Georges d'Anthès
Van Wikipedia
Georges-Charles de Heeckeren d'Anthès (5 februari 1812 - 2 november 1895) was een Frans legerofficier en senator van het Tweede Franse Keizerrijk. Hij is echter vooral bekend door zijn duel met de Russische dichter Aleksandr Poesjkin, die hij dodelijk verwondde.
Inhoud |
[bewerk] Vroege jaren
Zijn grootvader, Jean-Henri Anthès, werd in december 1731 door Lodewijk XV in de adelstand verheven. Zijn vader, Joseph Conrad d'Anthès, landeigenaar in de Elzas, maakte deel uit van de militairen die op order van de markies van Bouillé op 20 en 21 juni 1791 de onsnapping van Lodewijk XVI ondersteunden, en was hierdoor gedwongen het land te verlaten. Hij keerde echter terug naar Frankrijk en trouwde Marie-Anne-Louise, barones van Hatzfeld, nicht van Frans Ludwig van Hatzfeld in 1806. Zij kregen zes kinderen. Georges-Charles was het derde kind na twee meisjes, en dus de oudste zoon. Hem lag een militaire carrière in het verschiet.
[bewerk] Militaire carrière
Na tevergeefs zich te hebben aangemeld voor het korps van Karel X werd hij in 1829 toegelaten tot de militaire academie in Saint-Cyr. Ten tijde van de revolutie van juli 1830 ondersteunden de korpsen van de academie Karel X in Parijs, en toen deze werd verbannen weigerde d'Anthès, die trouw bleef aan zijn overtuigingen, te dienen in de Julimonarchie. Alhoewel een officier in het leger nam hij ontslag, en na een kort verblijf in Vendée ging hij terug naar zijn vader in de Elzas.
Zijn moeder overleed in 1832. Hij besloot daarna in buitenlandse dienst te gaan. Dankzij familierelaties hoopte hij op een plaats in een regiment in Pruisen, maar hij kreeg geen goede positie aangeboden, en hij weigerde. Dankzij de ondersteuning van de franse overheid en met de autorisatie om in het buitenland te werken zonder zijn nationaliteit te hoeven opgeven, vertrok hij naar Sint-Petersburg.
Alhoewel hij de bescherming had van de prins van Hatzfeld en van generaal Adlerberg, moest hij toch de opleiding en de examens doen waardoor hij uiteindelijk de rang Cornette kreeg in de cavalerie van Charlotte van Pruisen, en geraakte zo in het Russische leger.
[bewerk] Van Heeckeren
De allianties van zijn familie, zowel in Duitsland als in Rusland, en zijn knappe voorkomen zorgden ervoor dat hij een graag geziene gast was in St. Petersburg. Daar leerde hij Jacob van Heeckeren kennen, buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister van Nederland in Rusland. Van Heeckeren was lid van een oude Nederlandse protestante adellijke familie, en begon zijn carrière in de marine. Zijn eerste post was in Toulon, en hij was later in dienst van Napoleon. Hij kreeg de titel van baron van het Eerste Franse Keizerrijk in 1813, en hij bekeerde zich tot het katholicisme.
Hij was ongehuwd, maar wilde niet dat zijn naam met hem zou uitsterven. Na een aantal brieven en een bezoek aan Joseph Conrad d'Anthès, vader van George, stelde hij voor om zijn zoon te adopteren zodat hij de naam en het bezit zou erven. De oude baron van d'Anthès neemt het aanbod aan en Georges noemt zichzelf Georges-Charles de Heeckeren d'Anthès, na toestemming van koning Willem I, in een brief van 5 mei 1836.
Sommige schrijvers suggereren dat de relatie tussen Georges en Jacob wellicht meer was dan alleen die van adoptief vader-zoon[1].
[bewerk] Poesjkin en het duel
Ook leerde hij de beroemde dichter en toneelschrijver Aleksandr Poesjkin, en zijn vrouw Natalia Goncharova kennen. Zijn vrouw hield ervan met haar schoonheid te koketteren en het duurde niet lang voordat d'Anthès haar in het openbaar liefdesbetuigingen deed, tot grote ergernis van Poesjkin. Hij trouwde Natalia's zus Ekaterina in januari 1837. Dit was echter niet voldoende om de relatie tussen de twee zwagers te bekoelen en er gingen vervolgens brieven in de rondte met aantijgingen aan het adres van zowel Poesjkin als d'Anthès en Poesjkin schreef een hoogst beledigende brief aan baron van Heeckeren. De gemoederen liepen hoog op en er werd besloten, dat een duel de enige oplossing was.
D'Anthès koos pistolen en op 8 februari 1837 (of op 27 januari 1837 op de juliaanse kalender, toen in gebruik in Rusland), 's avonds, vond het duel tussen de twee zwagers plaats. D'Anthès vuurde eerst en raakte de dichter in de buik. Poesjkin, die al meerdere duels had gevochten, vuurde ook en raakte d'Anthès in de arm. Twee dagen later overleed Poesjkin aan zijn verwondingen.
Na de dood van Poesjkin werd d'Anthès gevangen gezet in Sint Petersburg in afwachting van een rechtzaak waarin de onschuld van Natalia en de waarachtigheid van zijn gevoelens bewezen zouden moeten worden. Keizer Nikolaas I van Rusland nam in zijn beslissing ook de door Poesjkin geschreven beledigingen mee en besloot hem gratie te verlenen. Hij werd wel uit Rusland verbannen en werd door een militaire eenheid tot aan de grens gebracht. Zijn vrouw Ekaterina, die nooit aan hem had getwijfeld, voegde zich opnieuw aan zijn zijde in Berlijn.
[bewerk] Politieke carrière
Hij keerde terug naar Frankrijk, waar hij in het huis van zijn familie ging wonen in Haut-Rhin. Hij nam de titel van "Generaal". Zijn vrouw gaf hem drie dochters, en overleed tijdens de geboorte van hun enige zoon op 15 oktober 1843.
In 1846 stelde hij zich verkiesbaar voor parlement tegenover Marie-Philippe-Aimé de Golbéry. Hij verloor, maar was vervolgens een groot tegenstander van de regering van Lodewijk Filips I. Na de februarirevolutie van 1848 won hij een zetel in de Assemblée Constituante. Hij werkte voor Buitenlandse Zaken, en was erg rechts in zijn overtuigingen.
Hij was een van de eerste die zich uitsprak voor de politieke ideeën van Karel Lodewijk-Napoleon Bonaparte, en hij werd herkozen in zijn positie in 1849. Zijn houding tegenover de republikeinse instituten werd echter steeds vijandiger.
Het jaar erna werd hij, ondanks zijn verleden, op missie gestuurd naar Rusland, waarbij hij de stemming van tsaar Nicolaas I moet peilen, voor het geval Napoleon de keizer wordt. Na terugkomst krijgt hij per decreet van 27 maart 1852 een zetel in de Senaat toegewezen. Ook hier laat hij zijn aanwezigheid merken, en was een van de meer enthousiaste rechtste politici. Hij bewaakte met veel energie de rechten van de paus en de kerk, en deed de keizer geen enkele concessie.
Hij werd op 12 augustus 1863 benoemd tot officier in het Légion d'Honneur, en hij werd gepromoveerd tot commandeur in 1868. Na de revolutie van 4 september 1870, die het einde betekende voor het Tweede Franse Keizerrijk, trok hij zich terug uit de politiek en leidde daarna een leven buiten het spotlicht.
Hij overleed in het familiehuis in Soultz, omringd door zijn kinderen en kleinkinderen.
[bewerk] Referenties
[bewerk] Bibliografie
- Pierre Larousse : Grand Dictionnaire universel du XIXe siècle, 15 volumes,
(1863-1890)
- Adolphe Robert et Gaston Cougny : Dictionnaire des parlementaires français (1889)
- Gustave Vapereau : Dictionnaire universel des contemporains (1858)
- http://feb-web.ru/feb/pushkin/serial/pss/pss32902.htm
- Henri Troyat : La Traque
- Serena Vitale: Pushkin's Buttons
