Genetische code

Van Wikipedia

De genetische code is een code van drie opeenvolgende basen(triplet of codon) in het DNA die staat voor één aminozuur; een aantal tripletten achter elkaar codeert zo voor de aminozuurvolgorde in een eiwit. Tijdens de eiwitsynthese wordt deze code dus omgezet in een eiwit met specifieke aminozuurvolgorde.

Er zijn 64 (4³) verschillende codons, die coderen voor 20 verschillende aminozuren; voor veel van de aminozuren zijn dus meerdere verschillende codons; de genetische code is gedegenereerd.

De DNA-basen van een gen worden eerst 'overgeschreven' naar een messenger-RNAmolecuul (mRNA), dit heet transcriptie. Bepaalde delen van het mRNA, de introns, worden daarna weggeknipt, en daarna worden aminozuren aan elkaar gekoppeld bij de translatie in het ribosoom. Sommige codons hebben geen aminozuurequivalent; wordt zo'n codon gelezen dan eindigt de translatie. Ze worden daarom stopcodons genoemd.

Vrijwel alle levende wezens gebruiken dezelfde genetische code. In onderstaande tabel staan de codons zo als zij voorkomen in mRNA dus met uracil in plaats van thymine.

Tabel 1 : Codon tabel. Deze tabel geeft de 64 (4³) mogelijke codons met de bijbehorende aminozuren. De aminozuren zijn ook aangeduid met de drieletterige schrijfwijze en de éénletterige afkorting().

		2e base
		U	C	A	G
1e base	U	UUU Fenylalanine; Phe (F) UUC Fenylalanine UUA Leucine; Leu (L) UUG Leucine	UCU Serine; Ser (S) UCC Serine UCA Serine UCG Serine	UAU Tyrosine; Tyr (Y) UAC Tyrosine UAA Stop UAG Stop	UGU Cysteïne; Cys (C) UGC Cysteïne UGA Stop UGG Tryptofaan; Trp (W)
	C	CUU Leucine; Leu (L) CUC Leucine CUA Leucine CUG Leucine	CCU Proline; Pro (P) CCC Proline CCA Proline CCG Proline	CAU Histidine; His (H) CAC Histidine CAA Glutamine; Gln (Q) CAG Glutamine	CGU Arginine; Arg (R) CGC Arginine CGA Arginine CGG Arginine
	A	AUU Isoleucine; Ile (I) AUC Isoleucine AUA Isoleucine AUG Methionine1; Met (M)	ACU Threonine; Thr (T) ACC Threonine ACA Threonine ACG Threonine	AAU Asparagine; Asn (N) AAC Asparagine AAA Lysine; Lys (K) AAG Lysine	AGU Serine; Ser (S) AGC Serine AGA Arginine; Arg (R) AGG Arginine
	G	GUU Valine; Val (V) GUC Valine GUA Valine GUG Valine	GCU Alanine; Ala (A) GCC Alanine GCA Alanine GCG Alanine	GAU Asparaginezuur; Asp (D) GAC Asparaginezuur GAA Glutaminezuur; Glu (E) GAG Glutaminezuur	GGU Glycine; Gly (G) GGC Glycine GGA Glycine GGG Glycine

¹Het AUG codon codeert voor methionine en dient tevens als startpunt; de eerste AUG in een mRNA is de plaats waar de translatie begint.

Tabel 2 : Inverse codon tabel. Deze toont de 20 aminozuren en de codons waardoor ze kunnen worden gecodeerd.

Ala	GCU, GCC, GCA, GCG	Leu	UUA, UUG, CUU, CUC, CUA, CUG
Arg	CGU, CGC, CGA, CGG, AGA, AGG	Lys	AAA, AAG
Asn	AAU, AAC	Met	AUG
Asp	GAU, GAC	Phe	UUU, UUC
Cys	UGU, UGC	Pro	CCU, CCC, CCA, CCG
Gln	CAA, CAG	Ser	UCU, UCC, UCA, UCG, AGU, AGC
Glu	GAA, GAG	Thr	ACU, ACC, ACA, ACG
Gly	GGU, GGC, GGA, GGG	Trp	UGG
His	CAU, CAC	Tyr	UAU, UAC
Ile	AUU, AUC, AUA	Val	GUU, GUC, GUA, GUG
START	AUG, GUG	STOP	UAG, UGA, UAA

A=Adenine, C=Cytosine, T=Thymine, G=Guanine en U=Uracil

[bewerk] Externe links

• Online DNA → Amino Acid Converter