Etos
Van Wikipedia
Etos is een Nederlandse drogisterijketen die is ontstaan uit een coöperatie van kruidenierswinkels; slechts weinigen zullen bekend zijn met de rol die Philips speelde bij de geschiedenis van Etos.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Maatschappelijke invloed van Philips
In het voor- en na-oorlogse Nederland was de gehele maatschappij sterk verzuild. In Eindhoven zag de verzuiling er nog iets anders uit dan in de rest van Nederland. Hier kende (en kent) men namelijk ook een Philips-zuil. Zo waren er Philips Sportverenigingen (PSV), er was een Philips Bewaarschool, Lagere school, Kantoorschool (een soort Mulo), Bedrijfsschool, Assistentenopleiding (een soort MTS/HTS); er was een Philipsdorp (in stadsdeel Strijp), een Philips Koorvereniging, Philips Ontpanningscentrum (POC, een schouwburg), Philips Wandelpark, Philipsharmonie, Philips Toneelvereniging enzovoort, maar zo op het eerste oog geen Philips Kruidenierswinkel.
[bewerk] Oprichting winkels door Philips
Deze is er echter wel degelijk geweest. In 1918 werd de Philipswinkel namelijk opgericht door het Philipsconcern. Met kruidenierswinkels, drogisterijen, slagerijen, een broodfabriek in Eindhoven (hoek Essenstraat / Lijsterbesstraat), en veel later een benzinepomp. In de crisisjaren werden er veel mensen bij Philips ontslagen en wilde men de naam en structuur van de Philipswinkels wijzigen.
[bewerk] Verzelfstandiging
In 1931 werden de Philipswinkels omgezet in een coöperatie onder de naam Etos (afkorting van: Eendracht, Toewijding, Overleg en Samenwerking). De coöperatie werd in principe onafhankelijk van Philips. De leden van de coöperatie (ook mensen die geen Philips-medewerker waren) waren ook mede-eigenaar en kregen jaarlijks 8% uitgekeerd op alle (ook merk-) aankopen in de kruidenierswinkel en iets minder op aankopen in de slagerijen en in de drogisterijen. Dat was uniek in de tijd van de verticale prijsbinding, waardoor een gelijk product in elke winkel hetzelfde kostte. Ook kregen leden van Etos kortingen bij andere bedrijven in Eindhoven en omgeving. Dit had wel tot gevolg dat Etos een enigszins socialistisch tintje kreeg en rasechte Eindhovense zakenlui meestal officieel geen lid waren van de coöperatie en zich dan ook niet op de jaarlijkse contactavonden (waar ook gekiend werd) lieten zien.
Een bewijs van aandeel vermeldt als bedrijfsnaam Naamloze Vennootschap Groot-Levensmiddelen en Brandstoffenbedrijf "ETOS" gevestigd te Eindhoven. Een schuldbewijs vermeldt "ETOS" Coöperatieve Bedrijfsvereniging en Broodbakkerij U.A. te Eindhoven.
[bewerk] Verkoop aan Albert Heijn
In het begin van de jaren zeventig jaren had Etos een groot aantal kruidenierszaken in Eindhoven en omgeving. In 1973 werd het bedrijf verkocht aan Albert Heijn. Dit werd door de leden van de coöperatie als verraad van de directie gezien. De echte reden werd nooit gegeven en iedereen dacht er het zijne van. Misschien was de formule wel verouderd toen er veel meer prijsdifferentiatie in de verschillende winkels kwam. In elk geval voelde het gemiddelde Etoslid zich benadeeld, omdat zij geen invloed konden uitoefenen op deze verkoop en zij door het bestuur slechts enkele guldens in de hand gedrukt kregen van een overeenkomst die toch miljoenen moet hebben opgebracht.
De kruidenierszaken werden deels omgezet in filialen van Albert Heijn; de naam ETOS werd landelijk gebruikt voor de drogisterijen van het AH-concern.
In samenwerking met de Scandinavische ICA Group, de partner in Ahold´s joint venture, zijn begin 2002 in Stockholm twee Etoswinkels geopend en later nog eens 10.
[bewerk] Heden
In Nederland zijn er inmiddels 465 vestigingen waarvan 53% franchiseondernemingen.
De filialen zijn in heel Nederland te vinden. Ze worden bevoorraad vanuit een centraal distributiecentrum in Beverwijk waar ook het hoofdkantoor gevestigd is. Het hoofdkantoor is gedeeld met slijterijketen Gall & Gall B.V.. Het winkelpersoneel van Etos wordt opgeleid in de Etos-academie in Amersfoort.
