karl Barth, die ook zelf een overtuigd socialist was. Zijn aanhangers, de barthianen (midden-orthodoxie der Nederlands Hervormde Kerk), sloten zich welbewust aan bij sociaal-democratische, zelfs radicaal-socialistische partijen, omdat ze christelijke partijvorming afwezen: men opereerde vanuit zijn/haar levensovertuiging binnen de socialistische partij. Maar ook bestond er de Christelijk Democratische Unie, waar veel barthianen lid van waren. De bekendste Nederlandse christenen die zich aansloten bij socialistische partijen waren:
- Fedde Schurer (CDU, SDAP, PvdA)
- Johannes Buskes (CDU, SDAP, PvdA)
- Gerard Hendrik Slotemaker de Bruïne (SDAP, PvdA, PSP)
Ook de bevrijdingstheologie, een stroming binnen de Rooms-katholieke Kerk die vooral in Latijns-Amerika aanhang heeft, kan men tot het Christen-socialisme rekenen.
[bewerk] Zie ook
- Anarchisme voor het christen-anarchisme
