Het Parool
Van Wikipedia
Het Parool is een Nederlands landelijk dagblad dat in de Tweede Wereldoorlog begon als sociaal-democratisch getinte verzetskrant; de krant richt zich vooral op stad (en gemeente) Amsterdam en verschijnt sinds 31 maart 2004 op tabloidformaat.
Een parool is een wachtwoord.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Het illegale Parool
Vanaf 25 juli 1940 verschijnt in Nederland onder de naam De nieuwsbrief van Pieter 't Hoen een verboden gestencild krantje met politiek nieuws. De nieuwsbrief wordt gemaakt door Frans Goedhart. In de loop van 1940 zoekt Goedhart contact met diverse figuren die voor de oorlog belangrijke posities innamen binnen de pers en de sociaal-democratische politiek, maar wier werk door de bezetting onmogelijk is geworden. Zo ontstaat de groep oprichters van Het Parool:
- Frans Goedhart - journalist.
- Lex Althoff - voor de oorlog redacteur van Het Volk.
- Koos Vorrink - voorzitter van de SDAP.
- J.C.S. Warendorf - advocaat.
- M. Kann - gewezen redacteur van De Groene Amsterdammer.
- J. Nunes Vaz - voormalig redacteur van het ANP.
Spoedig na de oprichting raakt ook de voormalige hoofdredacteur van Het Volk H.B ('Stuuf') Wiardi Beckman bij Het Parool betrokken.
De eerste uitgave van Het Parool verschijnt op 10 februari 1941. De naam van de krant is bedacht door Kann. Goedhart bedenkt het motto: het aan het Wilhelmus ontleende Vrij onverveerd.
Vanaf augustus 1941 wordt de krant niet meer gestencild, maar gedrukt.
Hoe gevaarlijk het op grote schaal verspreiden van een krant als Het Parool is, moge blijken uit het lot van de oprichters: Kann wordt in mei 1941 door de bezetters gearresteerd en op 29 maart 1942 gefusilleerd. Op 18 januari 1942 worden Goedhart en Wiardi Beckman bij een vluchtpoging naar Engeland gearresteerd. Goedhart wordt ter dood veroordeeld maar weet te ontsnappen. Wiardi Beckman sterft op 15 maart 1945 in het concentratiekamp Dachau aan tyfus. Nunes Vaz wordt op 25 oktober 1942 gearresteerd wegens het niet-dragen van de jodenster. Hij sterft in het concentratiekamp Sobibor.
Behalve deze 'kopstukken' worden ook vele drukkers en verspreiders van het blad gearresteerd en veelal ter dood veroordeeld.
[bewerk] Voortzetting
Na deze arrestatiegolf lag het lot van Het Parool in handen van de enig overgebleven redacteur, mr. C. H. de Groot, een jonge jurist. Koos Vorrink en Lex Althoff waren wegens ideologische en tactische geschillen uitgetreden. De Groot kreeg evenwel spoedig steun van Gerrit Jan van Heuven Goedhart, voor de oorlog hoofdredacteur van het Utrechts Nieuwsblad. Zij leidden het blad tot augustus 1943, toen Frans Goedhard wist te ontsnappen uit Kamp Vught. Onder hun leiding steeg de oplage van max. 10.000 tot 40.000 exemplaren.
Onder druk van een nieuwe arrestatiegolf eind januari 1944 vluchtte Van Heuven Goedhart naar Engeland; Simon Carmiggelt nam zijn plaats in de redactie over. Het zgn. tweede Parool-proces werd vanuit Duits oogpunt een mislukking; acht gedaagden werden vrijgesproken, vijftien naar Duitsland weggevoerd, maar de leiding bleef intact. Vanaf Dolle Dinsdag wist de krant een oplage te bereiken van 100.000 exemplaren en gaf tijdelijk zelfs dagelijkse bulletins uit. Het Parool was ook de eerste ex-illegale krant die in vrijheid in Zuid-Nederland verscheen.
[bewerk] Het naoorlogse Parool
Na de oorlog is het legale Parool een succes. De krant is populair, voor een groot deel door haar oorlogsverleden. In 1968 gaan Het Parool en de concurrent De Volkskrant samen in het bedrijf de Perscombinatie. Het Parool is echter de toonaangevende krant binnen de Perscombinatie. Vanaf 1975 gaat het slecht met Het Parool. De krant verliest lezers en lijdt steeds grotere verliezen. In 1997 wordt de beslissing genomen dat Het Parool zich volledig gaat richten op Amsterdam. De verliezen worden kleiner, maar toch wil de inmiddels tot PCM Uitgevers omgedoopte eigenaar van de krant af. Het Parool verzelfstandigt zich op 1 januari 2003 met hulp van De Persgroep uit Vlaanderen, die grootaandeelhouder wordt. De Stichting Het Parool investeert zeven miljoen euro, De Persgroep vier miljoen en de rest, ongeveer vijf miljoen, wordt bijeengebracht door bedrijven en medewerkers. De nieuwe holding die wordt gevormd krijgt de naam Onverveerd N.V.
Eind 2003 boekt de krant de eerste winst. Op 31 maart 2004 gaat Het Parool over op het tabloidformaat.
Het Parool wordt door het sociaal-democratische verleden gezien als een politiek linkse krant. Dit was echter niet altijd zo: ten tijde van de Vietnamoorlog koos men de zijde van de Verenigde Staten.
[bewerk] Hoofdredacteuren
| Gerrit Jan van Heuven Goedhart | 1945-1950 | |
| Peter John Koets | 1951-1961 | |
| Herman W. Sandberg | 1961-1981 | |
| Wouter Gortzak | 1981-1987 | |
| Sytze van der Zee | 1988-1996 | |
| Matthijs van Nieuwkerk | 1996-2000 | |
| Erik van Gruijthuijsen | 2001-heden |
[bewerk] Medewerkers
Het Parool kent en kende naast de oprichters een schare medewerkers, waarvan een aantal (voor sommigen geldt: nog steeds) landelijke bekendheid geniet:
- Simon Carmiggelt ('Kronkel')
- Jeanne Roos
- Annie M.G. Schmidt
- Marte Röling
- Ischa Meijer ('De Dikke Man')
- Henri Knap (Dagboekanier van 'Amsterdam Dagboek')
- Nico Scheepmaker
- Martin Bril
- Bart Middelburg (Misdaadjournalist)
- Henk Spaan
- Peter van Straaten ('Vader en Zoon', 'Dagelijks leven')
- Hein de Kort ('Piet en Riet van de Buis')
- Joep Bertrams
- Johannes van Dam ('Proefwerk', 'DeDikkeVanDam')
- Heleen van Royen
- Theo van Gogh
- Theodor Holman
- Karin Spaink
- Nilgün Yerli
- Arnon Grunberg
- Arnold Heertje
- Raoul Heertje
